عضو شورای مرکزی جمعیت رهپویان ضمن اشاره به گلایهمندی اخیر رئیسجمهور مبنی بر نداشتن اختیارات کافی، گفت: هیچ رئیسجمهوری به اندازه آقای روحانی اختیارات نداشته است. این یک امر نخ نماست که وقتی رؤسای جمهور توانایی لازم برای تحقق شعارهایشان را ندارند و نمیتوانند مسیرشان را دنبال کنند در دوره دوم موضوع عدم اختیارات را مطرح میکنند. علیرضا زاکانی افزود: حال اگر رئیسجمهور اختیارات نداشته چرا در دور اول این موضوع را متوجه نشد و چرا در دور دوم باز هم وارد کارزار انتخابات شد؟ اختیاراتی که امروز رئیسجمهور دارد با توجه به همین جلسه سران سه قوا و اختیارات ویژهای که در شورای عالی هماهنگی اقتصادی به وی داده شده، هیچ رئیسجمهوری تا به امروز نداشته است.
در سال ۹۲ فضای جامعه و خصوصا کارنامه دو سال پایانی دولت به گونهای بود که هر شعاری برای تغییر و اصلاح میتوانست کورسوی امیدی باشد. روحانی در سال ۹۲ همچون دیگر نامزدهای انتخاباتی از وعدههای رنگینش با مردم سخن گفت. وعده هایی که امید بسیاری را بر دلهای مردمی ایجاد کرد که در آن سال به او اعتماد کردند و رأی شان را درون صندوقها انداختند. او در آن سال وعدههای بسیاری را داده بود ازجمله در یکی از وعده هایش با حضور در برنامه تلویزیونی و مقابل دوربین در خرداد سال ۹۲ اعلام کرد: «برنامه مدون من علاوه بر راهحلهای [بلندمدت] برای رفع این مشکلات؛ راهحلهای کوتاهمدت یک ماه و ۱۰۰ روزه برای حل مشکلات و معضلات اقتصادی، اجتماعی و سیاست داخلی و خارجی پیشبینی شده است که ما میتوانیم در یک فرصت کوتاه شاهد تحول اقتصادی باشیم.»
دوره اول ریاست جمهوری روحانی گذشت و او در انتخابات سال ۹۶ هم مجددا بدون توجه به عدم تحقق وعده هایش در دوره اول، مجددا وعدههای جدیدی را اعلام کرد که به چند نمونه آن اشاره میکنیم:
در میان مردم ساری: مردم باید بین قاضی و وکیل انتخاب کنند. قاضی حکم صادر میکند و حکمش را ابلاغ میکند. وکیل از مردم دفاع میکند. انتخاب با خودتان است. در میان مردم همدان: اگر این ملت پیروز شود، آن وقت در سفرهتان نانی را خواهید خورد که حاصل دسترنج کشاورز ایرانی است. در میان مردم قزوین: روحانی اگر شایسته اعتماد مجدد شما بود و بار دیگر مسؤولیت را مجددا برعهده گرفت برای اجرای خواستههای ملت ایران از هیچ کس و هیچ چیز نمیهراسد. مقام معظم رهبری در جریان تفویض حکم رئیسجمهور، مشکلات معیشتی مردم را مهمترین مسأله توصیف کردند و از روحانی خواستند این موضوع را تا چهارسال دیگر به نقطه قابل قبولی برساند. همچنین روحانی در مجلس سوگند یاد کرد که به وعده هایش جامه عمل بپوشاند. دو سال از وعدههای روحانی در دوره دوم انتخابات ریاست جمهوری درحالی گذشت که او روز شنبه ۲۱ اردیبهشت ماه در دیدار با فعالان سیاسی به طور جدی از کم بودن اختیارات خود سخن گفت. او در این دیدار در پاسخ به انتقادات اظهار داشت: وقتی از دولت سؤال و مطالبهای میشود باید از طرف دیگر بررسی شود که دولت چه مقدار در حوزههای مورد سوال دارای اختیار بوده است؟
روحانی در ادامه از حوزه سیاست خارجی، فرهنگ و فضای مجازی به عنوان نمونه یاد کرده و گفت: «باید ببینیم که دولت چقدر در این حوزهها اختیار دارد. باید در حد توان و در حوزه اختیارات رئیسجمهور از دولت مطالبه داشت.»
البته روحانی اولین رئیسجمهوری نیست که از میزان اندک اختیاراتش سخن میگوید، پیشتر محمد خاتمی رئیس دولت اصلاحات نیز در این باره سخن گفته بود. خاتمی اصطلاح مشهور «تدارکاتچی» را برای توصیف جایگاه ریاست جمهوری به کار برد. پس از او محمود احمدینژاد نیز بارها از اختیارات اندک رئیسجمهور سخن گفت و نسبت به آن معترض بود. او همیشه در پاسخ به انتقادات به اختیارات اندکش اشاره کرده است، البته تأکید او بیشتر این بوده که اجازه ندادهاند که کارش را انجام دهد. مصطفی کواکبیان نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در نطق میان دستور خود در نشست علنی مجلس(روز سهشنبه ۲۴ اردیبهشت ۹۸) درخصوص این بخش از صحبتهای روحانی مبنی بر عدم اختیاراتش گفت: امروز از شما پذیرفتنی نیست که بگویید چندان اختیاری ندارم به هر حال شما به عنوان رئیس شورای امنیت ملی و ریاست دهها شورای جورواجور دارای اختیارات گستردهای هستید و اگر هم در مواردی طبق قانون اساسی باید مسائل به تصویب و نظر مقام معظم رهبری برسد در عمل و در طول این چند سال مشخص شده است که ایشان با توجه به نظر مشورتی کارشناسان و متخصصان تصمیم میگیرند و جای هیچگونه تعلل و درنگی برای تحقق وعدههایتان وجود ندارد بخصوص که برخلاف نظر ما مجلسیان شما شورای اقتصادی سران قوا را هم در اختیار دارید. حجت الاسلام علیرضا سلیمی عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس درخصوص صحبتهای اخیر رئیسجمهور گفت:" شما اختیار مذاکره در برجام را داشتید، شما ذخایر اورانیوم، آب سنگین و سانتریفیوژها را محدود کردید و یادتان هست که ارز ۴۲۰۰ تومانی توسط دولت شما ایجاد شد و ذخایر کشور بر باد رفت؟ یادتان هست که حدود ۶۰ تن طلای کشور را بذل و بخشش کردید؟"
او در ادامه صحبتهایش گفت: "در دور اول از اختیارات رئیسجمهور خبر نداشتید، در دور دوم خبر داشتید یا نه، اگر خبر داشتید که وای بر ما".
حسین شریعتمداری مدیرمسئول روزنامه کیهان هم درخصوص صحبتهای اخیر رئیسجمهور از عدم اختیاراتش یادداشتی را منتشر کرد که در بخشی از این یادداشت نوشته است: مگر جنابعالی نبودید که در تبلیغات انتخاباتی خود میفرمودید: «واللهالعلی العظیم (قسم جلاله) اگر مشکلات این کشور که بسیار و بسیار و بسیار پیچیده است، راهحل نداشت کاندیدا نمیشدم. بدانید برادران و خواهران عزیز، همه آنهایی که کلید را تکان دادید، واقعاً برای این قفلها کلید وجود دارد»! آن قسم جلاله با اظهارات شنبه شب شما که ریشه مشکلات را در نبود اختیارات کافی میدانید چگونه قابل جمع است؟! او در ادامه یادداشتش نوشته است: جناب آقای روحانی سخن جنابعالی که آن را با قسم جلاله همراه کرده و میفرمودید؛ همه مشکلات راهحل دارد، سخن قابل قبولی است و حضرتعالی برای پیمودن این راه «اختیار لازم» را داشتید ولی با عرض پوزش این سؤال در میان است که آیا «توان لازم» را هم داشتید! البته فقط روزنامه اصولگرای کیهان نیست که از سخنان روحانی انتقاد کرده است، روزنامه آفتاب یزد نیز دلخوشی از سخنان روحانی ندارد. روزنامه آفتاب یزد به کنایه تیتر زده است "گلایه از حدود اختیارات پس از ۶ سال!". این روزنامه در ادامه نوشته است که روحانی پس از شش سال به این نتیجه رسیده که مطالبات با حدود اختیارات باید همخوانی داشته باشد، "پس به راستی تکلیف شعارها و وعدهها چه میشود؟!" همچنین حسن اسدی زیدآبادی، فعال مدنی در این باره نوشته است: "آقای روحانی میفرمایند محدودیتهای دولت را درک کنید. بسیار خب! شما که با نظام غریبه نبودی؛ شرط انصاف این بود که این حرفها را موقع انتخابات میگفتید." روحانی دوره چهارساله ریاست جمهوری را گذراند و با همه بخشهای آن آشنا بود، حال امروز پس از شش سال به این نتیجه رسیده است که اختیارات ندارد، کمی به دور از انصاف است. او در مراسم تنفیضش قسم خدا را یاد کرد تا به وعده هایش عمل کند و حالا پس از دو سال از دومین دوره ریاستش از عدم اختیاراتش صحبت میکند،باید قدری به عملکردش توجه کند که با وجود همه اختیاراتی که در مذاکره برجام، محدود کردن ذخایر اورانیوم، آب سنگین و سانتریفیوژها و دیگر مسائل داشته است، چگونه امروز به این جمله میرسد.
نویسنده: زینب رازدشت