پس از سپری شدن دهه شصت و آغاز دهه هفتاد بود که یکی از چراغ‌های همیشه روشن امید به آینده یعنی وصلت دختران و پسران رو به کم‌سو شدن رفت و آرام‌آرام رونق این بازار پرجنب‌وجوش که دهه شصت سال‌های شکوفایی آن بود، رو به کسادی گذاشت تا امروز این نمودار به عدد نگران‌کننده 1/8 نزول پیدا کند و آخرین جرقه‌های امید را به یأس تبدیل نماید. اگرچه طی دهه نود تا به امروز تلاش‌هایی از سوی دو قوه نظام یعنی مقننه و مجریه دراین‌باره شده است و امتیازاتی را هم پیرامون جوانی جمعیت و ازدواج در نظر گرفته‌اند اما مشکل اصلی عدم‌حمایت‌های عاطفی و عقلایی است که باید از طرق ممکن به نسل‌های جدید القاء شوند و دستگاه‌های مسئول و متولی هم تمام هم‌وغم خود را صرف رفع تنگناها و گشودن بن‌بست‌های پیش رو نمایند تا 155 دفتر دانشجویی را ناچار سازند طی نامه‌ای به رئیس‌جمهور از وضع نابسامان خوابگاه‌های متأهلی دانشگاهی شاکی باشند.
این یکی از موارد معدودی است که فرزندان کشور را در زمانی که می‌توانند همدیگر را بهتر بشناسند و از این طریق به سنت مبارک ازدواج بپردازند مأیوس می‌کند زیرا اکثر این دانشجویان در شهرهایی که رتبه قبولی آورده‌اند. غریب هستند و بالطبع باید دوران آموزشی خود را در خوابگاه‌ها سپری کنند درحالی‌که متولی آن یعنی وزارت علوم هیچگونه مساعدت و همیاری با قانون جوانی جمعیت نداشته تا یکی از چند ارگان کلیدی آن اینگونه قفل محکمی به راهکار ارتباط و وصلت جوانان بزند!
حجت‌الاسلام مهدی فاطمی پور، معاون فرهنگی و سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، می‌گوید: «باید توجه داشت که سن مناسب ازدواج سن خاصی است که شما در آن سن هم میل و انگیزه ازدواج دارید و هم سختگیری‌ها و مته به خشخاش گذاشتن‌هایی وقتی سن بالاتر می‌رود آرام‌آرام بیشتر می‌شود و ریسک‌پذیری کم می‌شود. با افزایش سن کم‌کم احساس عدم نیاز و استغنایی در افراد با سنین بالاتر به وجود می‌آید که آسیبی برای شکل‌گیری زندگی بهنگام و تشکیل خانواده است به هر میزان که ما بتوانیم شرایط را به‌گونه‌ای پیش ببریم که افراد در سن مناسب ازدواج کنند، طبیعتاً آسیب‌های حوزه‌های رفتاری و موضوعات این شکلی کمتر می‌شود، خانواده‌های گرم‌تر و مناسب‌تری تشکیل می‌شود و خانواده در حوزه فرزندآوری هم می‌تواند موفق‌تر باشد، چون وقتی خانواده دیرتر تشکیل می‌شود، طبیعتاً امکان اینکه تعداد فرزندان بیشتری در خانواده شکل بگیرد هم خودبه‌خود از بین می‌رود. ما تمامی ازدواج‌هایی را که در دوره دانشجویی انجام می‌شود، رصد نکرده‌ایم، ولی در آن ازدواج‌هایی که بچه‌ها در برنامه‌های ما شرکت می‌کنند، در شرایطی که جمعیت قابل‌توجهی از مزدوجین دانشجو هم در این برنامه‌ها هستند، سعی کرده‌ایم به‌واسطه ارتباطات بعدی موردتوجه قرار دهیم.
ما عمدتاً بنای خود را بر فرهنگ‌سازی و گفتمان سازی ازدواج دانشجویی، ازدواج آسان و ازدواج بهنگام گذاشته‌ایم. اینکه این مطلب را هم تبدیل به یک حالت مطالبه کنیم و هم بین قشر دانشجو پذیرش آن شکل بگیرد، یعنی افراد بپذیرند این مدلی هم می‌توان ازدواج کرد و اتفاقاً از مزایای آن بهره‌مند شد. دستگاه‌ها بعضاً پیگیری‌هایی کردند، جلساتی گذاشتند، طراحی‌هایی داشته‌اند، اما به لحاظ عملیاتی در این میدان اتفاق جدی نیفتاده است، ما تک‌وتوک مورد‌های خوبی داریم. بعضی از دانشگاه‌ها وارد شدند، خیرین را پای‌کار آوردند، بلوک‌هایی را شروع کردند، اما اینکه یک اتفاق کلانی در سطح کشور افتاده باشد و عدد خوابگاه متأهلی جابه‌جا شده باشد، مثلاً یک ضریبی خورده باشد و دو یا سه برابر شده باشد، این اتفاق نیفتاده است. وزارت بهداشت نیز ابلاغ‌هایی به دانشگاه‌ها داشته، سندی تهیه‌شده برای اینکه مطابق آن چطور جلو بروند و چطور این ظرفیت را افزایش دهند و اختیاراتی به دانشگاه‌ها داده شده است، ولی علت اینکه شاید این مکاتبه و نامه‌نگاری توسط دفاتر بسیج دانشجویی خطاب به ریاست محترم جمهور اتفاق افتاده این است که کف میدان و به شکل عملیاتی و عینی چیزی محقق نشده است و نیاز به توجه جدی‌تر به این حوزه است، این نامه درباره اهمیت و آثاری است که خوابگاه‌های متأهلی می‌تواند داشته باشند. در دانشگاه‌های دیگر دنیا بعضاً پانسیون‌ها یا فضا‌هایی دارند که هم در اختیار دانشجویان مجرد خود قرار می‌دهند و هم بعضاً در اختیار خانواده‌های آن‌ها قرار می‌دهند و پانسیون‌های خانوادگی و امکانات اینگونه نیز وجود دارد.
جدی‌ترین مشکل الآن این است ما از سمت دولت تخصیص آنچنانی و مشخصی برای ساخت خوابگاه متأهلی نداریم یا ردیف بودجه مشخصی که به دانشگاه‌ها ابلاغ شود و بگویند هرکدام از دانشگاه‌ها این عدد را گذاشتیم که بروند خوابگاه متأهلی بسازند. در مورد خوابگاه دانشجویی برای متأهلی باید عرض کنم وضعیت حوزه آموزش عالی در این بخش مناسب نیست، ما چه در دانشگاه‌های وزارت بهداشت و چه در وزارت علوم عمدتاً یا خوابگاه متأهلی نداریم یا بسیار محدود است و به نسبت دانشجویان متأهل مکفی نیست.»
این خلاصه‌ای است از آنچه وزارتخانه‌های علوم و بهداشت به‌عنوان دو نهاد کلیدی در امر ترویج و افزایش جمعیت جوانی سرمایه‌گذاری می‌کنند تا طبیعتا آسیب‌های حوزه رفتاری را به‌مرورزمان کاهش دهد اما نباید به همین‌جا ختم شود زیرا هنوز هم خیرینی هستند که می‌توانند همچون مدرسه‌سازی و ایجاد خانه‌های بهداشتی نمکی هم به این آش بریزند و در ساخت خوابگاه‌های متأهلی مشارکت نماید تا آخرین جرقه‌های امید خاموش نشود.
این یکی از موارد معدودی است که فرزندان کشور را در زمانی که می‌توانند همدیگر را بهتر بشناسند و از این طریق به سنت مبارک ازدواج بپردازند مأیوس می‌کند زیرا اکثر این دانشجویان در شهرهایی که رتبه قبولی آورده‌اند. غریب هستند و بالطبع باید دوران آموزشی خود را در خوابگاه‌ها سپری کنند درحالی‌که متولی آن یعنی وزارت علوم هیچگونه مساعدت و همیاری با قانون جوانی جمعیت نداشته تا یکی از چند ارگان کلیدی آن اینگونه قفل محکمی به راهکار ارتباط و وصلت جوانان بزند!
حجت‌الاسلام مهدی فاطمی پور، معاون فرهنگی و سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، می‌گوید: «باید توجه داشت که سن مناسب ازدواج سن خاصی است که شما در آن سن هم میل و انگیزه ازدواج دارید و هم سختگیری‌ها و مته به خشخاش گذاشتن‌هایی وقتی سن بالاتر می‌رود آرام‌آرام بیشتر می‌شود و ریسک‌پذیری کم می‌شود. با افزایش سن کم‌کم احساس عدم نیاز و استغنایی در افراد با سنین بالاتر به وجود می‌آید که آسیبی برای شکل‌گیری زندگی بهنگام و تشکیل خانواده است به هر میزان که ما بتوانیم شرایط را به‌گونه‌ای پیش ببریم که افراد در سن مناسب ازدواج کنند، طبیعتاً آسیب‌های حوزه‌های رفتاری و موضوعات این شکلی کمتر می‌شود، خانواده‌های گرم‌تر و مناسب‌تری تشکیل می‌شود و خانواده در حوزه فرزندآوری هم می‌تواند موفق‌تر باشد، چون وقتی خانواده دیرتر تشکیل می‌شود، طبیعتاً امکان اینکه تعداد فرزندان بیشتری در خانواده شکل بگیرد هم خودبه‌خود از بین می‌رود. ما تمامی ازدواج‌هایی را که در دوره دانشجویی انجام می‌شود، رصد نکرده‌ایم، ولی در آن ازدواج‌هایی که بچه‌ها در برنامه‌های ما شرکت می‌کنند، در شرایطی که جمعیت قابل‌توجهی از مزدوجین دانشجو هم در این برنامه‌ها هستند، سعی کرده‌ایم به‌واسطه ارتباطات بعدی موردتوجه قرار دهیم.
ما عمدتاً بنای خود را بر فرهنگ‌سازی و گفتمان سازی ازدواج دانشجویی، ازدواج آسان و ازدواج بهنگام گذاشته‌ایم. اینکه این مطلب را هم تبدیل به یک حالت مطالبه کنیم و هم بین قشر دانشجو پذیرش آن شکل بگیرد، یعنی افراد بپذیرند این مدلی هم می‌توان ازدواج کرد و اتفاقاً از مزایای آن بهره‌مند شد. دستگاه‌ها بعضاً پیگیری‌هایی کردند، جلساتی گذاشتند، طراحی‌هایی داشته‌اند، اما به لحاظ عملیاتی در این میدان اتفاق جدی نیفتاده است، ما تک‌وتوک مورد‌های خوبی داریم. بعضی از دانشگاه‌ها وارد شدند، خیرین را پای‌کار آوردند، بلوک‌هایی را شروع کردند، اما اینکه یک اتفاق کلانی در سطح کشور افتاده باشد و عدد خوابگاه متأهلی جابه‌جا شده باشد، مثلاً یک ضریبی خورده باشد و دو یا سه برابر شده باشد، این اتفاق نیفتاده است. وزارت بهداشت نیز ابلاغ‌هایی به دانشگاه‌ها داشته، سندی تهیه‌شده برای اینکه مطابق آن چطور جلو بروند و چطور این ظرفیت را افزایش دهند و اختیاراتی به دانشگاه‌ها داده شده است، ولی علت اینکه شاید این مکاتبه و نامه‌نگاری توسط دفاتر بسیج دانشجویی خطاب به ریاست محترم جمهور اتفاق افتاده این است که کف میدان و به شکل عملیاتی و عینی چیزی محقق نشده است و نیاز به توجه جدی‌تر به این حوزه است، این نامه درباره اهمیت و آثاری است که خوابگاه‌های متأهلی می‌تواند داشته باشند. در دانشگاه‌های دیگر دنیا بعضاً پانسیون‌ها یا فضا‌هایی دارند که هم در اختیار دانشجویان مجرد خود قرار می‌دهند و هم بعضاً در اختیار خانواده‌های آن‌ها قرار می‌دهند و پانسیون‌های خانوادگی و امکانات اینگونه نیز وجود دارد.
جدی‌ترین مشکل الآن این است ما از سمت دولت تخصیص آنچنانی و مشخصی برای ساخت خوابگاه متأهلی نداریم یا ردیف بودجه مشخصی که به دانشگاه‌ها ابلاغ شود و بگویند هرکدام از دانشگاه‌ها این عدد را گذاشتیم که بروند خوابگاه متأهلی بسازند. در مورد خوابگاه دانشجویی برای متأهلی باید عرض کنم وضعیت حوزه آموزش عالی در این بخش مناسب نیست، ما چه در دانشگاه‌های وزارت بهداشت و چه در وزارت علوم عمدتاً یا خوابگاه متأهلی نداریم یا بسیار محدود است و به نسبت دانشجویان متأهل مکفی نیست.»
این خلاصه‌ای است از آنچه وزارتخانه‌های علوم و بهداشت به‌عنوان دو نهاد کلیدی در امر ترویج و افزایش جمعیت جوانی سرمایه‌گذاری می‌کنند تا طبیعتا آسیب‌های حوزه رفتاری را به‌مرورزمان کاهش دهد اما نباید به همین‌جا ختم شود زیرا هنوز هم خیرینی هستند که می‌توانند همچون مدرسه‌سازی و ایجاد خانه‌های بهداشتی نمکی هم به این آش بریزند و در ساخت خوابگاه‌های متأهلی مشارکت نماید تا آخرین جرقه‌های امید خاموش نشود.
حسن روانشید - روزنامه نگار پیشکسوت
