به دنبال تخریب و تضعیف آقای ظریف در جایگاه وزیرخارجه کشورمان نیستیم؛ زحمات دستگاه دیپلماسی را نیز در چند سال نادیده نمیگیریم، اما آنچه مبین است اینکه اعتماد بیش از اندازه به آمریکا، به امضای جان کری و اوباما سبب شد تا توافقی امضا شود که بعد از خروج آمریکا از برجام و بیتعهدی اروپا در قبال اجرای تعهدات، حالا که جمهوری اسلامی ایران تصمیمی قاطعانه در برابر بیتعهدی سه کشور اروپایی اتخاذ و گام به گام تعهدات خود را کاهش میدهد؛ حالا کار به جایی رسیده که اتحادیه اروپا ایران را تهدید کرده اگر گام چهارم کاهش تعهدات هستهای را اجرا کند از توافق هستهای خارج میشود!
اگر واقعیتها را در مورد برجام شفاف تر بیان کنید؛ مردم میفهمند، مردم هم متوجه هستند که دوستان زحمت کشیدند و تلاش کردند و ضعفهایی هم داشتند. بعد این ضعفها را اصلاح کنند تا یک اجماع کشوری ایجاد و اختلافات کنار گذاشته شود.
محمدجواد ظریف دو روز پیش در نشستی با فعالان فضای مجازی به سؤالهایی در زمینه چالشهای عرصه، اصول و اهداف دستگاه دیپلماسی پاسخ داد و گفت: وزارت خارجه نماینده همه ایران است و وظیفه دفاع از عملکرد کل نظام را برعهده دارد در حالی که سایر دستگاهها از عملکرد خود دفاع میکنند.
وی خطاب به منتقدی که موضوع سخنان ظریف را درباره توان نظامی آمریکا و این که امضای کری سند است مطرح کرد: آیا شما سخنرانی من را در دانشگاه تهران شنیدید یا خبر خبرگزاری فارس را خواندید؟ من گفتم آمریکا از نظر تکنولوژی نظامی می تواند این کار را انجام دهد اما چرا نمی کند چون از این مردم می ترسد، از فرهنگ ایثار و شهادت ما می ترسد. آیا فکر می کنید واقعا ابزار نظامی ما کشور را حفظ کرده است؟ خیر. این فرهنگ ایثار و شهادت است که ما را حفظ کرده همان چیزی که باعث شده ما موشک بسازیم این فرهنگ بوده و همین خودباوری بوده است. در جلسه ای آقای عزیز جعفری (فرمانده سابق سپاه) و رئیس خبرگزاری فارس آقای موسوی هم بود. گفتم آقای جعفری من این مطلب را در دانشگاه گفتم.
ظریف در ادامه گفت: من چه زمانی گفتم امضای کری سند است؟ یک نقل قول از من بیاورید؟ شما ساختید و خودتان حمله کردید. خبرنگار شرق در این لحظه گفت: این تیتر اول روزنامه شرق بود و درباره ویزا هم بود و اصلا ربطی به برجام نداشت.
من یک جا نگفتم امضای کری سند است. به من گفتند اول باید اوباما امضا کند که تحریم ها را برداشته و بعد شما اقدامات خود را انجام دهید. دستور من این بود که باید امضا بگیرید و من امضا گرفتم. من نگفتم امضا سند است، گفتم از من امضا خواستید و من هم امضا گرفتم.
آقای ظریف در حالی در نشست دو روز گذشته با اهالی فضای مجازی بر این تاکید کرد که من نگفتم "امضای جان کری سند است" که خذداد ماه سال گذشته "فیلمی ۳ دقیقهای از یکی از جلسات کارشناسی مربوط به مفاد برجام در ایران منتشر شد که مربوط به ۳ هفته پس از توافق ایران و ۱+۵ بر سر برنامه جامع اقدام مشترک است. در این فیلم کوتاه که مربوط به جلسه شورای راهبردی روابط خارجی با موضوع تبیین برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و بررسی الزامات پیشرو است، دکتر فواد ایزدی، از اساتید روابط بینالملل دانشگاه تهران از وزیر امور خارجه کشورمان درباره الزام حقوقی آمریکا به برجام با توجه به اظهارات آن زمان جان کری مبنی بر اینکه برجام یک توافق الزامآور نیست، میپرسد و از ظریف میخواهد در اینباره توضیح دهد. این استاد دانشگاه به اظهارات کاندیداهای ریاستجمهوری آمریکا و تاکید آنها بر پاره کردن برجام پس از پیروزی در انتخابات اشاره میکند و خواستار پاسخ ظریف در اینباره میشود.
محتوای سوال ایزدی نشان میدهد او نسبت به عدم پایبندی آمریکا به مفاد برجام توسط دولت آینده آمریکا نگرانی داشته است. وزیر امور خارجه اما در پاسخ این استاد دانشگاه میگوید آمریکا نمیتواند این کار را بکند.
اما آنچه مغایر اظهارات آقای ظریف است، اینکه وی در آن جلسه و در پاسخ به سوال فواد ایزدی تاکید داشت که آمریکا نمیتواند از برجام خارج شود آن را پاره کند اما آنچه مورد توجه است اینکه باید به آقای ظریف بگوییم شما دقیقا این اظهارات را بیان کردید و با اعتماد به امضای جان کری برجامی را امضا کردید که نتیجه آن جز دستاوردی کاملا هیچ برای ملت ایران ارمغان دیگری نداشته است.
پس از امضای برجام توسط ایران و ۱+۵ است، از این جهت مهم است که نشان میدهد وزیر امور خارجه که عامل اصلی این توافق بوده، به قدری به ساز و کار بینالمللی و شورای امنیت مطمئن بوده که هیچگاه تصور نمیکرده طرف آمریکایی بتواند از این توافق خارج شود یا اگر این اتفاق بیفتد، هیچ کشوری با آمریکا همراهی نخواهد کرد.
به دنبال تخریب و تضعیف شما در جایگاه وزیرخارجه کشورمان نیستیم؛ زحمات دستگاه دیپلماسی را نیز در چند سال سکان داری شما نادیده نمیگیریم، اما آنچه مبین است اینکه اعتماد بیش از اندازه به آمریکا، به امضای جان کری و اوباما سبب شد تا توافقی امضا شود که بعد از خروج آمریکا از برجام و بیتعهدی اروپا در قبال اجرای تعهدات، حالا که جمهوری اسلامی ایران تصمیمی قاطعانه در برابر بیتعهدی سه کشور اروپایی اتخاذ و گام به گام تعهدات خود را کاهش میدهد حالا کار به جایی رسیده که اتحادیه اروپا ایران را تهدید کرده اگرگام چهارم کاهش تعهدات هستهای را اجرا کند از توافق هستهای خارج میشود! منتقدین دلسوز برجام بارها و بارها بر این تاکید داشتند که نباید فریب لبخندهای آمریکا و اروپا را بخوریم؛ دیپلماسی لبخند در برابر این کشورها جواب نمی دهد، این روزها را میدیدند که در این توافق انگار نه راه پس داریم و نه راه پیش
در ادامه این نشست، ظریف با طرح این سؤال که چرا ما مجبور شدیم با آمریکا مذاکره کنیم؟ گفت: مذاکره با اعضای دائم شورای امنیت برای بیرون آمدن از قطعنامه شورای امنیت غیرقابل اجتناب است چون هرکدامشان میتوانند خارج شدن شما را وتو کنند. رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه ما هیچ کاری نکردیم مگر آنکه آمریکا قبل از آن کاری را کرده باشد، ابراز داشت: همواره میگویند نقد دادهایم و نسیه گرفتهایم اما آقای ترامپ چه میگوید؟ آقای ترامپ میگوید ۱۵۰ میلیارد دلار نقد به ایران دادیم اما نسیه گرفتهایم. این حرف ترامپ است. من به شما میگویم ما هیچ اقدامی را انجام ندادیم مگر آنکه آمریکا قبلش تعهد خود را انجام داده باشد. ظریف با بیان اینکه ما یک پیچ از نطنز را باز نکردیم قبل از آنکه اوباما امضا نکرده باشد، عنوان کرد: او کار دیگری نمیتوانست بکند. ما چه کار میتوانستیم بکنیم. آیا من میتوانستم دختر اوباما را اینجا گروگان بگیرم؟ چکار میتوانستیم که ما انجام ندادیم؟ من همان زمان هم میدانستم امریکا بدعهد است وگرنه بند ۳۶ و ۳۷ برجام با عبارت عدم تعهد طرف مقابل شروع نمیشد. وی افزود: بند ۳۶ برجام اول میگوید اگر ایران معترض به عدم پایبندی طرف مقابل شد میتواند اقداماتی را انجام دهد که ما هماینک آن کارها را میکنیم. آیا ما براساس اعتماد مذاکره کردیم که این دو بند را در داخل برجام قرار دادهایم که اگر آنها به تعهداتشان عمل نکردند، ما میتوانیم این کارها را بکنیم و تعهداتمان را انجام ندهیم.
وزیر امور خارجه گفت: اما چرا ناگزیر به مذاکره با آمریکا شدیم؟ چون شش قطعنامه شورای امنیت علیه ما گرفته بودند و ما ناچار بودیم برای آنکه بتوانیم این قطعنامهها را برداریم، صحبت کنیم. این کار خیلی خوشایند من نیست. شما فکر میکنید دل من لک زده بود که با طرف آمریکایی صحبت کنم؟ دلم لک زده که با آن بنده خدا در خیابان راه بروم تا در هر تظاهرات و راهپیمایی که در ایران میروم، باید از این خیابان بیایم و از خیابان بعدی بیرون بروم چون بلافاصله برادران یکی از این تابلوها را میآورند که با یک گرگ در حال قدم زدن هستم؟
در نهایت اینکه هم اکنون به دولت و مسئولان وزارت خارجه توصیه به جای اینکه بگویید من فلان چیز را نگفتم وانکار برخی واقعیتها و یا مقصر دانستن برخی دیگر در قبال این دستاورد کاملا هیچ همانطور که فواد ایزدی کارشناس مسائل سیاست خارجب نیز بیان کرده؛ بیایید بگویید نیز ما طرحی داشتیم و اجرا کردیم ولی با مشکلاتی مواجه شد. مشکلات هم تقصیر طرف مقابل بود. مردم این را میفهمند. مقام معظم رهبری نیز فرمودند با مردم روراست باشید و واقعیتهای برجام را بگویید و اشتباهاتش را اذعان کنید و بگویید درس گرفتیم. مردم هم متوجه هستند که دوستان زحمت کشیدند و تلاش کردند و ضعفهایی هم داشتند. بعد این ضعفها را اصلاح کنند تا یک اجماع کشوری ایجاد و اختلافات کنار گذاشته شود. ما باید واقعیتها را آنگونه که هست، ببینیم و در مقابل آمریکا موضعگیری کنیم، نه در مقابل جناح کناری خودمان.