خبر درگذشت پادشاه عربستان و به قدرت رسيدن سلمان در حالي ديروز منتشر شد كه منابع خبري از تغييرات قابل توجه در ساختار سياسي عربستان حكايت دارد كه برخي آن را سرآغازي براي جنگ قدرتهاي جديد در اين كشور ميدانند.
مقامهای عربستان تایید کردهاند که ملک عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه این کشور در سن ۹۰ سالگی درگذشته است.
ملک عبدالله بنعبدالعزیز، پادشاه عربستان بامداد جمعه درگذشت و سلمان بنعبدالعزیز به عنوان پادشاه جدید این کشور معرفی شد.
به گزارش شبکه تلویزیونی الاخباریه عربستان، دربار پادشاهی عربستان سعودی در بیانیهای اعلام کرد: با نهایت تاسف و تاثر درگذشت ملک عبدالله بنعبدالعزیز را به شاهزاده سلمان بنعبدالعزیز آلسعود، ولیعهد تسلیت می گوییم. ملک عبدالله بنعبدالعزیز در ساعت یک بامداد جمعه (به وقت محلی) برابر با سوم ربیعالثانی ۱۴۳۶ هجری درگذشت.
دربار عربستان در بیانیهاي افزود، شاهزاده سلمان بنعبدالعزیز آلسعود براساس قانون اساسی به عنوان پادشاه عربستان مورد بیعت قرار گرفت و پس از این بیعت براساس بند دوم فرمان پادشاهی شاهزاده مقرن بنعبدالعزیز آلسعود را به عنوان ولیعهد معرفی کرد. بیعت شهروندان سعودی با ملک سلمان بنعبدالعزیز و شاهزاده مقرن بنعبدالعزیز به عنوان ولیعهد پس از نماز عشاي جمعه در کاخ پادشاهی در ریاض برگزار شد.
باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا با صدور بیانیهای درگذشت ملک عبدالله را تسلیت گفته و او را رهبری راسخ نامید. جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا هم گفت که با درگذشت ملک عبدالله، واشنگتن شخصیتی خردمند و دوراندیش را از دست داده است. جو بایدن، معاون اول رئیسجمهوری آمریکا نیز قرار است برای ابراز همدردی و شرکت در مراسم تشییع جنازه ملک عبدالله در رأس هیأتی از مقامهای آمریکایی راهی ریاض شود.
دیوید کامرون، نخستوزیر انگلیس هم ضمن ابراز تسلیت، گفت که پادشاه عربستان گفتوگوی ادیان را تحکیم بخشید.شبکه تلویزیونی العربیه نیز گزارش داد، در پی درگذشت پادشاه عربستان، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین سه روز عزای عمومی اعلام کرد.
فرانسوا اولاند، رئیسجمهوری فرانسه درگذشت ملک عبدالله را تسلیت گفت و روابط بین پاریس و ریاض را قوی توصیف کرد. رئیسجمهوری فرانسه از ملک عبدالله به عنوان سیاستمداری که با عملکرد خود در تاریخ کشورش تأثیرگذار بود، تجلیل کرد.دبیرکل سازمان ملل متحد، رئیسجمهوری مصر، دبیرکل اتحادیه عرب، شیخ الازهر و پادشاه مراکش نیز فوت ملک عبدالله را به امت عرب و اسلام تسلیت گفتند.
ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن هم درگذشت ملک عبدالله را تسلیت گفت و برای شرکت در مراسم تشییع جنازه او، سفر خود را به داووس نیمهکاره رها کرد. همچنین سخنگوی دولت اردن اعلام کرد که بنا به دستور پادشاه این کشور ۴۰ روز در عزای عمومی خواهد بود. نخستوزیر کانادا هم به درگذشت پادشاه عربستان واکنش نشان داد و گفت: ملک عبدالله مدافع سرسخت آشتی بود.
شبکههای ماهوارهای کشورهای عرب حوزه خلیج فارس و مصر از جمله شبکههای دولتی عربستان، کویت، بحرین و شبکههای ام.بی.سی، روتانا، سی.بیسی و النهار درپی درگذشت ملک عبدالله، پخش برنامههای روتین خود را متوقف و با گذاشتن نوار سیاه رنگ در گوشه تصاویر خود، اقدام به پخش تلاوت قرآن کریم کردند.
از سوی دیگر، بعد از اعلام خبر فوت پادشاه عربستان بهای نفت در بازار نیویورک افزایش یافت. به گزارش خبرگزاری فرانسه، در بازار معاملات نیویورک هر بشکه نفت وست تگزاس اینتر مدییت برای تحویل در ماه مارس با افزایش ۹۳ سنتی، ۴۷ دلار و ۲۴ سنت معامله شد نخستوزیر هند نیز درگذشت ملک عبدالله را از دست دادن فردی قدرتمند و اثرگذار توصیف کرد. مقامات و سران بسياري از كشورها مرگ وي را تسليت گفتند.
با مرگ پادشاه عربستان، سلمان بنعبدالعزیز آلسعود به عنوان هفتمین پادشاه این کشور تعیین شد و مراسم رسمی انتقال قدرت انجام شد. وی که خود ۷۸ سال سن دارد عملا با از کار افتادگی پادشاه عربستان قدرت را در دست گرفت. نزدیک به دو سال است که وی عملا قدرت را در عربستان را به دست گرفته است.
سلمان بنعبدالعزیز برخلاف برادرش عبدالله، دیدگاه مثبتی نسبت به اصلاحات ولو در ظاهر ندارد و معتقد است که دموکراسی و حاکمیت مردم چندان مناسب جامعه محافظه کار عربستان نیست و گفته میشود قصد دارد اصلاحاتی را که عبدالله در زمینه سیاسی و اجتماعی در این کشور آغاز کرد را با ملاحظهکاری بیشتری پیش بگیرد.
همچنین گفته میشود که وی دیدگاه بهتری نسبت به کشورهای همسایه خود از جمله عراق و ایران دارد اما همانند دیگر مسئولان بلندپایه سعودی دیدگاهی مداخلهجویانه در امور سوریه دارد و برای براندازی دولت اسد تلاش میکند.
پادشاه جدید عربستان در اولین سخنرانی خود پس از مرگ ملک عبدالله که به نوعی سخنرانی به قدرت رسیدن وی محسوب میشود تاکید کرد که از مسائل مربوط به جهان اسلام و جهان عرب حمایت میکند.
تغییرات جدید در دربار سعودی
پس از مرگ ملک عبدالله، دربار پادشاهی دست به یک سری عزل و نصبهای جدید زد که براساس آن رئیس دفتر ملک عبدالله برکنار و محمد نایف نیز جانشین ولیعهد شد. مقرن بنعبدالعزیز ولیعهد عربستان سعودی به عنوان معاون اول رئیس شورای وزیران انتخاب شد.
براساس انتصاب جدید، «محمد بنسلمان» فرزند پادشاه عربستان به عنوان وزیر دفاع و رئیس دیوان پادشاهی جدید عربستان و مشاور ویژه پادشاه انتخاب شد. همچنین "خالد بنعبدالعزیز التویجری" از سمت ریاست دیوان پادشاهی برکنار و به جای وی "محمد بنسلمان" که به عنوان وزیر دفاع و رئیس دیوان پادشاهی سعودی انتخاب شد در این سمت منصوب شد. براساس این گزارش، التویجری از منصب ریاست «گارد پادشاهی» کنار گذاشته شده و به جای وی "حمد بنمحمد العوهلی" به این مقام منصوب شد.
مجتهد فعال عربستانی با ارسال پیامی بر روی صفحه خود در پایگاه اجتماعی توئیتر خبر داده که خالد التویجری رئیس دربار ملک عبدالله گریخته و از محل او خبری در دست نیست. در انتصاب های جدید "محمد بننایف" وزیر کشور، جانشین ولیعهد و معاون دوم شورای وزیران عربستان انتخاب شده است. این اولینبار است که جانشین ولیعهد خارج از فرزندان عبدالعزیز بنیانگذار عربستان سعودی انتخاب میشود.
با این انتخاب جانشینی به نسل دوم منتقل شده است. براساس عزل و نصبهای جدید، تمامی اعضای شورای وزیران از جمله سعودالفیصل وزیر خارجه در مناصب خود ابقا شدند. در این بیانیه همچنین درخواست شده است که در کنار بیعت با پادشاه با جانشین ولیعهد نیز بیعت شود. شاهزاده «محمد بننایف بنعبدالعزیز آلسعود» در سیام آگوست سال ۱۹۵۹ میلادی به دنیا آمد. وی یکی از پسران شاهزاده «نایف بنعبدالعزیز آلسعود»، ولیعهد پیشین این کشور از همسرش شاهزاده «جوهره بنت عبدالعزیز بنمساعد آلسعود» است.