تجسم کنید که یک روز صبح از خواب بیدار شوید و بگویند که قرار است در همسایگی شما ایستگاه مترو که یک طرح عام المنفعه می باشد، احداث شود و زمین ملک شما به عنوان پارکینگ آن، مورد استفاده قرار خواهد گرفت؛ منتها قرار شده که در انتهای کار به سراغ شما آیند تا با شما روی ملکتان به توافق برسند.
با این اتفاق شما دیگر نمی توانید این ملک را به راحتی معامله کنید، از ادارات شهری امکاناتی مانند گاز، آب، و... درخواست کنید و حتی از آن به عنوان وثیقه برای اخذ وام از بانک استفاده کنید و یا اینکه دیگر به دیار باقی شتافتید و این مشکلات برای وراث باقی می ماند؛ بعبارت ساده تر دیگر مالک مال خود هم نیستید.
از سوی دیگر با اتمام پروژه ارزش ملک شما افزایش پیدا کرده و حالا شما دیگر حاضر به معامله با قیمت های ابتدای پروژه نیستید و کار پیچیده می شود.
این مورد در خصوص اکثر طرح های عمرانی در حال وقوع می باشد و طرح ها را دچار کلاف سر در گمی می کند که حل آن بودجه و انرژی زیادی را طلب و به شدت به میزان پرونده های قضایی محل احداث طرح می افزاید.
مشخصا در خصوص طرح های آبی و بخصوص سدها به علت شوق پیشرفت طرح، تمامی تمرکز روی اجرا معطوف می شود و طرح را در موارد زیر دچار مشکل می نماید.
با هر پیشرفت در طرح، ارزش املاکی که باید در آینده تملک شوند بالا می رود و این موضوع به هزینه های مستخرج از کارشناسی املاک و به تبع آن هزینه طرح به شدت افزایش می یابد.
عدم تعیین تکلیف املاک، حتی بعد از اتمام اجرای طرح باعث ادامه فعالیت کشاورزی در حاشیه مخزن و ادامه سکونت در منطقه و افزوده شدن زه آب و فاضلاب به مخزن می شود.
اهالی بعلت بلا تکلیفی منطقه از طرح های هادی در خصوص امکاناتی مانند اصلاح جاده های دسترسی، برق، آب و گاز و... محروم می شوند.
با ادامه سکونت و بزرگ شدن فرزندان اهالی و نیاز به مسکن با رشد ساخت و ساز مواجه می شویم که این نیز باعث افزایش هزینه های طرح در صورت تملک مستحدثات اضافه شده و در صورت عدم تملک منجر به نارضایتی های گسترده در منطقه خواهد شد.
در صورت اتمام ساخت سد و عدم اتمام تملک، در صورت مواجه با سیلاب و نیاز به تراز گرفتن مخزن، بخصوص در مواقع سیلاب، زمین های کشاورزی حاشیه مخزن و حتی بعضاٌ مستحدثات تملک نشده دچار سیلاب می شوند که هزینه خسارت آنها نیز به هزینه های طرح اضافه می شود.
در مواقعی که با مالکین، بخصوص وراث که با طولانی شدن طرح تعداد متوفیان و تبع آن وراث آنها افزایش یافته، توافق حاصل نشود، تنها راه باقی مانده تودیع می باشد که در بسیاری از موارد پول تودیع شده در صندوق ثبت باقی مانده و ارزش آن روز به روز کاهش می یابد و مالکین به شدت متضرر می شوند.
با توجه به موارد فوق طرح های اجرایی باید قبل از شروع عملیات اجرایی فرآیند تملک را آغاز و حداکثر تا قبل از شروع بهره برداری از طرح آنرا به اتمام برسانند.
نویسنده: محمد مرادی - کارشناس ارشد طرح‌های عمرانی
با این اتفاق شما دیگر نمی توانید این ملک را به راحتی معامله کنید، از ادارات شهری امکاناتی مانند گاز، آب، و... درخواست کنید و حتی از آن به عنوان وثیقه برای اخذ وام از بانک استفاده کنید و یا اینکه دیگر به دیار باقی شتافتید و این مشکلات برای وراث باقی می ماند؛ بعبارت ساده تر دیگر مالک مال خود هم نیستید.
از سوی دیگر با اتمام پروژه ارزش ملک شما افزایش پیدا کرده و حالا شما دیگر حاضر به معامله با قیمت های ابتدای پروژه نیستید و کار پیچیده می شود.
این مورد در خصوص اکثر طرح های عمرانی در حال وقوع می باشد و طرح ها را دچار کلاف سر در گمی می کند که حل آن بودجه و انرژی زیادی را طلب و به شدت به میزان پرونده های قضایی محل احداث طرح می افزاید.
مشخصا در خصوص طرح های آبی و بخصوص سدها به علت شوق پیشرفت طرح، تمامی تمرکز روی اجرا معطوف می شود و طرح را در موارد زیر دچار مشکل می نماید.
با هر پیشرفت در طرح، ارزش املاکی که باید در آینده تملک شوند بالا می رود و این موضوع به هزینه های مستخرج از کارشناسی املاک و به تبع آن هزینه طرح به شدت افزایش می یابد.
عدم تعیین تکلیف املاک، حتی بعد از اتمام اجرای طرح باعث ادامه فعالیت کشاورزی در حاشیه مخزن و ادامه سکونت در منطقه و افزوده شدن زه آب و فاضلاب به مخزن می شود.
اهالی بعلت بلا تکلیفی منطقه از طرح های هادی در خصوص امکاناتی مانند اصلاح جاده های دسترسی، برق، آب و گاز و... محروم می شوند.
با ادامه سکونت و بزرگ شدن فرزندان اهالی و نیاز به مسکن با رشد ساخت و ساز مواجه می شویم که این نیز باعث افزایش هزینه های طرح در صورت تملک مستحدثات اضافه شده و در صورت عدم تملک منجر به نارضایتی های گسترده در منطقه خواهد شد.
در صورت اتمام ساخت سد و عدم اتمام تملک، در صورت مواجه با سیلاب و نیاز به تراز گرفتن مخزن، بخصوص در مواقع سیلاب، زمین های کشاورزی حاشیه مخزن و حتی بعضاٌ مستحدثات تملک نشده دچار سیلاب می شوند که هزینه خسارت آنها نیز به هزینه های طرح اضافه می شود.
در مواقعی که با مالکین، بخصوص وراث که با طولانی شدن طرح تعداد متوفیان و تبع آن وراث آنها افزایش یافته، توافق حاصل نشود، تنها راه باقی مانده تودیع می باشد که در بسیاری از موارد پول تودیع شده در صندوق ثبت باقی مانده و ارزش آن روز به روز کاهش می یابد و مالکین به شدت متضرر می شوند.
با توجه به موارد فوق طرح های اجرایی باید قبل از شروع عملیات اجرایی فرآیند تملک را آغاز و حداکثر تا قبل از شروع بهره برداری از طرح آنرا به اتمام برسانند.
نویسنده: محمد مرادی - کارشناس ارشد طرح‌های عمرانی
