سرانجام پس از هفتهها گمانه زنی و به نتیجه نرسیدن روند سیاسی میان روسیه و اوکراین در نهایت با توافق طرفین، قرارداری در ترکیه با محوریت سازمان ملل امضا شد که بر اساس آن غلات اوکراین به خارج از این کشور صادر خواهد شد.
با توجه به جایگاه اوکراین در تامین غله جهان این امر میتواند نقشی مهم در کاهش تنش های غذایی در جهان داشته باشد. بر اساس توافق صورت گرفته اوکراینی ها کشتی های حامل غلات را به خارج از بنادر اودسا، یوژنه و چورنومورسک هدایت کرده و یک مرکز فرماندهی مشترک هم فورا با حضور مقامات اوکراین، روسیه، ترکیه و سازمان ملل متحد در استانبول برای نظارت بر حرکت ناوگروه ها ایجاد خواهد شد.این کشتیها به سمت آبهای ترکیه میروند تا توسط تیم مشترکی از مقامات انکارا ، سازمان ملل، اوکراین و روسیه بازرسی شوند. سپس محمولههای خود را به مقاصدی در سراسر جهان تحویل میدهند و پیش از بازگشت به اوکراین توسط تیم مشترک بازرسی خواهند شد.
مسئولیت اصلی تیم بازرسی، بررسی محموله و پرسنل غیرمجاز در کشتیهای ورودی یا خروجی از بنادر اوکراین است. یکی از خواسته های اصلی روسیه این بود که کشتی های بازگشتی به اوکراین سلاح حمل نکنند.طرفین توافق کردهاند که کشتیها و تأسیسات بندری مورد استفاده برای صادرات در برابر هر نوع اقدام نظامی محافظت شود.انتظار می رود این عملیات به سرعت حمل و نقل پنج میلیون تن غلات را در ماه آغاز کند. این توافق می تواند زمینه ساز ورود غلات روسیه به بازار نیز گردد چرا که روسیه خود صادرکننده عمده غلات و کود است و این توافق باید فروش آن کالاها را برایش در بازار جهانی آسانتر کند. کرملین بارها گفته است که به دلیل تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا توان صدور ذخایر خود را ندارد.
اتحادیه اروپا با ارائه اطمینان خاطر، توضیحی حقوقی درباره تحریمهای خود صادر کرد و گفت که بانکهای مختلف و سایر شرکتهای مرتبط در تجارت غلات در واقع شامل تحریم ها نخواهند شد. در این میان در کنار این اقدامات نکته قابل تامل آن است که توافقات صورت گرفته زمانی میتواند نتیجه مطلوب داشته باشد که با طرحهای جنگ افروزانه آمریکا و برخی کشورهای اروپایی همچون انگلیس مقابله گردد.
این امر زمانی اهمیت مییابد که مقامات آمریکایی بار دیگر از کمک ۸ میلیارد دلاری نظامی به اوکراین خبر دادهاند که تشدید کننده بحران است. تا زمانی که اروپا در برابر یکجانبه گرایی آمریکا قرار نگیرد و به سیاستهای کج دار و مریز در قبال اوکراین و جنگ ادامه دهد نمیتوان چندان امیدی به نتیجه بخش بودن توافق صادرات غلات داشت.
نویسنده: مهسا شاه محمدی
با توجه به جایگاه اوکراین در تامین غله جهان این امر میتواند نقشی مهم در کاهش تنش های غذایی در جهان داشته باشد. بر اساس توافق صورت گرفته اوکراینی ها کشتی های حامل غلات را به خارج از بنادر اودسا، یوژنه و چورنومورسک هدایت کرده و یک مرکز فرماندهی مشترک هم فورا با حضور مقامات اوکراین، روسیه، ترکیه و سازمان ملل متحد در استانبول برای نظارت بر حرکت ناوگروه ها ایجاد خواهد شد.این کشتیها به سمت آبهای ترکیه میروند تا توسط تیم مشترکی از مقامات انکارا ، سازمان ملل، اوکراین و روسیه بازرسی شوند. سپس محمولههای خود را به مقاصدی در سراسر جهان تحویل میدهند و پیش از بازگشت به اوکراین توسط تیم مشترک بازرسی خواهند شد.
مسئولیت اصلی تیم بازرسی، بررسی محموله و پرسنل غیرمجاز در کشتیهای ورودی یا خروجی از بنادر اوکراین است. یکی از خواسته های اصلی روسیه این بود که کشتی های بازگشتی به اوکراین سلاح حمل نکنند.طرفین توافق کردهاند که کشتیها و تأسیسات بندری مورد استفاده برای صادرات در برابر هر نوع اقدام نظامی محافظت شود.انتظار می رود این عملیات به سرعت حمل و نقل پنج میلیون تن غلات را در ماه آغاز کند. این توافق می تواند زمینه ساز ورود غلات روسیه به بازار نیز گردد چرا که روسیه خود صادرکننده عمده غلات و کود است و این توافق باید فروش آن کالاها را برایش در بازار جهانی آسانتر کند. کرملین بارها گفته است که به دلیل تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا توان صدور ذخایر خود را ندارد.
اتحادیه اروپا با ارائه اطمینان خاطر، توضیحی حقوقی درباره تحریمهای خود صادر کرد و گفت که بانکهای مختلف و سایر شرکتهای مرتبط در تجارت غلات در واقع شامل تحریم ها نخواهند شد. در این میان در کنار این اقدامات نکته قابل تامل آن است که توافقات صورت گرفته زمانی میتواند نتیجه مطلوب داشته باشد که با طرحهای جنگ افروزانه آمریکا و برخی کشورهای اروپایی همچون انگلیس مقابله گردد.
این امر زمانی اهمیت مییابد که مقامات آمریکایی بار دیگر از کمک ۸ میلیارد دلاری نظامی به اوکراین خبر دادهاند که تشدید کننده بحران است. تا زمانی که اروپا در برابر یکجانبه گرایی آمریکا قرار نگیرد و به سیاستهای کج دار و مریز در قبال اوکراین و جنگ ادامه دهد نمیتوان چندان امیدی به نتیجه بخش بودن توافق صادرات غلات داشت.
نویسنده: مهسا شاه محمدی