اخبار و گزارش های منتشر شده درخصوص فشار تحریمها و محدودیت های اقتصادی بر علیه ایران روز به روز در حال افزایش است اما اینکه این تحریمها تا چه اندازه میتواند عملیاتی شود و یا اینکه بلفی بیش نباشد همچنان موضوع مورد بحث کارشناسان و تحلیلران اقتصادی است.
برخی کارشناسان با استناد به اقدامات سالهای اخیر آمریکا آن را اقدامی جدی و عملی میخوانند و برخی دیگر با مبنا قرار دادن تحریمهایی که انقلاب اسلامی در عمر ۴۰ ساله خود سپری کرده؛ این موضوع را قابل اجرا ندانسته و میگویند؛ آنچه ترامپ و پمپئو و سایر دولتمردان آمریکایی عنوان میکنند به اذعان اروپاییها و بخشی از سیاستمدارانسابق آمریکایی قابلیت اجرایی ندارد و اینگونه نیست که ایران دست بسته در مقابل تهدیدات عملی نتواند اقدامی کند.
کارشناسان معتقدند؛ آنچه پمپئو مطرح میکند همواره در مقاطع زمانی مختلف توسط سایر روسای جمهور آمریکا عنوان شده است و حتی میتوان گفت حمله صدام به ایران با همین اهداف یعنی براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران دنبال میشد؛ بنابراین این قبیل تحریمها اتفاق تازهای نیست.
از سوی دیگر این تهدیدات هرچقدر هم جدی باشد نمیتواند به اندازه تحریمها و قطعنامههای صادر شده از سوی شورای امنیت که ایران همه آنها را پشت سرگذاشت؛ جدی و مهم باشد.
قطعنامه های که شورای امنیت بر علیه ایران صادر میکرد همواره میکرد عدم اجرای آن توسط کشورها بار حقوقی داشته و جرم تلقی میشود اما این تهدیدات ترامپ؛ در صورت عدم اجرا توسط شرکتها و کشورها تنها مشکلات و محدودیتهای اقتصادی را برای آنها به همراه دارد. نکته قابل تامل دیگر دراین بین آن است که امروزنه تنها چین و روسیه، بلکه کشورهایی همچون آلمان؛ فرانسه و انگلیس تمایل دارند که برجام با همین شکل اجرایی شود و حتی درصدد هستند تا قانون سال ۱۹۹۶ را اروپایی تصویب کردند تا تحریمهای اقتصادی مشمول کوبا نشود را به روز کرده و در مورد ایران استفاده کنند که خود این مساله میتواند بخش زیادی از نگرانی شرکتهای اروپایی را برای فعالیت در ایران مرتفع کند.
در یک نگاه کلی تحلیلگران اقتصادی با بیان اینکه این تحریمها این بار نمیتواند اثرات قبل را داشته باشد این نکته را مطرح میکنند که اگر کشورهای اروپایی تنها نفت ایران را بخرند و پول آن را به یورو پرداخت کنند؛ دیگر نیازی به نگرانی از تشدید تحریمها نخواهد بود ایران این مرحله را هم به خوبی پشت سرخواهد گذاشت.
همدلی و همفکری سران ۳ قوه
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه این تحریم های استعماری در همه دورهها برعلیه ایران وجود داشته است گفت:آمریکا و دولتمردان همواره تهدیدات خود علیه ایران را عملیاتی کرده است اما مردم ایران همه این سختیها را پشت سر گذاشته اند.
محمد حسینی افزود: ترامپ با توجه به شرایط اقتصادی کشور با اعمال تحریم های ظالمانه مشکلات اقتصادی در کشور را تشدید کرده است و اینجاد محدودیت برای عدم فعالیت شرکتهای بزرگ تجاری و همچنین عدم خرید نفت ایران این فشارها را تشدید کرده است. تصریح کرد: با وجود همه این موارد با مبنا قراردادن فرمایشان مقام معظم رهبری و اتکا به توان داخل ونیروی انسانی و ایجاد فضای وحدت وهمدلی میتوان به گونه ای عمل کرد که تا از اثر این تحریمها کاسته شود و تبعات منفی آن در معیشت و زندگی مردم کمتر شود.
این نماینده مجلس با بیان اینکه بایستی سیاست و رویه جدید اتخاذ شود خاطرنشان کرد:در خصوص مسایل اقتصادی و تصمیماتی که اثر مستقیم در وضعیت زندگی مردم دارد باید با هم اندیشی و عقلانیت حرکت کنیم و نه تنها دولت بلکه سران ۳قوه باید با بررسی دقیق و کارشناسی مشکلات ،زمینه فعالیت هر گونه دلال بازی و سو استفاده را از بین برده و با تصمیمات شتابزده و نا پخته در جهت اعمال بیشتر فشارها گام بر ندارند و به نوعی برای برون رفت این بحران براساس واقعیت و با در نظر گرفتن معیشت مردم تصمیم گیری کنند.
متغیرهای درون زا و برون زا
عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه تهدیدات ترامپ و پمپئو اقدام تازه ای نیست گفت: اینگونه تهدیدات در عمر ۴۰ ساله انقلاب به مراتب دیده شده و نگاهی به رفتار دولتمردان آمریکا نشان میدهد که این کشور همواره یک دشمنی و مخالفت استراتژیکی را با ایران درکفتار وکردار خود داشته است.
سید کمالالدین شهریاری افزود: ترامپ و پمپئو و امثال آن همواره نسبت به نظام ایران یک بغض عمیق دارند چراکه ایران؛ حامی و دست نشانده آمریکا در منطقه که رژیم طاغوت بود از چنگ آمریکا ارج و استقلال و آزادی را به مملکت ارزانی داشت.
شهریاری با تاکید براینکه صحبتهای امروز پمپئو ناشی از عداوت و کینه است تصریح کرد: در رویارویی با این مساله ما باید ۲ نکته از جمله حفظ وحدت ملی و نگه داشتن مردم به عنوان بزرگترین سرمایه ملی را مدنظر داشته باشیم. نخست مردم که در همه برههها پشت انقلاب بوده اند نشان داده اند که این نظام، نظامی مردمی و با پشتوانه قوی است و به راحتی نمی توان با آن برخوردکرد. دوم اینکه متولیان باید تعهدات خود نسبت به مردم را عملی کنند و اجازه ندهند مردم مایوس شوند و یا اعتمادشان سلب شود و درکنار آن نیز باید نسبت به افزایش توان و قدرت دفاعی اقدام کنند.
وی بابیان اینکه اقتصاد ایران تحت تاثیر متغیرهای درون زا و برون زاست گفت: متغیرهای برون زا مانند تحریم و محدودیت بانکی و ممنوعیت فروش نفت که از اختیار ما خارج بوده و مردم آنرا تحمل میکنند اما در مقابل بی عدالتی و فساد نسبت به نظام بی اعتماد میشوند.
نویسنده: سارا علیاری