رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه پس از ۱۳ سال به عراق سفر کرده است. این سفر در حالی صورت میگیرد که روابط میان دو کشور دارای فراز و فرودهای بسیاری بوده است.در یک سوی معادله ترکیه همواره عراق را به ناتوانی در مقابله با تروریسم از جمله گروه پ.ک.ک متهم می سازد و با این بهانه نیز این کشور را هدف قرار میدهد. در همین حال ترکیه عراق را یکی از مقاصد مهم اقتصادی برای خود میداند و هدفگذاری روابط بیست میلیارد دلاری را در نظر داشته است. این رویکرد اقتصادی به همگرایی منطقه ای نیز رسیده است چنانکه صحبتهایی مبنی بر اجرای طرح مشترک عراق، ترکیه، امارات و اردن مطرح است در حالی که البته برخی هدف از این طرح را در نهایت انتقال انرژی از عراق به رژیم صهیونیستی ارزیابی میکنند.
در سوی دیگر معادلات عراق قرار دارد که به دلیل بیست سال حضور اشغالگران آمریکایی و چالشهای اقتصادی سعی در توسعه روابط با همسایگان دارد. بغداد برآن بوده تا روابط منطقه ای همه جانبه ای را با کشورهای عربی و غیر عربی داشته باشد چنانکه هم با ایران و هم ترکیه روابط رو به گسترشی را دنبال کرده است.
در همین حال عراق حمایتهای تسلیحاتی از کشورهای منطقه را مولفهای برای کاهش وابستگی به آمریکا و در نهایت خروج کامل آنها از خاک خود میداند چنانکه توافقنامه های امنیتی با کشورهای منطقه علیه تروریسم امضا کرده است. در همین حال رویکرد عراق در حوزه اقتصادی نیز به شدت آسیب پذیرس است و تلاش دارد تا از یک سو ترکیه را در باب حق آبههای خود از دجله و فرات متقاعد سازد و از سوی دیگر از سرمایه گذاری ترکیه برخوردار شود. در این میان سیاستهای پاندولی ترکیه در معادلات منطقه که از یک سو ادعای مقابله با تروریسم سر میدهد و از سوی دیگر در کنار غرب علیه سوریه اقدام میکند و یا اینکه مدعی حمایت از فلسطین است در حالی که روابطش با رژیم صهیونیستی ادامه مییابد، موجب تردیدهایی در عراق برای توسعه مناسبات با ترکیه گردیده است و شاید سفر اردوغان به بغداد مولفهای باشد تا وضعیت رفتاری آنکارا برای عراق در باب معادلات منطقه آشکارتر گردد.
به هر تقدیر میتوان گفت که سفر اردوغان به عراق پس از 13 سل می تواند نقطه عطفی در همگرایی میان کشورهای منطقه باشد به شرط آنکه آنکارا نیز به جای بازی پادولی میان شرق و غرب، و رفتارهای تحریک آمیزش علیه سوریه، در مسیر همگرایی واقعی با کشورهای منطقه گام بر دارد.
در سوی دیگر معادلات عراق قرار دارد که به دلیل بیست سال حضور اشغالگران آمریکایی و چالشهای اقتصادی سعی در توسعه روابط با همسایگان دارد. بغداد برآن بوده تا روابط منطقه ای همه جانبه ای را با کشورهای عربی و غیر عربی داشته باشد چنانکه هم با ایران و هم ترکیه روابط رو به گسترشی را دنبال کرده است.
در همین حال عراق حمایتهای تسلیحاتی از کشورهای منطقه را مولفهای برای کاهش وابستگی به آمریکا و در نهایت خروج کامل آنها از خاک خود میداند چنانکه توافقنامه های امنیتی با کشورهای منطقه علیه تروریسم امضا کرده است. در همین حال رویکرد عراق در حوزه اقتصادی نیز به شدت آسیب پذیرس است و تلاش دارد تا از یک سو ترکیه را در باب حق آبههای خود از دجله و فرات متقاعد سازد و از سوی دیگر از سرمایه گذاری ترکیه برخوردار شود. در این میان سیاستهای پاندولی ترکیه در معادلات منطقه که از یک سو ادعای مقابله با تروریسم سر میدهد و از سوی دیگر در کنار غرب علیه سوریه اقدام میکند و یا اینکه مدعی حمایت از فلسطین است در حالی که روابطش با رژیم صهیونیستی ادامه مییابد، موجب تردیدهایی در عراق برای توسعه مناسبات با ترکیه گردیده است و شاید سفر اردوغان به بغداد مولفهای باشد تا وضعیت رفتاری آنکارا برای عراق در باب معادلات منطقه آشکارتر گردد.
به هر تقدیر میتوان گفت که سفر اردوغان به عراق پس از 13 سل می تواند نقطه عطفی در همگرایی میان کشورهای منطقه باشد به شرط آنکه آنکارا نیز به جای بازی پادولی میان شرق و غرب، و رفتارهای تحریک آمیزش علیه سوریه، در مسیر همگرایی واقعی با کشورهای منطقه گام بر دارد.
سید محمد صادق لنکرانی