از دیار خودمان میگوییم که چگونه معنویاتش را فدای مادیات کردهایم در حالی که قرنهای گذشته در آرامش این خصیصه بارز سپری شده است و نشانههای این روش ارزشمند هنوز هم کموبیش در گوشه و کنار بجا مانده تا محله زنده اما ساکت تخت فولاد همچنان با رهگذران حرف بزند و بگوید: با این عجله از کنار این قبور عبور نکنید و تأمل نمایید تا انسانهای وارستهای که زیر خروارها خاک خفتهاند را از نوشتههای تراشیده شده بر روی سنگها بهتر بشناسید.
در این آرامستان زمانی که فعال بود رسم داشتند دهانههای قبر را به علاقهمندان پیشفروش کنند که هر یک ضمن تخلیه خاک آن تحویل مالک ابدی میشد تا شبهای جمعه شخصا بر سر این گودال بنشیند و به تلاوت آیاتی از کلامالله مجید بپردازد و طلب عفو از گناهان روزمره کنند و اینگونه برای خود و دیگران باقیات و صالحات بخواهند زیرا تأثیر آن تا شب جمعه بعد باقی میماند که از گناهان و بخصوص از نوع کبیره دوری کند. ارزش این قبر از نظر مادی همان رقمی بود که به صاحب تکیه هبه میکرد و شامل برداشت خاک و آماده نمودن و نگهداری آن میگردید تا هر زمان صاحبش فوت نمود بلافاصله غسل داده شود و در این مکان دفن گردد، اما غول تمدن همهچیز را به سود خود مصادره میکند تا همین امر اخروی هم اقتصادی شود! اسفندماه سال گذشته تعرفه تصویبشده در شورای اسلامی کلانشهر اصفهان برای آرامستان باغ رضوان در سال 1402 بهمنظور اجرا به شهرداری ابلاغ گردید که پیرامون نحوه و ریز آن در یکی از شمارههای فروردین امسال روزنامه بهتفصیل گفتیم که قیمت هر دهانه قبل بین بیست میلیون تا یکصد میلیون تومان در نوسان باشد و محاسبهای بود بر مبنای ارزش روز کالا و بر اساس روند افزایش قیمت ارزهای مطرح اما در این مصوبه بندهایی هم وجود دارد که با هیچ توجیهی سازگار نیست و یکی از آنها بهای پیش فروشی است که تقریبا نزدیک به دو برابر قیمت بهروز فروشی آن است درحالیکه مابهالتفاوتها نیز در زمان کفنودفن به بهای روز دریافت خواهد شد و ازهر دهانه نیز سالانه هزینهای معادل یکصد هزار تومان بهعنوان نگهداری از آن مطالبه خواهد شد که معلوم نیست منظور از این نگهداری قبر چه میتواند باشد و آیا این زمین بایر دستوپا دارد و میتواند فرار کند یا توسط قبر دزدان به سرقت رفته و سازمان آرامستان ها مأمورانی را برای نگهبانی شبانهروزی بالای سر این قطعه مستقر میکنند که مراقب باشند؟!
یا امر تحمیل قیمتهای چند برابری و ناچار نمودن افراد متقاضی قبر برای دفن و یا تحمیل پیشخرید به اینکه برای هر طبقه رقمی قابلتوجه پرداخت نمایند که به نظر میرسد نیازمند رأی شرعی توسط آیات عظام است که اگر شهرداری با کمبود فضا مواجه میباشد چهبهتر تا متقاضیان را بدینوسیله تشویق نمایند قبور خود را سهطبقه کنند تا اموات بعدی استفاده از طبقات برایشان رایگان باشد. اگرچه سازمان آرامستان های اصفهان میتواند از جایجای باغ رضوان بدون فشارهای اینگونه به خانواده اموات کسب درآمد کند و حتی نیازمند تصویب بودجه مصوب از طریق شورای اسلامی شهر هم نباشد که این امر زمانی محقق میگردد که امور آرامستان ها همچون گذشته به بخش خصوصی واگذار گردد زیرا تورم نیرو در این قسمت از شهرداری هم چون دیگر بخشها افزایش چند صددرصدی دارد بخصوص اینکه در امور اداری آن تعداد قابل توجهی استقرار دارند تا از فرط کمکاری ساعات رسمی را به گفتگو با یکدیگر و صرف چای و سرگرمی با گوشیهای خود طی کنند و تنها بخشهای پذیرش و کفنودفن و معاونت آن باشد تا فشار مضاعف کاری و پیامدهای استرس دار آن را تحمل کند! اما در بخش کسب درآمد تنها تکیهگاه از محل رقت قلب همراهان متوفاهاست تا توسط پیمانکاران متعدد حاشیه این آرامستان اخذ گردد درحالیکه وسعت آرامستان در طول ۵ روز هفته یعنی شنبه تا چهارشنبه میتواند حداقل از اینهمه نیروی کار مازاد فضای سبز در ساعات اداری بهرهمند شود و برای مثال از دهها درخت زیتون که اتفاقا امسال با بارندگیهای فراوان و بهموقع پربار شدهاند، بهره ببرد تا توسط کارگران پیمانکار محیط. زیتونها برداشت و به کمک سازمان بازارهای شهرداری در میدان میوه و ترهبار همسایه باغ رضوان در اختیار میوه فروشندگان شهر قرار گیرد که امسال برای نمونه هر کیلو زیتون در فروشگاههای زنجیرهای کوثر متعلق به شهرداری به مبلغ یکصد و چهل هزار تومان فروخته میشود و رقم برداشت از درختان باغ رضوان میتواند به چند تن برسد تکه پس از چندی روی درخت ماندن نگندد و به زمین نریزد و کارگران مجبور به جمعآوری و نظافت پرهزینه دار نشوند! گویا مدیرعامل جدید که چهرهای جوان و کمتجربه اما با خلوص نیت دارد باید امر تصمیمگیریها را به مشورت با دیگر کارکشتههای زیرمجموعه شهرداری و بخصوص سازمان میادین و بازارهای شهر بگذارد تا به کمک آنها بتواند از تواناییهای این وسعت چند صد هزار متری بهرهمند شود نه اینکه در فکر سرکیسه کردن همراهان متوفی باشند!
در این آرامستان زمانی که فعال بود رسم داشتند دهانههای قبر را به علاقهمندان پیشفروش کنند که هر یک ضمن تخلیه خاک آن تحویل مالک ابدی میشد تا شبهای جمعه شخصا بر سر این گودال بنشیند و به تلاوت آیاتی از کلامالله مجید بپردازد و طلب عفو از گناهان روزمره کنند و اینگونه برای خود و دیگران باقیات و صالحات بخواهند زیرا تأثیر آن تا شب جمعه بعد باقی میماند که از گناهان و بخصوص از نوع کبیره دوری کند. ارزش این قبر از نظر مادی همان رقمی بود که به صاحب تکیه هبه میکرد و شامل برداشت خاک و آماده نمودن و نگهداری آن میگردید تا هر زمان صاحبش فوت نمود بلافاصله غسل داده شود و در این مکان دفن گردد، اما غول تمدن همهچیز را به سود خود مصادره میکند تا همین امر اخروی هم اقتصادی شود! اسفندماه سال گذشته تعرفه تصویبشده در شورای اسلامی کلانشهر اصفهان برای آرامستان باغ رضوان در سال 1402 بهمنظور اجرا به شهرداری ابلاغ گردید که پیرامون نحوه و ریز آن در یکی از شمارههای فروردین امسال روزنامه بهتفصیل گفتیم که قیمت هر دهانه قبل بین بیست میلیون تا یکصد میلیون تومان در نوسان باشد و محاسبهای بود بر مبنای ارزش روز کالا و بر اساس روند افزایش قیمت ارزهای مطرح اما در این مصوبه بندهایی هم وجود دارد که با هیچ توجیهی سازگار نیست و یکی از آنها بهای پیش فروشی است که تقریبا نزدیک به دو برابر قیمت بهروز فروشی آن است درحالیکه مابهالتفاوتها نیز در زمان کفنودفن به بهای روز دریافت خواهد شد و ازهر دهانه نیز سالانه هزینهای معادل یکصد هزار تومان بهعنوان نگهداری از آن مطالبه خواهد شد که معلوم نیست منظور از این نگهداری قبر چه میتواند باشد و آیا این زمین بایر دستوپا دارد و میتواند فرار کند یا توسط قبر دزدان به سرقت رفته و سازمان آرامستان ها مأمورانی را برای نگهبانی شبانهروزی بالای سر این قطعه مستقر میکنند که مراقب باشند؟!
یا امر تحمیل قیمتهای چند برابری و ناچار نمودن افراد متقاضی قبر برای دفن و یا تحمیل پیشخرید به اینکه برای هر طبقه رقمی قابلتوجه پرداخت نمایند که به نظر میرسد نیازمند رأی شرعی توسط آیات عظام است که اگر شهرداری با کمبود فضا مواجه میباشد چهبهتر تا متقاضیان را بدینوسیله تشویق نمایند قبور خود را سهطبقه کنند تا اموات بعدی استفاده از طبقات برایشان رایگان باشد. اگرچه سازمان آرامستان های اصفهان میتواند از جایجای باغ رضوان بدون فشارهای اینگونه به خانواده اموات کسب درآمد کند و حتی نیازمند تصویب بودجه مصوب از طریق شورای اسلامی شهر هم نباشد که این امر زمانی محقق میگردد که امور آرامستان ها همچون گذشته به بخش خصوصی واگذار گردد زیرا تورم نیرو در این قسمت از شهرداری هم چون دیگر بخشها افزایش چند صددرصدی دارد بخصوص اینکه در امور اداری آن تعداد قابل توجهی استقرار دارند تا از فرط کمکاری ساعات رسمی را به گفتگو با یکدیگر و صرف چای و سرگرمی با گوشیهای خود طی کنند و تنها بخشهای پذیرش و کفنودفن و معاونت آن باشد تا فشار مضاعف کاری و پیامدهای استرس دار آن را تحمل کند! اما در بخش کسب درآمد تنها تکیهگاه از محل رقت قلب همراهان متوفاهاست تا توسط پیمانکاران متعدد حاشیه این آرامستان اخذ گردد درحالیکه وسعت آرامستان در طول ۵ روز هفته یعنی شنبه تا چهارشنبه میتواند حداقل از اینهمه نیروی کار مازاد فضای سبز در ساعات اداری بهرهمند شود و برای مثال از دهها درخت زیتون که اتفاقا امسال با بارندگیهای فراوان و بهموقع پربار شدهاند، بهره ببرد تا توسط کارگران پیمانکار محیط. زیتونها برداشت و به کمک سازمان بازارهای شهرداری در میدان میوه و ترهبار همسایه باغ رضوان در اختیار میوه فروشندگان شهر قرار گیرد که امسال برای نمونه هر کیلو زیتون در فروشگاههای زنجیرهای کوثر متعلق به شهرداری به مبلغ یکصد و چهل هزار تومان فروخته میشود و رقم برداشت از درختان باغ رضوان میتواند به چند تن برسد تکه پس از چندی روی درخت ماندن نگندد و به زمین نریزد و کارگران مجبور به جمعآوری و نظافت پرهزینه دار نشوند! گویا مدیرعامل جدید که چهرهای جوان و کمتجربه اما با خلوص نیت دارد باید امر تصمیمگیریها را به مشورت با دیگر کارکشتههای زیرمجموعه شهرداری و بخصوص سازمان میادین و بازارهای شهر بگذارد تا به کمک آنها بتواند از تواناییهای این وسعت چند صد هزار متری بهرهمند شود نه اینکه در فکر سرکیسه کردن همراهان متوفی باشند!
حسن روانشید - روزنامه نگار پیشکسوت