توکیو به دنبال چیست؟

بحران اوکراین در حالی دومین هفته‌اش را سپری می‌کند که کشورهای غربی و به اصطلاح متحدان آنها که وعده حمایت از اوکراین را سر داده بودند اکنون صرفا به وعده ارسال تسلیحات در کنار تحریم روسیه بسنده کرده‌اند.
در میان این کشورها رفتار ژاپن قابل توجه است چنانکه دولت توکیو بعد از اعمال تحریم‌هایی علیه بانک‌ها و مؤسسات مالی روسیه به بهانه بحران اوکراین، اکنون در حال بررسی تحریم واردات نفت روسیه است. پیش از این نیز ژاپن با محکوم کردن حمله روسیه به اوکراین بر حمایت از کی‌یف تاکید کرده بود. حال این سوال مطرح است که چرا توکیو چنین رویکرد تقابلی را در پیش گرفته است؟ بخشی از این اقدامات را می‌توان برگرفته از جنگ تاریخی میان روسیه و ژاپن بر سر جزایر کوریل دانست که بیش از یک صد سال است این منازعه ادامه دارد و توکیو اکنون فرصت را برای تضعیف روسیه و تقویت خویش در این جزایر مفید می‌دانید.
نکته دیگر آن است که ژاپن به دنبال توسعه نظامی گری است و تا کنون به بهانه‌های مختلف این رویکرد را اجرا کرده است اکنون نیز به بهانه مقابله با تهدیدات روسیه و همگرایی با غرب سعی دارد تا افزایش بودجه نظامی را محقق سازد. مولفه دیگر در سیاست ژاپن آن است که این کشور تضعیف روسیه را برابر با تضعیف متحد مهم چین و کره شمالی می‌داند که می‌تواند برتری آن را در مذاکرات با این کشورها به همراه داشته باشد. اما مهمترین دلیل این رفتار ژاپن آن است که توکیو از جنگ جهانی دوم تا به امروز در اشغال ۴۷ هزار نیروی آمریکایی است و عملا توان بازیگری مستقل در عرصه جهانی را ندارد و سیاست‌های آن بر اساس خواست آمریکا تعریف می‌گردد و اکنون نیز بر اساس همین مسئله در کنار آمریکا به موضع گیری علیه روسیه می‌پردازد.

^{نویسنده: سید مهدی لنکرانی}