در حــالـی دیـــروز رئیس‌جمهورکشورمان خطاب به کشورهای اروپایی اعلام کرد؛ ۱۶ تیر سطح غنی‌سازی ایران دیگر ۳.۶۷ نیست! که ناظران سیاسی بر این باورند این تصمیم جمهوری اسلامی ایران باید زنگ خطری برای اروپا باشد تا اگر در ادامه بدعهدی خودشان در قبال برجام پافشاری کنند با واکنش مقتدرانه تر از سوی ملت ایران روبرو خواهند شد
حسن روحانی درجلسه هیات دولت با اشاره به اینکه اگر اقدام عملی از سوی طرف‌های مقابل انجام نشود، ایران از ۱۶ تیر اقدامات بعدی را انجام خواهد داد، گفت: در ۱۶ تیرماه سطح غنی‌سازی ایران دیگر ۳.۶۷ نخواهد بود و این تعهد را کنار گذاشته و به هر مقداری که ضرورت و نیاز ما باشد، ارتقاء خواهیم داد.
روحانی افزود: از ۱۶ تیر اگر طرف‌های مقابل به تمامی تعهدات خود طبق زمان‌بندی عمل نکنند، رآکتور اراک به شرایط سابق یعنی شرایطی که آنها ادعا می‌کردند خطرناک بوده و می‌تواند پلوتونیوم تولید کند، بازخواهد گشت؛ مگر اینکه در مورد رآکتور اراک آنها به تمامی تعهدات خود عمل کنند.
روحانی تاکید کرد: خاموش کردن این آتش تنها بازگشت به تعهدات و مصوبات سازمان ملل است و اگر نخواهند که به این تعهدات بازگردند، جمهوری اسلامی ایران همانطور که پیش از این اعلام کرده، رأس ۶۰ روز، اقدامات بعدی را انجام خواهد داد.
این تصمیم از سوی جمهوری اسلامی ایران در حالی اتخاذ شده است که برخی رسانه‌ها همچون روزنامه واشنگتن پست نوشت: ایران روز دوشنبه از ظرفیت مجاز برای ذخیره اورانیوم با درصد غنی‌سازی پایین که در توافق هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های جهانی قید شده بود، عبور کرد زیرا اروپا در تقلیل اثرات تحریم‌های آمریکا شکست خورد. این حرکت می‌تواند شکاف میان تهران و واشنگتن را افزایش دهد.
پس از آن‌که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا تصمیم گرفت پاسخ ادعایی خود برای حمله به ایران در پاسخ به سرنگونی یک پهپاد این کشور را لغو کند، بدون شک ایران توانست ورای صبر غرب گام بردارد.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که اقدام ایران عبور از مرز ۳۰۰ کیلو ذخایر اورانیوم غنی‌شده بازگشت‌پذیر است اما هشدار داد که ایران ممکن است به کاهش تعهدات خود به توافق در صورت عدم اقدام اروپا در حفظ بخش دیگر توافق مربوط به منافع ایران ادامه دهد.
کاظم غریب‌آبادی سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در توئیتی ضمن تاکید بر حق انکار ناپذیر ایران برای غنی سازی اورانیوم، به نقل قولی از اظهارات رئیس جمهور پیشین آمریکا که برچیدن برنامه هسته‌ای ایران، جزو رویاهای دست نیافتنی مقامات آمریکایی است و هرگز به آن دست نخواهد یافت، اشاره کرد.
در این توئیت آمده است: غنی سازی، یک حق انکارناپذیر هر عضو معاهده عدم اشاعه است. این حق توسط هیچ کشوری اعطاء نمی‌شود که بتواند بعدا آن را پس بگیرد. مواضع مقامات آمریکایی در این موضوع، من را به یاد صحبت‌های اوباما در مجمع "سابان" در دسامبر ۲۰۱۳ می‌اندازد که گفت: «اکنون، شما بحث‌هایی را می‌شنوید که می‌گویند ما نمی‌توانیم هیچگونه غنی سازی را در خاک ایران قبول کنیم. هر کسی می‌تواند دنیای ایده آلی را تجسم کند که در آن ایران بگوید ما تمامی اجزاء و تاسیسات هسته‌ای خود را نابود می‌کنیم و شما فقط نام آنها را ببرید. چیزهای بسیاری وجود دارند که من می‌توانم تصور کنم و البته عالی خواهند بود.
با اینکه ترامپ هشدار داد ایران در حال بازی با آتش است، تهران این را می‌داند که حرف‌های او توخالی هستند. یک بیانیه ناهماهنگ از سوی کاخ سفید این آشفتگی را بیشتر به نمایش گذاشت. در این بیانیه آمده بود: شک اندکی در این باره وجود دارد که ایران حتی در زمان عدم وجود توافق نیز مفادی از آن را نقض می‌کرد و ما باید استانداردهای عدم غنی‌سازی توسط ایران را احیاء کنیم. ایالات متحده و متحدانش هیچ‌گاه به ایران اجازه نمی‌دهند سلاح هسته‌ای بسازد.
به عقیده برخی، خروج از توافق هسته‌ای با ایران، قدرت نفوذ آمریکا را از بین برد و جبهه‌ای متحد علیه ایران را قربانی کرد.
در همین رابطه دیپلمات ارشد سابق آمریکایی می‌گوید قرار بود دولت ترامپ به ایران فشار حداکثری وارد کند اما اکنون با کاهش تعهدات برجامی ایران، فشار حداکثری ایران را بر آمریکا مشاهده می‌کنیم.
این روزنامه در پاسخ به این سوال که عبور ایران از سقف غنی‌سازی در کوتاه‌مدت چه هدفی را دنبال می‌کند نوشت، به نقل از معاون رئیس سابق سیا نوشت: چنین کاری فشار بر اروپا را افزایش می‌دهد اما این فشار نباید به حدی برسد که آنها را به دوراهی ماندن یا خروج از توافق برساند.
از سویی دیگر فایننشال تایمز در یادداشتی درباره چرایی عبور ذخایر اورانیوم غنی شده ۳.۶۷ درصدی ایران از ۳۰۰ کیلوگرم که در واکنش به ادامه فشارهای آمریکا و تعلل اروپایی‌ها در اجرای تعهدات برجامی انجام شده، نقل قولی از یک دیپلمات اروپایی منتشر کرده که در آن این دیپلمات گفته است: «هیچ‌کس خواهان خروج از برجام نیست». در ابتدای گزارش این روزنامه انگلیسی آمده است: یک تهران ناامید، دلیلی برای پایبند ماندن به توافقی که تعهد به آن هیچ مزایایی برایش نداشته باشد، ندارد.
از نظر این رسانه انگلیسی، توافق (برجام) هنوز نمرده است. اقدامات ایران قابل بازگشت هستند و به نظر می‌رسد که هدف این تحرکات تهران آن باشد که بدون کشتن این توافق، فشارها را به طرف‌های مقابل افزایش دهد. البته برای همگان، شکنندگی وضعیت این توافق کاملا روشن است. فایننشال تایمز در این گزارش، به تعلل‌های سه کشور اروپایی برای ایجاد ساز و کار مالی موسوم به «اینستکس» و ضعف‌های ساختاری آن اذعان می‌کند.
به اعتقاد این رسانه غربی، در حال حاضر سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس در نتیجه اقدامات دولت ترامپ و پاسخ اخیر ایران، با این معما مواجه هستند: از یک سو، آنها باید نقض ایران را محکوم کنند و از سوی دیگر خواهان جلوگیری کردن از فروپاشی کامل این توافق هستند و با استیصال برای عملیاتی کردن اینستکس تلاش می‌کنند.
یک دیپلمات اروپایی که فایننشال تایمز به نام و ملیت او اشاره‌ای نکرده است، به این رسانه انگلیسی گفت: در حال حاضر، هیچ کس خواهان خروج از توافق نیست، نه ایرانی‌ها، نه اروپایی‌ها، نه چینی‌ها و نه روس‌ها. این بخشی از یک معادله پیچیده بازی بر لبه پرتگاه است.
اظهارنظر این دیپلمات اروپایی درباره در حالی مطرح شده که ایران بارها به طرف‌های برجامی گفته است مادامی که دیگر طرف‌های این توافق به تعهداتشان عمل نکنند، دلیلی برای ادامه پایبندی یکجانبه به این توافق نمی‌بیند.
