کارشناسان اقتصادی در واکاوی عوامل موثر در بروز تورم اینگونه عنوان می‌کنند که رشد فزاینده تورم از آنجا نشات می‌گیرد که حجم پول بدون توجه به افزایش تولید یا همان نرخ رشد اقتصادی افزایش یابد به عبارت ساده‌تر هرگاه نرخ رشد اقتصادی بیش از رشد نقدينگي باشد چنین رویدادی در اقتصاد کشورها صورت می‌گیرد.
بررسی روند تورم اقتصاد ایران در سنوات گذشته بیانگر این مساله است كه نرخ رشد اقتصادی منفی بوده اما حجم نقدینگی روند فزاینده‌ای داشته است به طور مثال منفی شدن نرخ رشد اقتصادی در سال ۹۱ و رسیدن آن به زیر صفر در مقابل رشد پول و نقدینگی در جامعه بیش از ۲۵ درصد رشد داشته است و بی‌شک این عامل یکی از عوامل بزرگ در رشد فزاینده تورم در سالهای اخیر بوده است.
تحلیلگران و کارشناسان اقتصادی در نگاهی جامع‌تر در جهت بررسی عوامل تورم‌زاي اقتصاد ایران به خصوص در سالهای ۸۹ تا ۹۲ این مساله را عمدتا ماحصل کسری بودجه دولت و پوشش آن از طریق بانک مرکزی می‌دانند و معتقدند دولت دهم در راستای افزایش حامل‌های انرژِی ۲۸ هزار میلیارد تومان از مردم دریافت می‌کرد و درمقابل ۴۰ هزار میلیارد تومان را در بین مردم توزیع می‌کرد و خود این مساله بر میزان تورم جامعه افزوده است.
هرچند متولیان و تصمیم‌گیران اقتصادی بر این مدعا هستند که با برنامه‌ریزی صورت گرفته با این تفاسیر حال که قرار است در کمتر از ۱۲ روز دیگر قیمت بنزین بر‌اساس آخرین گمانه‌زنی‌ها به نرخ هزار تومان برسد و در پس آن فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها اجرا شود، میزان تورم به چه رقمی خواهد رسید سوالی است که کارشناسان توافق نظری بر آن ندارند اما همچنان معتقدند که این اتفاق نرخ تورم را ولو در کوتاه مدت با رشد فزاینده روبرو می‌کند و در این مرحله دیگر تدبیر دولتمردان برای کنترل آن حرف اول و آخر را برای بهبود اقتصاد خواهد زد.
شاخص اندازه‌گیری
بیژن بید‌آباد کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که میزان تورم حاصله بعد از افزایش قیمت بنزین به هزار تومان که از سایر گزینه‌ها محتمل‌تر است و پس از آن اجرایی شدن فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها اقتصاد کشور چه تورمی را شاهد خواهد بود گفت: محاسبه این موارد نیازمند فاکتورهای متعددی است و اصولا تنها با داشتن شاخص‌هاي مدنظر می‌توان این مهم را حساب کرد.
وی افزود: با توجه به اینکه وضعیت سیاست اقتصادی دولت در سال ۹۳ هنوز مشخص نشده بنابراین همچنان موضوع اندازه‌گیری مطرح می‌شود که این مهم نیز نیازمند محاسبه با شاخص‌های لازم است.
رشد تورم قطعی است
مهدی تقوی استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی در این خصوص بر این اعتقاد است که این مساله تورم‌زا خواهد بود چرا که بنزین یک کالای واسطه‌ای است و همواره با افزایش بهای بنزین قیمت سایر کالاها از نرخ کرایه تاکسی تا سایر مایحتاج مردم افزایش می‌یابد و این مساله همواره در اقتصاد ایران صادق بوده است.
وی افزود : به نظر می‌رسد متولیان قیمت‌گذار هیچ‌گونه توجهی به تورم کنونی که بالای ۴۰ درصد است و نرخ بیکاری که هر روز در حال افزایش است ندارند.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که آیا امکان کاهش نرخ تورم به نرخ ۲۵ درصدی پیش‌بینی شده از سوی متولیان تا پایان ۹۳ وجود دارد یا خیر گفت: در حال حاضر تورم در حدود ۴۰ درصد ملموس است و اگر بهای بنزین به هزار تومان برسد و در راستای آن فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها اجرا شود قطعا شاهد افزایش نرخ تورم بالاتر از این رقم خواهد بود و با این تفاسیر هر چند که امیدواریم این مساله انجام شود اما در یک بازه زمانی یکساله کار دشواری است.
تورم کوتاه مدت
هادی حق‌شناس کارشناس اقتصادی در تحلیل این مساله که میزان تورم اقتصاد کشور بعد از اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و افزایش قیمت بنزین به هزار تومان چه میزان خواهد بود گفت: آنچه در سال ۹۳ قرار است اتفاق بیفتد آن است که مقرر شده تا قیمت حامل‌های انرژی افزایش یابد و این افزایش قیمت مطمئنا در کوتاه‌مدت آثار تورمی خاصی را به همراه دارد.
وی بر این اعتقاد است که اگر دولت منابع مالی را که مدنظر دارد تا بین مردم توزیع کند از محل همین افزایش قیمت حامل‌های انرژی کسب کند و به عبارت دیگر مبلغی که بین مردم توزیع می‌شود از محل مبلغی باشد که از مردم به واسطه افزایش قیمت حامل‌های انرژی وصول می‌شود بنابراین تورم ایجاد شده نمی‌تواند نگران‌كننده باشد.
این کارشناس اقتصادی اعلام می‌کند که اجرایي شدن فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها بر این مبناست که همان رقم دریافتی را پرداخت کند و این مهم تورم‌زا به معنایی که در سالهای اخیر بوده نخواهد بود و درصد تورم آن در کوتاه‌مدت کاهش می‌یابد اما برای محاسبه رقم نهایی تورم باید برآیند افزایش قیمت تمام حامل‌های انرژی را باید در نظر گرفت و آن را محاسبه کرد.
این گمانه زنی‌ها در خصوص نرخ تورم سال ۹۳ در حالی است که سال گذشته و در ماه‌های پایانی دولت دهم محمد‌رضا فرزین که تا قبل از آن در سمت دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها ایفای نقش می‌کرد در خصوص میزان تورم با اجرایی شدن فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و رشد قیمتی در بهای بنزین گفت: اکنون بنزین ۷۰۰ تومان است و اگر قرار باشد به ۱۰۶۰ تومان افزایش یابد به این معنا خواهد بود که بالغ بر ۵۰ درصد بر قیمت بنزین اضافه خواهد شد.
