بالاخره بعد از تاخیرهای فراوان، هیات معرفی فیلم ایرانی به فرهنگستان علوم و هنرهای سینمایی فهرست کوتاه ۱۰ فیلمی را که برای بررسی بیشتر در نظر گرفته است، اعلام کرد.
نکته جالب در اعلام اسامی فیلمها آنجاست که در میان این ۱۰ فیلم، آثاری وجود دارند که (برخی از آنها علیرغم شایستگیهای فراوان) نه در جشنواره فیلم فجر سی و پنجم، نه جشنواره جهانی فجر (اردیبهشت ۹۶) و نه در جشن خانه سینما دیده شدهاند. یعنی حتی در فهرست نامزدها و کاندیداها هم قرار نگرفتهاند. حال چطور میشود که به یکباره همین فیلمهایی که در این سه جشن و جشنواره معتبر با بیمهری و کم محلی مواجه شدند، حالا به یکباره در مقام نامزدهای معرفی به اسکار قرار میگیرند؟
اگر این فیلمها خوب بودند (که قطعا برخی از آنها حتی از برگزیدگان جشنوارهها بهتر بودهاند) چرا در آن زمان حتی به عنوان کاندیدا هم دیده نشدند؟ اگر هم چنین قابلیتی نداشتند که در جشنهای ملی سینما به آنها توجه شود، چگونه سر از فهرست ۱۰ اثر برگزیده برای اسکار درآوردهاند؟
کاش اعضای هیئت یا دست کم آقای سخنگو به این سوالات پاسخ روشنی بدهد. بگوید آیا این قرارگیری برخی فیلمها در این فهرست برای «شو»ی توجه به آثار ارزشی است و این فیلمها تنها در نقش «زینتالمجالس» قرار گرفتهاند یا قرار است انقلابی در انتخاب و معرفی نماینده «جمهوری اسلامی» ایران به اسکار رخ بدهد؟
اعضای هیئت انتخاب چه کسانی هستند؟
هیات معرفی فیلم ایرانی در سال جاری طبق سنوات گذشته با میزبانی بنیاد سینمایی فارابی و تعامل مستقیم با خانه سینما و سازمان سینمایی و امور سمعی و بصری، سازماندهی شده است.
سیروس الوند کارگردان، مجید انتظامی آهنگساز، محمد بزرگ نیا کارگردان، کمال تبریزی کارگردان، سیدجمال ساداتیان تهیهکننده، رسول صدرعاملی کارگردان، جواد طوسی منتقد، رضا کیانیان بازیگر و امیر اسفندیاری معاون بینالملل بنیاد سینمایی فارابی در سالجاری در این کمیته عضویت دارند.
علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در نخستین نشست این هیات ضمن خوشامدگویی به اعضا و اشاره به پیچیدگیهایی که در تشکیل این هیات وجود دارد، گفت: طبق روال هر ساله نامهای به ریاست سازمان سینمایی درباره نحوه تشکیل هیات ارسال شد و طی مکاتباتی جداگانه فهرست نمایندگان پیشنهادی از خانه سینما و فهرست فیلمهای برنامه اکران در فاصله مقرر یک ساله از معاونت ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی درخواست شد.
تابش افزود: با توجه به آنکه اعضای این هیات باید در فیلمهای فهرست برنامه اکران ذینفع به حساب نیایند، این روند کمی طولانی میشود. از سوی دیگر تمایل سازمان سینمایی و بنیاد فارابی برای اینکه نمایندگان خود را از میان سینماگران نام آشنا بر گزینند، مسببی برای تعامل بهتر و کاملتر با خانه سینما محسوب میشود.
وی با اشاره به اینکه در چارچوب این همکاری مثبت، بنیاد به پیشینهای قابل اعتنا در میزبانی هیات معرفی فیلم که در اعلام رای خود و دفاع از آن استقلال کامل داشته، دست یافته است، ادامه داد: نتیجه این تلاش، زمانی مشخص میشود که بدانیم هند علیرغم معرفی فیلم برای رقابت در رشته بهترین فیلم خارجی زبان از سال ۱۹۵۷ به سه نامزدی اسکار در این رشته دست پیدا کرده و سینمای نوین ایران در ۲۲ سال اخیر که به شکلی منظم نماینده خود را به فرهنگستان معرفی کرده، ۲ جایزه و یک نامزدی در این رشته به دست آورده است.
مدیرعامل این بنیاد اظهار کرد: سابقه معرفی فیلمهای شایستهای که در رویدادهای داخلی و بینالمللی آبرومند و موفق بودهاند در این موفقیتهای جهانی نقشی به سزا داشته است.
در ادامه این نشست اعضای هیات، بحث تخصصی خود را با مطالعه مقررات فرهنگستان آغاز کردند که در تعریف فیلم خارجی زبان دستخوش برخی تغییرات شده است.
شرایطی که فیلمها باید داشته باشند
بنا به مقررات فرهنگستان، فیلمهایی که حایز شرایط زیر باشند، امکان معرفی را خواهند داشت:
تولید در خارج از ایالات متحده با دیالوگهایی اساسا به زبانی غیرانگلیسی و امکان معرفی فیلمهای بلند مستند و پویانمایی.
نخستین اکران عمومی در کشور مبدا در فاصله زمانی یک سال گذشته ۸ مهر ۱۳۹۵ تا ۸ مهر ۱۳۹۶ به مدت یک هفته متوالی به قصد منفعت مالی تهیه کننده و صاحب سالن سینما بنا به مدارکی که میبایست به فرهنگستان تحویل شود. این نمایش متوالی میبایست در حداقل یک سالن سینمای ثابت اتفاق افتاده باشد.
برخورداری از شرایط اکران و تبلیغ بر مبنای عرف پذیرفته شده در صنعت سینما به نحوی که اکران صرفا برای معرفی فیلم به اسکار ترتیب داده نشده باشد و حداقل سه تبلیغ منتشره برای فیلم موید نمایش آن در یک هفته متوالی در یک سالن سینمای ثابت باشد.
عدم پخش عمومی پیش از آغاز اکران سینمایی به هر صورتی به جز نمایشهای غیرانتفاعی فرهنگی.
ارایه گواهی کشور معرفیکننده مبنی بر حضور اتباع و یا مقیمان کشور معرفیکننده در مقام عوامل خلاق تولید و مولف فیلم.
عدم ضرورت نمایش عمومی فیلم معرفی شده در ایالات متحده.
سخنگوی هیئت چه کسی شد؟
اعضای هیات پس از بررسی مقررات به دنبال طرح مباحثاتی مختلف، امیر اسفندیاری را به عنوان سخنگو انتخاب کردند.
اسفندیاری سخنگوی هیات نیز در اینباره گفت: در مرحله اول، بازخوانی مقررات، انتخاب سخنگو و بررسی فهرست فیلمهای اکران شده و حتی حاضر در نوبت اکران در فاصله زمانی مورد نظر که از معاونت ارزشیابی و نظارت دریافت شده است، به اتمام رسید.
وی افزود: در نهایت، از میان ۱۰۳ فیلمی که در فهرست فیلمهای قابل بررسی قرار گرفته بودند، اعضای هیات، ۱۰ فیلم را برای بررسی بیشتر در مراحل بعدی برگزیدند.
۱۰ فیلمی که انتخاب شدند
۱۰ فیلمی که در فهرست کوتاه قرار دارند، به ترتیب حروف الفبا عبارتند از:
«برادرم خسرو» به کارگردانی احسان بیگلری
«بیست و یک روز بعد» به کارگردانی سیدمحمدرضا خردمندان
«خانهای در خیابان چهل و یکم» به کارگردانی حمیدرضا قربانی
«رگ خواب» به کارگردانی حمید نعمتالله
«لاک قرمز» به کارگردانی سیدجمال سیدحاتمی
«ماجرای نیمروز» به کارگردانی محمدحسین مهدویان
«مالاریا» به کارگردانی پرویز شهبازی
«نفس» به کارگردانی نرگس آبیار
«وارونگی» به کارگردانی بهنام بهزادی
«ویلایی ها» به کارگردانی منیر قیدی