مشکلات اقتصادی روی دیگر سکه دولت دوازدهم شده، دولت از طراحی برنامهها و بستههای اقتصادی خبر میدهد و اینگونه مطرح میکند که به زودی با این شرایط اقتصاد کشور به شرایط بهتری باز میگردد.
اما علیرغم این تکاپوهای، هیچ نشانهای از سوی دولت روحانی برای تغییر کابینه دیده نمیشود و هنوز ژنرالهای در حال فرماندهی درآن هستند. ژنرالهایی که خود روحانی آن را خستم و بی انگیزه خوانده است. در این میان کارشناسان اقتصادی و اجتماعی و نمایندگان مجلس به روحانی پیشنهاد کردند که برای تغییر در شرایط کشور تیم اقتصادی خود را تغییر دهد. اما به نظر می رسد که دولت همچنان برای کار با تیم خود اصرار می ورزد، اصراری که دلیل آن تنها می تواند بی اعتمادی یا روشهای سیاسی باشد.
اهداف مهم اند نه افراد اما گویا رئیس جمهور قصدی برای چنین کاری ندارد.
اخیراً محمد نهاوندیان معاون اقتصادی در وواکنش «نهاوندیان» به تغییر تیم اقتصادی دولت گفت: اهداف مهماند نه افراد معاون اقتصادی رئیسجمهور گفتوی افزود : اینکه دولتمردان جدید چه کسانی باشند آنقدر اهمیت ندارد، این بالارفتن ظرفیت تصمیمسازی، تصمیمگیری، اجرا و نظارت در حوزه اقتصاد است که اهمیت دارد.
محمد نهاوندیان از کارشناسان معتقدند در شرایط فعلی تیم اقتصادی دولت باید تغییر پیدا کند، تیم اقتصادی هم مثل هر بخش دیگری در دولت در مجموعه خدمتگزاران نظام است و خود آنقدر اهمیت ندارد بلکه آن هدفی که باید دنبال شود مهم است یعنی حاصل باید تحقق اهداف نظام باشد.
نهاوندیان با تأکید بر اینکه در حال حاضر در شرایط جنگ اقتصادی قرار داریم، افزود: اینکه افراد چه کسانی باشند آنقدراهمیت ندارد، این بالارفتن ظرفیت تصمیمسازی، تصمیمگیری، اجرا و نظارت در حوزه اقتصاد است که اهمیت دارد که من فکر میکنم شرایط بهتری نسبت به گذشته داریم.
وی گفت: خود رئیس جمهور هم در گذشته به این موضوع اشاره دارد و واعضی هم هفته گذشته گفته بود، با نیروهای جوان بهتر می توان ادامه داد. به نظر می رسد، افرادی که در کابینه هستند، برای زمان صلح بودند و از آنجایی که ما وارد جنگ شده ایم باید وضعیت جنگی هم در کابینه ایجاد شود.
وی افزود: برای تغییر کابینه پیشنهاد ما این بود که دولت اقدام کند، اما اگر دولت اقدام نکند، طبیعی است که مجلس از ابزارهای خود استفاده خواهد کرد. ابزار ما هم در برخی موارد مانند وزرا مستقیم درگیر می شوند و در موارد دیگر هم که لازم باشد، غیر مستقیم عمل می کنیم.
این نماینده مجلس گفت: استراتژی رئیس جمهور هم تقریبا همین است و رئیس جمهور هم گفت که ما در جنگیم و باید تمام قد بایستیم و موضع محکمی هم گرفت؛ بنابراین افرادی هم که برای کابینه انتخاب می شوند، باید با همین رویکرد باشند و یک تیم توانمند حرفه ای چیده شود.
وی در پاسخ به این که کدام وزرا در تیررس مجلس هستند، گفت: همه تیم اقتصادی دولت نیاز به تغییر دارد. با تغییر یک وزیر هیچ مشکلی از مشکلات حل نخواهد شد.
چرا کابینه باید تغییر کند
کالبدشکافی سیاستهای اقتصادی دولت سالهای اخیر نشان میدهد که دولت نه دستاورد اقتصادی قابل توجهی نداشته بلکه بسیاری از موارد نیز شاهد افت در اقتصاد کشور بوده است.
در این میان با وجود مشکلات بسیار کابینه دولت از وزرای اقتصادی گرفته و دیگر چهرههای اقتصادی دولت، تحرک برای حل مشکلات و پاسخگوئی به مطالبات مردم نداشتند و حتی برنامه ای برای این امر ارائه نکرده اند. این در حالی است که برای اجرای یک برنامه خوب که در حال حاضر طراحی هم نشده مجری خوب هم لازم است که آن هم وجود ندارد .
محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در این باره گفت :نگاه ما در کمیسیون اقتصادی، تغییر تیم کابینه است. واقعیت این است که این تیم آن توانمندی لازم را برای آرایش جنگی در مقابل جریان تحریم هایی که با آن مواجه خواهیم شد ندارد.
از سوی دیگر به نظر می رسد که مدیران که نتوانستد در شرایط بحران کشور را اداره کنند نمی توانند نمیتوانند کاری را از پیش ببرند. اداره کشور به برنامه نیاز دارد و این امر در دولت دیده نمی شود.
ضرورت تغییر و تحول در تیم اقتصادی
تردیدی نباید کرد که انتظار برای تغییر و تحول در تیم اقتصادی دولت برای تحرک بخشیدن به اقتصاد ملی و حفظ امید مردم به بهبود شرایط یک ضرورت است و این مهم هم در عرضه توجه جدی و عملیاتی به اجرایی کردن سیاستهای اقتصاد مقاومتی اهمیت دارد.
انتخاب وزرا و مدیران اقتصادی که واقعیتهای و شرایط اقتصادی کشور را درک کنند و به جای دلبستن به بیگانه به فکر مدیریت اقتصاد کشور باشند، در حال حاضر ضرورتی مهم به شمار می رود.
در شرایط حاضر نمی تواند اقتصاد ایران با آزمون و خطا پیش برد و هزینه از سیاستهای اقتصادی ژنرال های دولت را پرداخت.
باید باور کرد که ترکیب تیم اقتصادی دولت باید با انتخاب وزرای اقتصاددان یا اقتصادخوانده از یک سو و از سوی دیگر با تدوین برنامه ای عملی و عملی مطابق با شرایط روز کشور و نگاه به داخل انجام شود.
دوری جستن از استفاده از نظرات خبرگان اقتصادی و شنیدن دیدگاههای اقتصاددانان شناخته شده کشور باعث خواهد می شود تا دولت در بازطراحی برنامههای اقتصادی خود از دیگر ایدهها، نظرها و پیشنهادها و آگاهی از خطاها و انحرافهای رخ داده در برنامههای خود محروم بماند.
روحانی، باید بدون در نظر گرفتن فضاسازیهای احتمالی و برداشتهای سیاسی متصور، یک بار هم که شده جمعی از شناختهشدهترین و خبرهترین اقتصادانان و اساتید برجسته داخلی و خارجی را دعوت کند و راه و بیراه پیش روی اقتصاد ایران را مورد ارزیابی دقیق قرار دهند و قبل از هر اقدامی و گرفتار شدن در چالههای ناشی از آزمون و خطاهای اقتصادی، به این جمعبندی ملی که نهضتی نو در برنامهها و سیاستهای اقتصادی ایران بر پایه اقتصاد مقاومتی مورد نیاز است.
بازنگری در اعضای تیم اقتصادی، می تواند موجب ترمیم کاستیها، تمرکز بر اصول فراموش شده چهار سال گذشته و چابک سازی دولت در موارد اقتصادی باشد.
باید دید آیا رییس جمهوری به سیاست درهای بسته و استفاده از تفکر خاص در اقتصاد و کم توجهی به دیدگاهها دیگران پایان خواهد داد و درهای بسته را باز خواهد کرد؟