به روزهایی نزدیک می‌شویم که قرار است آمریکا تصمیم خود را درباره آینده توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران اعلام کند و این تصمیم، بر نوع رفتار جمهوری اسلامی نیز تأثیرگذار است.
تاکنون مقاومت ایران، از اصلاح برجام جلوگیری کرده است، ایستادگی مقابل زیاده‌خواهی‌های آمریکا و اروپا باعث شده تا آمریکا به اهداف و برنامه‌هایی که در دستور کار دارد، دست نیابد.
برنامه آمریکا و اروپا با بهره‌گیری از برجام بر این استوار است که بتوانند موضوع توانمندی موشکی ایران و عمق نفوذ و تأثیر جمهوری اسلامی در غرب آسیا را خنثی کنند تا توانایی‌های انقلاب اسلامی تضعیف شود.
باید توجه داشت که علی‌رغم وجود توافق هسته‌ای میان ایران و ۱+۵، اما نتایج و ثمرات چنین توافقی، هنوز ملموس و قابل قبول نیست، چراکه غرب به تعهدات خود عمل نکرد و تنها در ظاهر خود را به توافق هسته‌ای پایبند نشان داده است.
به نظر می‌رسد که اگر تصمیم‌گیری در داخل ایران در اختیار طیف سیاسی اصلاح‌طلب و همفکران و همراهان دولت تدبیر و امید بود، برای حفظ برجام توانمندی موشکی و قدرت نفوذ و تأثیر جمهوری اسلامی در منطقه غرب آسیا را پیشمرگ برجام می‌کردند، تا آمریکا و اروپا از تصمیم خود منصرف شوند و همچنان پایبندی ظاهری خود را به آن نشان دهند، اما آیا قرار برجام بر این بود که پس از امضای توافق، نوبت به مسائل موشکی و منطقه‌ای برسد؟
براساس آنچه که از سوی جمهوری اسلامی ایران تبیین و تدوین شده بود و حتی دست اندرکاران تیم هسته‌ای هم بارها بر آن تأکید کردند، سیاست همان بود که رسما اعلام شده است، مذاکره بر سر موضوع هسته‌ای ایران و رسیدن به توافق، سپس محدودیت در فعالیت‌های هسته‌ای به ازای لغو تحریم‌های اقتصادی ایران و لاغیر.
موضوع موشکی و منطقه‌ای، بارها و بارها از سوی مسئولین به ویژه رهبر معظم انقلاب اسلامی، فرماندهان ارشد نظامی و حتی مسئولین دولت خط قرمز جمهوری اسلامی ایران اعلام شده است.
آمریکا و اروپا نیز تا زمانی که به اهداف خود برای برچیدن توانمندی موشکی و نقش منطقه‌ای ایران دست نیابند، از تهدید و فشارهای خود دست بردار نخواهند بود، تصور این که آنها کوتاه خواهند آمد، اشتباه است، اما آیا ایران کوتاه خواهد آمد؟ و اگر تن به خواسته‌های دیگر آنها بدهد چه اتفاقاتی خواهد افتاد؟
پرواضح است که نباید و نمی‌توان تصمیم برای مذاکره هسته‌ای با هدف برچیده شدن تحریم‌های اقتصادی کشور را، تصمیمی فراتر از خواست یک جریان سیاسی خاص که دولت نیز با آن جریان همفکر و هم عقیده بود دانست، چراکه آنچه جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک نظام خواهان آن بود، در دستور العمل‌ها، شروط و راهی که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی تدوین شده بود، به دست نیامده است. آیا توافق هسته‌ای که بیش از دو سال از اجرای آن می‌گذرد، آن چیزی است که نظام اسلامی در پی آن بود؟! قطعاً نه، چراکه تحریم‌های اقتصادی براساس توافق هسته‌ای و وعده‌های داده شده از سوی دولتمردان، خاصه شخص رئیس‌جمهور، وزیر خارجه و دیگر اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای لغو نشد، این نکته‌ای بود که حتی رهبر معظم انقلاب نیز به آن اشاره کردند و فرمودند، «آمریکایی‌ها گفته‌اند که ما تحریم‌ها را برمی‌داریم و روی کاغذ هم برداشتند اما از طرق دیگر جوری عمل می‌کنند که اثر رفع تحریم‌ها مطلقاً به وجود نیاید و تحقق پیدا نکند.
بنابراین کسانی که امید می‌بندند به این که بنشینیم با آمریکا در فلان مسئله مذاکره کنیم و به یک نقطه توافق برسیم یعنی ما یک تعهدی بکنیم، طرف مقابل هم یک تعهدی بکند از این غفلت می‌کنند که ما ناگزیر باید به همه تعهدهای خود عمل بکنیم اما طرف مقابل با طرق مختلف با شیوه‌های مختلف، با خدعه، با تقلب سرباز می‌زند و به تعهدهایی که کرده است عمل نمی‌کند. این چیزی است که ما امروز در مقابل چشم خودمان داریم می‌بینیم؛ یعنی خسارت محض.» (سخنان در اجتماع زائران و مجاوران حرم رضوی ۱/۱/۱۳۹۵)
شرایط حاکم بر توافق هسته‌ای اکنون همین گونه است که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای آن را تشریح کرده‌اند، اگر جز این است، دست‌اندرکاران توافق هسته‌ای به این موضوع ورود کنند و پاسخ دهند که اگر چنان نیست پس برجام چه شرایط و وضعیتی دارد؟
آمریکایی‌ها پس از اجرای بیش از ۲ سال تعهدات از سوی ایران باید هم بگویند برجام یک توافق بد است، اما مسئولین دولت آن را یک دستاورد بزرگ بدانند، کاخ سفید از برجام کیسه‌ای دوخته است تا بتواند به جز هسته‌ای، پیشرفت‌های موشکی و نقش‌آفرینی منطقه‌ای ایران را نیز غنیمت گرفته و در آن کیسه بریزد.
بارها گفته‌ایم و باز هم خواهیم گفت چرا که یک حقیقت و واقعیتی است که باید به آن توجه شود، دولت باید تمرکز خود را از روی برجام و نتایج آن بردارد و انرژی آزاد شده از آن را صرف مسائل داخلی کند. سال ۹۷ از سوی رهبر معظم انقلاب سال حمایت از کالای ایرانی نام‌گذاری شده است، مردم نیز از این سیاست استقبال کرده‌اند. اما همچنان آنگونه که باید، دولتمردان و دیگر دست‌اندرکاران این موضوع اقدامی انجام نداده‌اند که نشان دهد عزمی برای اجرای آن وجود دارد. نباید بگذاریم سال سرنوشت ساز ۹۷ همچون سال‌های گذشته با بی‌توجهی و بی‌تفاوتی به سال ۹۸ برسد.
نویسنده: سیاوش کاویانی
