«مردم» همواره در تعریف یک حکومت به عنوان یکی از «مولفه»های اثرگذار در سیاستهای راهبردی و تصمیمسازیها و تصمیمگیریها تعریف شدهاند.
وزن معیار و شاخصی به نام مردم ، در سنجش کارکرد یک حکومت به گونهای سنگین و وزین بوده که حتی حکومتهای دستنشانده و جائر نیز در ژستی عوامفریبانه میکوشند تصویرکی از مردم را دنباله خود داشته باشند!
در چنین فضای متظاهرانه، به اعتراف صاحبنظران و تحلیلگران منصف، ظهور و شکلگیری نظام جمهوری اسلامی ایران، تعریفی راستین و واقعی از نقش مردم در یک حکومت را ارائه داده و تئوریها و نظریههای متعدد جهان امروزی را به چالش کشیده است.
مروری بر چگونگی شکلگیری، ثبات و اقتدار نظام جمهوری اسلامی ایران گواه این واقعیت است که مردم نقشی بیبدیل را در تمامی این مراحل ایفا کرده و همچنان به عنوان اولین مدافعان حفظ و تقویت ان به شمار میآیند.
طبعا در این شکل حکومت مردم بر مردم و به عبارتی مردمسالاری دینی ، «پرسشگری» و « مطالبه» از حقوق تعریف شده مردم در مواجهه با کارکردها و عملکردهای نمایندگان خود در شوراهای اسلامی شهر و روستا، مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان رهبری به شمار میآید.
به عبارت دیگر، هریک از مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران با رای مستقیم و غیرمستقیم مردم انتخاب شدهاند و باید خود را نسبت به حقوق مردم پاسخگو بدانند. حال این که بخوانیم و بدانیم که گروهی صرفا با نگاه سیاسی درصدد مواجهه با روحیه پرسشگری و مطالبهگری مردم و به ویژه نخبگان، صاحبنظران و دانشجویان برآمدهاند، بسیار تاملبرانگیز است.
به تازگی طرحی در فراکسیونی موسوم به امید در خانه ملت تهیه و تدوین شده است که در نگاه اول به عنوان یکی از عوامل «تهدید» مردم و همچنین «تحدید» دامنه اثرگذاری آنان در تصمیمسازیهای آتی به شمار میآید.
بازخوانی دوباره اجمالی از طرح مذکور به فهم بیشتر موضوع کمک میکند. براساس آنچه در رسانهها منتشر شده است؛ «یک طرح دو فوریتی - به بهانه تامین امنیت مراسم رسمی، عرفی و معمولی - توسط فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی تدوین شده که احتمالا به زودی در صحن علنی مجلس مطرح میشود. با تصویب این طرح هر اقدامی اعم از طرح سوال و یا غیر آن در مراسم سخنرانی اعم از مراسم رسمی یا مراسمی که عرفاً بدون مجوز تشکیل میشود، موجب ۶ ماه تا ۲ سال حبس شود و نیروی انتظامی موظف به بازداشت فوری فرد یا افراد و تحویل به مقامات قضایی میشود.»
سوای از این که درباره محتوای این طرح سوالات بسیاری به ذهن متبادر میشود در وحله نخست باید نوشت که از محتوای این طرح اینگونه استنباط میشود که تا پیش از این طرح، شاید فضای مخوفی بر مراسمها حاکم بوده و سخنرانان و مدعوین در اضطراب و استرس مواجهه با رفتاری غیرمعقول از سوی مردم بودهاند و فراکسیون امید با درک سریع این نکته طرحی با قید دو فوریت را آماده ارائه در صحن علنی کرده است!
مهمترین سوالات این که آیا این طرح مهمترین عامل تحدید حضور پررنگ و اثرگذار مردم در صحنههای آینده نظام نخواهد بود؟ این سوال وقتی اهمیت مضاعفی به خود میگیرد که بخوانیم و بدانیم که مردم در ماههای آتی حضور و مشارکتی مثالزدنی را رقم میزنند.
آیا تا پیش از این طرح، اصولا هیچ مراسم رسمی یا مراسمی که عرفا بدون مجوز تشکیل میشود، برگزار نشده است و اگر پاسخ منفی است - که قطعا منفی است - به راستی این طرح بر اساس چه ضرورتهایی تدوین شده است؟ آیا تاکنون با آنانی که به زعم طراحان این طرح «با طرح سوال یا غیر آن» نسبت به یک مراسم واکنش نشان دادهاند، برخورد نشده است؟ و.......
سوال دیگری که طراحان طرح مذکور باید درباره آن پاسخگو باشند این که آیا قائل به حفظ و تقویت روحیه پرسشگری و مطالبهگری آحاد مردم از مسئولان و مدیران نیستید؟ بیتردید یکی از جلوههای بصری و افتخارآفرین نظام مردمسالاری دینی حضور مردم در صحنه و پرسشگری و مطالبهگری فیالحال آنان از منتخبان خود است.
فراکسیون امید که اتفاقا با امیدوار کردن مردم - مردمی که درصدد تحدید دامنه اثرگذاری آنان است - نسبت به آینده بخشی از آرای مردم را به سمت و سوی خود معطوف کرده است و علیالظاهر باید امیدآفرین و انگیزهبخش حضور بیمثال مردم بیادعا و بیریای ایران اسلامی باشد چه توضیح و نه توجیهی نسبت به طرح مذکور دارد؟
سوگمندانه این که این طرح در میان هیاهوهای روزمره سیاسی جامعه از یکسو و همچنین در آوار اخبار تلخ و گزنده بحرانهای روزهای اخیر از جمله قطعی آب و برق چندین روزانه مردم دلاور و خونگرم استان خوزستان، پنهان مانده است. بحرانهایی که همچنان نبود مدیریت تخصصی و برنامههای راهبردی را عریانتر میکند. امیدوارانه باید به انتظار نشست که با فرونشست امواج این اتفاقات و هیاهوها، نخبگان و صاحبنظران و دانشگاهیان نسبت به طرحی که میتواند دستمایه جریان ضد انقلاب و نفاق شود واکنش نشان دهند.
محمد کریمی