رئیس جمهور که به استان آذربایجان شرقی سفر کرده بود گفته؛ ممکن است در هفتههای آینده به نتیجه قابل قبول دست پیدا کنیم و اگر به نتیجهای نرسیم مرحله بعدی کاهش تعهدات را انجام خواهیم داد.
این سخن شاید خبر خوبی برای فضای اقتصادی و سیاسی کشور باشد اما برای رسیدن به نتیجه قابل قبول برای جمهوری اسلامی ایران الزاماتی نیاز است. همانگونه که میدانید توافق هستهای که برای دستیابی به آن دو سال مذاکره فشرده و سنگین برگزار شد، همزمان با آغاز اجرای تعهدات همه اعضای گروه ۱+۵ تنا ایران بود که از همان ابتدا تعهدات خود را اجرا کرده و اکنون نیز ادامه دارد.
اکنون ۴ سال از اجرای برجام میگذرد و هیچ یک از تعهدات کشورهای غربی در قبال توافق هستهای عملیاتی نشده است.
دولت محترم درباره برجام نیز وعدههای بزرگی داد که هر شنوندهای را نه تنها غفلکیر بلکه امیدوار و خرسند میکرد. وعدههایی که هیچیک از آنها اجرایی نشد چرا که آمریکا و اروپا بدعهدی کردند و دست ما کوتاه و خرما بر نخیل!
یکی از دلایلی که باعث شد خروج آمریکا و بدعهدی اروپا تأثیر زیادی بر اقتصاد کشور بگذارد،کم توجهی به اقتصاد کشور بود، دولت بیشترین ظرفیت خود را برای توافق هستهای هزینه کرد به گونهای که برنامهها و تصمیمات اقتصادی نیز بر اساس دستاوردهای توافق هستهای چیده شده بود و زمانی که این دستاوردهای اقتصادی به بار ننشست، تأثیر آن آشکارتر گشت.
اکنون که آقای روحانی از امکان دستیابی به نتایج مثبت در مذاکراتی که ایران با اروپا دارد خبر داده، گرچه شاید خبر خوبی باشد اما الزامات آن نیز باید در نظر گرفته شود که قطعاً دولت تدبیر و امید بیگدار به آب نخواهد زد و آنها را لحاظ خواهد کرد.
دستیابی به توافق با اروپاییها اگر حقوق جمهوری اسلامی ایران را در توافق هستهای برآورده کند، میتواند یک اتفاق مهم در عرصه سیاسی و اقتصادی کشور شود به شرط آن که این توافق از تضمینهای لازم برخوردار باشد و تحریمهای اقتصادی و بانکی ایران را لغو کند و نفت کشورمان نیز بدون دردسر به فروش برسد. سرمیاه گذاری اروپاییها در ایران پیش کش خودشان، اما تعهدات برجامی آنها باید به طور کامل اجرا شود در غیر این صورت همانگونه که آقای رئیس جمهور گفته است؛ امروز با برخی از کشورها در حال مذاکره هستیم و آنها پیشنهادهایی ارایه کردند که متوازن نمیدانیم، لذا آن پیشنهادها را نپذیرفتیم و اگر به نتیجهای نرسیم مرحله بعدی کاهش تعهدات را انجام خواهیم داد. خروج گام به گام و آهسته ایران از برجام شاید بتواند اروپا را وادار به تمگین کند شاید هم باعث شود تا آنها نیز همچون آمریکا از توافق هستهای خارج شوند، اما یک نکته را نباید فراموش کرد که نباید ایران دو بار از یک سوراخ گزیده شود. تجربه برجام و ناکامی آن باید درس عبرتی باشد برای همه، منتقدین مذاکره با آمریکا و توافق هستهای از ابتدا چنین شرایطی را پیش بینی میکردند.