مودی نخست وزیر هند سفری رسمی به روسیه داشته که تواففقاتی میان طرفین صورت گرفته است. در شرایطی که مودی چهرهای بیشتر غرب گرا شناخته میشود این پرسش مطرح است که چرا وی راهی مسکو شده است؟
هند هر چند که سبد چند لایهای را در حوزه انرژی برای خود از غرب آسیا گرفته تا آفریقا ایجاد کرده است اما دگرگونی در برخی معادلات جهان از جمله بحران در غرب آسیا با محوریت جنگ غزه و احتمال گسترش دامنه آن به کل منطقه، شکست کوریدور هند، سرزمینهای اشغالی به اروپا پس از طوفان الاقصی، توسعه همه جانبه روابط چین و روسیه در حوزه انرژی که میتواند چالشهایی برای هند ایجاد نماید، آگاهی هند مبنی بر رویکرد غرب برای فشار بر رقبا از جمله هند از طریق انرژی و... اجبار دهلی نو برای توسعه روابط با روسیه را به همراه داشته است.
نکته مهم در اهداف اقتصادی و توسعه گرایانه هند انکه، هند و روسیه قرار است یک پیمان پشتیبانی لجستیکی امضا کنند که به هند کمک می کند تا دامنه نفوذ دریایی خود را حتی به قطب شمال گسترش دهد و پیمانهای مشابه با ژاپن، استرالیا و آمریکا به کشتیهای هندی اجازه میدهد مسیرهای طولانیتری را با دسترسی به تأسیسات بندری در این کشورها طی کنند.
همچنین به رغم آنکه هند رویکرد تعاملی گستردهای با غرب دارد ، اما ماهیت توسعه طلبانه ناتو به شرق از جمله توسعه فعالیت در کره جنوبی، ژاپن ، اقیانوس هند و آرام و.. نه تنها ابزاری برای فشار بر چین و روسیه خواهد بود بلکه هند را نیز درگیر میکند. در این شرایط و در آستانه نشست ناتو در آمریکا با حضور برخی کشورهای شرقی، سفر مودی میتواند نوعی اطمینان خاطر دادن به مسکو مبنی بر همگرایی با این کشور و چین علیه توسه طلبی ناتو و تقویت موقعیت بریکس و شانگهای در برابر توسعه طلبی غرب ارزیابی گردد. علاوه بر این هند برای رسیدن به اهداف جهانی از جمله عضویت دائم در شورای امنیت و نیز پیشگیری از تبعات و هزینههای سنگین بحرانهای جهانی بر اقتصاد و امنیتش و نیز مقابله با عوامل مخرب در سیاست خارجی چند بعدیاش، میانجی گری برای پایان نزاعهای جهانی را در دستور کار دارد. در همین چارچوب نیز یکی از ابعاد سفر مودی به روسیه را میانجی گری میان مسکو و کی یف تشکیل میدهد هر چند که سیاستهای جنگ افروزانه غرب مانعی در برابر این رویکرد است چنانکه اقدامات اخیر اوربان نخست وزیر مجارستان نیز با اعتراض شدید کشورهای اروپایی و آمریکا مواجه شده است.
هند هر چند که سبد چند لایهای را در حوزه انرژی برای خود از غرب آسیا گرفته تا آفریقا ایجاد کرده است اما دگرگونی در برخی معادلات جهان از جمله بحران در غرب آسیا با محوریت جنگ غزه و احتمال گسترش دامنه آن به کل منطقه، شکست کوریدور هند، سرزمینهای اشغالی به اروپا پس از طوفان الاقصی، توسعه همه جانبه روابط چین و روسیه در حوزه انرژی که میتواند چالشهایی برای هند ایجاد نماید، آگاهی هند مبنی بر رویکرد غرب برای فشار بر رقبا از جمله هند از طریق انرژی و... اجبار دهلی نو برای توسعه روابط با روسیه را به همراه داشته است.
نکته مهم در اهداف اقتصادی و توسعه گرایانه هند انکه، هند و روسیه قرار است یک پیمان پشتیبانی لجستیکی امضا کنند که به هند کمک می کند تا دامنه نفوذ دریایی خود را حتی به قطب شمال گسترش دهد و پیمانهای مشابه با ژاپن، استرالیا و آمریکا به کشتیهای هندی اجازه میدهد مسیرهای طولانیتری را با دسترسی به تأسیسات بندری در این کشورها طی کنند.
همچنین به رغم آنکه هند رویکرد تعاملی گستردهای با غرب دارد ، اما ماهیت توسعه طلبانه ناتو به شرق از جمله توسعه فعالیت در کره جنوبی، ژاپن ، اقیانوس هند و آرام و.. نه تنها ابزاری برای فشار بر چین و روسیه خواهد بود بلکه هند را نیز درگیر میکند. در این شرایط و در آستانه نشست ناتو در آمریکا با حضور برخی کشورهای شرقی، سفر مودی میتواند نوعی اطمینان خاطر دادن به مسکو مبنی بر همگرایی با این کشور و چین علیه توسه طلبی ناتو و تقویت موقعیت بریکس و شانگهای در برابر توسعه طلبی غرب ارزیابی گردد. علاوه بر این هند برای رسیدن به اهداف جهانی از جمله عضویت دائم در شورای امنیت و نیز پیشگیری از تبعات و هزینههای سنگین بحرانهای جهانی بر اقتصاد و امنیتش و نیز مقابله با عوامل مخرب در سیاست خارجی چند بعدیاش، میانجی گری برای پایان نزاعهای جهانی را در دستور کار دارد. در همین چارچوب نیز یکی از ابعاد سفر مودی به روسیه را میانجی گری میان مسکو و کی یف تشکیل میدهد هر چند که سیاستهای جنگ افروزانه غرب مانعی در برابر این رویکرد است چنانکه اقدامات اخیر اوربان نخست وزیر مجارستان نیز با اعتراض شدید کشورهای اروپایی و آمریکا مواجه شده است.
علی تتماج