هنگامی که سخن از شناخت یک اندیشه حقوقی و شناسایی آن از طریق بررسی دیدگاههای اندیشمند حقوقی میشود همه دیدگاهها و تفکرات وی مورد قبول قرار گرفته تا نسبت به شناساندن آن به دیگران همت گمارد، نمیتوان قسمتی را بصورت گزینشی و جستار گریخته از یک اندیشه حقوقی مورد استفاده قرار داد.
برگزاری همایشی تحت عنوان «بازخوانی اندیشه های دکتر کاتوزیان» الحق و الانصاف به جا و خردمندانه است، با تجلیل از چنین اندیشمندانی که در رشد و ارتقای سطح دانش حقوقی این جامعه نقش غیرقابل بدیلی داشته اند مسببی خواهد بود بر رشد صاحبان اندیشه های رهرو و تازه، ولی بد نیست قبل از شناساندن این اندیشه نیم نگاهی هم به دیدگاههای اصولی و نظری این استاد فرزانه داشته باشیم
بسی خاک خوردم در این سال سی
عجم زنده کردم زبان بدین پارسی
مرحوم دکتر کاتوزیان که از او در جایگاه پدر حقوق ایران یاد میشود، با پرداختن به اصول اولیه حقوقی در معنای ذاتی آن یعنی احقاق حق و ایجاد عدالت مسیری را تدوین نمود که در کنار آن حصار و باروی بلند و نامرئی را ترسیم نموده بود و فقط حرکت در مسیر و رسیدن به هدف را در ذهن میپروراند. مسیری که در نگاشته های ایشان به عنوان قانون مداری و رعایت قانون بارها و بارها تکرار شده و همیشه افرادی که خود را مجاز به عبور و عدول از این حصار نامرئی داشتند و متاسفانه با برداشت شخصی خود از قانون آن را مجاز میشمردند مورد نکوهش قرار میداد.
مرکز وکلا کارشناسان و مشاوران حقوقی قوه قضاییه در سال ۷۹ با طی همان مسیری که تنها متولی نهاد وکالت آن را طی نموده بود ایجاد شد، بقا و ادامه آن نیز بر اساس همان اصول قانونی مد نظر قانون گذار بود چگونه میتوان از شناسایی اندیشه یک اندیشمند و فرزانه حقوقی سخن گفت و گردهمایی برگزار کرد در حالی که حداقل اصول تبیینی این اندیشمند که سالها برای نهادینه شدن آن زحمت کشیده بود یعنی حرکت در «مسیر امن قانونی به عنوان تمکین و الزام به قانون برای همه» را نادیده گرفت؟
حضور یا عدم حضور مرکز وکلا به عنوان قسمتی از نهاد وکالت به هر بهانهای نادیده گرفتن اصول اندیشه کسی است که این گردهمایی برای شناساندن افکار و تفکرات وی شکل گرفته در حالی که حداقل اصول اولیه این اندیشمند یعنی تمکین از قانون و دعوت از مرکز وکلا بعنوان عضو قانونی خانوادن وکلا در آن رعایت نگردیده؟...
نویسنده: هوشنگ مقبولی