تقویت توان رزم نیروهای مسلح خصوصا در حوزه دریایی امری حیاتی محسوب می شود زیرا امروزه تهدیدات جدیدی در حوزه خلیج فارس از سوی قدرتهای فرامنطقه ای وجود دارد.
در عین حال از آنجا که شاهراه نفتی جهان در دست ایران قرار دارد و کشورمان همواره امنیت منطقه تنگه هرمز را برای کشتی ها تامین کرده لذا یکی از اهداف تقویت نیروی دریایی ایران هشداری برای خیالات و اوهام آمریکا است. در این میان باید در نظر داشت که نیازمندی فوری و غیرقابل تأخیر ناوگان دریایی ایران چه انواع رزمی و چه پشتیبانی به رده های مختلف پدافند هوایی موشکی، از دیرباز روشن و مشخص بوده است. این نیاز از رده موشکهای دوش پرتاب نصب شده روی سکوهای پایدار شده برای انهدام اهداف کوچک مانند ریزپرندهها، بالگردها و موشک های کروز مادون صوت تا موشک های برد کوتاه مانند رده تور-ام-۱ تا موشک های برد متوسط و بلند مانند صیاد-۲ و ۳ و سوم خرداد را شامل میشود.
نمایش توانمندی دریایی ارتش
در تمرین رزم سطحی «شهدای دریادل رمضان» نسل جدید موشکهای کروز دریایی برد کوتاه و برد بلند از تولیدات وزارت دفاع را در محدوده شمال اقیانوس هند و دریای عمان با موفقیت شلیک کرد و به این ترتیب بخش دیگری از توان موشکی کشورمان را به نمایش گذاشت.
در این تمرین موشک های ساحل به دریا و دریا به دریا با بردهای کوتاه و بلند، همزمان از ساحل و عرشه شناورهای نیروی دریایی ارتش با موفقیت شلیک شد و اهداف تعیین شده را با دقت بسیار زیاد منهدم کرد.
این موشکها، اهداف پیش بینی شده را در فاصله دویست و هشتاد کیلومتری نابود کردند. به گفته کارشناسان نظامی در مقایسه با تمرینهای انجام شده، این تمرین پیچیدهتر و در نوع خود دشوار بوده و برای نخستین بار با این ترکیب اجرا شد. همچنین به مناسبت سالروز هدف قرار گرفتن پهپاد آمریکایی در آبهای جنوب کشور، برای اولین بار تصاویر جدیدی از نسخه دریایی سامانه پدافندی سوم خرداد از سوی نیروی دریایی سپاه منتشر شد.
بر این اساس، سامانه پدافندی سوم خرداد که به صورت محمول بر روی شناور شهید سیاوشی نیروی دریایی سپاه قرار گرفته است؛ در حین حرکت و دریانوردی این شناور در آبهای خلیج فارس موفق میشود به سمت هدف خود شلیک و آن را مورد اصابت قرار دهد.
در این تصاویر همچنین برای نخستین بار تصاویری از مراحل تولید و خط تولید این سامانه در مجموعههای صنعتی نیروی هوافضای سپاه منتشر شده است که از جمله نکات قابل توجه آن حضور زنان و مردان جوان در مراحل ساخت یک سامانه دفاعی است.
مشخصات و تولید موشکهای کروز دریایی و سامانه سوم خرداد
موشکهای شلیک شده در تمرین رمضان، توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با همکاری نیروی دریایی ارتش طراحی و تولید شده است.
کارشناسان نظامی می گویند برد این موشکها، قابل افزایش است. همچنین موشکهای کروز ایرانی قابلیت شلیک از سامانههای پرتاب از ساحل و دریا و انواع شناور و بالگرد را دارند که این قابلیت، موجب افزایش بُرد و انعطاف بالای عملیاتی یگانهای دریایی ارتش و سپاه میشود.
همچنین سامانه پدافندی سوم خرداد که با تلاش متخصصان نیروی هوافضای سپاه به صورت صددرصد بومی در این نیرو به صورت انبوه تولید شده است؛ همان سامانه پدافندی است که بامداد ۳۰ام خردادماه ۱۳۹۸ یک فروند پهپاد فوق پیشرفته MQ-۴C ترایتون تروریستهای آمریکایی را در آبهای جنوبی کشور و در محدوده کوه مبارک در ارتفاع ۵۰ هزار پایی هدف قرار داد.
این سامانه که نخستین بار در بازدید فرمانده معظم کل قوا از نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه از آن رونمایی شد، قابلیت درگیری همزمان با ۴ هدف را دارد و ماموریت آن مقابله با هواپیماهای تاکتیکی و استراتژیک، بالگرد، موشکهای کروز و پهپاد است که میتواند در شرایط جنگ الکترونیک نیز به خوبی اهداف خود را سرنگون کند. سال گذشته نیز سردار امیرعلی حاجیزاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه در گفتگویی تلویزیونی خبر از طراحی و ساخت سامانه پدافندی داده بود که بر خلاف سامانههای موجود در دنیا که ثابت و استقراری است، این سامانه هنگام حرکت با هدف درگیر می شود و آن را منهدم میکند. موشک طائر-۲ که موشک اصلی سامانه پدافندی سوم خرداد است نیز در نیروی هوافضای سپاه توسعه یافته و به صورت انبوه تولید شده است. علاوه بر طائر-۲، سامانه سوم خرداد قابلیت شلیک موشکهای صیاد-۲سی با برد ۷۵ کیلومتر را هم دارد.
سامانه سوم خرداد
سرنگونکننده پهپاد در فاصله ۱۲۰ کیلومتری روی این هدف قفل راداری را انجام میدهد و پس از آماده سازی موشک در فاصله ۹۰ کیلومتری موشک شلیک میشود و اصابت موشک به هدف در فاصله ۷۵ کیلومتری در آبهای سرزمینی ایران صورت میگیرد. در این سامانه چند خودروی حامل رادار و موشک به همراه چند خودروی صرفاً حامل موشک، به یک رادار جستجو و مراقبت هوایی مانند بشیر متصل شده و جمعاً یک آتشبار سامانه سوم خرداد را تشکیل می دهند. رادار آرایه فازی مستقر شده روی پرتابگر سامانه سوم خرداد دارای ۱۷۰۰ المان بوده و توانایی هدایت همزمان ۸ موشک به سمت ۴ هدف مجزا را دارد.
چرایی افزایش توان نظامی
اجرای طرح های گوناگون موشکی توسط نیروهای نظامی کشور که در مقاطع زمانی مختلف صورت میگیرد، همواره توسط برخی از قدرت های منطقهای و بین المللی با انتقاد مواجه شده و از آن به عنوان دستاویزی برای اعمال تحریمهای جدید و تمدید آنها استفاده شده است، همچنانکه رسانههای وابسته به این قدرت ها نیز از آزمایش های موشکی مشروع ایران به عنوان ابزاری جهت تشدید ایران هراسی در منطقه بهره می برند که در بستر آن قدرت های بزرگ می توانند به فروش تسلیحات نظامی به کشورهای رقیب ایران از جمله رژیم های عربی منطقه مبادرت ورزند.
با این وجود قدرت دفاعی از مهم ترین مولفه های امنیت هر کشوری است که می خواهد در عرصه داخلی به پیشرفت دست یابد و در عرصه جهانی نیز حرفی برای گفتن داشته باشد. زیرا اولین مولفه برای تحقق توسعه، اصل امنیت و مقابله با تهدیدات امنیتی داخلی و خارجی است. در صورتی که کشوری نتواند با توانمندی نظامی، قدرت بازدارندگی را در برابر دشمنان خود ایجاد کند، هر آن ممکن است با هجوم خارجی و یا تحرکات مرزی روبرو شود تا به این طریق روند ارتقا قدرت اقتصادی آن کشور دچار خلل شود. در همین راستا نیز توسعه و افزایش توان تولید موشکی، توسعه و تقویت توان پدافند در سطوح مختلف در دستور صنایع نظامی کشور است، همچنانکه کشورهایی که آزمایش های موشکی ایران را به اشکال مختلف زیر سوال می برند مجهز به پیشرفته ترین تسلیحات موشکی بوده و حتی آن ها را در اختیار متحدان خود می گذارند. در این شرایط افزایش توان موشکی برای ایجاد بازدارندگی در برابر دشمنان ایران ضروری است.
امیر دریادار حبیبالله سیاری معاون هماهنگ کننده ارتش در پایان تمرین رزم سطحی «شهدای دریادل رمضان» شلیک موشکهای کروز را گامی امید بخش در ارتقای توان دفاعی و بازدارندگی دانست و گفت: مسیر روشن خوداتکایی و قطع وابستگیهای تجهیزاتی را با همت متخصصان وزارت دفاع، مراکز دانش بنیان و جهادگران ارتش و مجموعه نیروهای مسلح، بدون توجه به تحریمهای ظالمانه طی خواهیم کرد و شلیک موفق موشکهای برد بلند ما نشانههایی از پیشرفت چشمگیر در همافزایی نیروهای مسلح و صنایع دفاعی است.
همچنین امیر دریادار حسین خانزادی فرمانده نیروی دریایی ارتش با موفقیتآمیز خواندن تمرین رزم سطحی «شهدای دریادل رمضان» و شلیک موشکهای برد بلند و کوتاه گفت: دستیابی به این موفقیت جدید بومی با همت جوانان ولایتمدار ایرانی دست بلند جمهوری اسلامی برای مقابله با هر تهدیدی علیه نظام و مردم بوده و روحیه خودباوری در نیروهای مسلح را تقویت کرده است.
سردار سرتیپ قاسم تقی زاده جانشین وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز نیز نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران گفت: وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح از هیچ تلاشی در جهت پشتیبانی و ارتقاء توان رزم نیروهای مسلح فروگذار نخواهد کرد و تولید و تحویل دهی متنوعترین، پیچیدهترین و پیشرفتهترین تجهیزات راهبردی در حوزههای رزم موشکی، زمینی، هوایی، دریایی، پدافندی، الکترونیک و راداری برگ زرینی در افتخارات وزارت دفاع بوده است.
بومی سازی توان نظامی
امیر سرلشکر سیّدعبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش در پیامی با تبریک برگزاری موفق تمرین رزم سطحی شهدای دریادل رمضان به فرمانده نیروی دریایی ارتش، تصریح کرد: دشمنان ملت بدانند که به نام و یاد هر شهید جمهوری اسلامی ایران، دهها موشک در راه است تا هر تهدید را با قدرت و فراتر از تصورشان منهدم کند.
وی افزاد؛ هیچ هراسی از ابزارهای چشم پرکن مادی دشمن، آمادگی خود را برای انجام مأموریتهای دشوار به سلسله مراتب اعلام میکنند و این حس غرور و ایثارگری بیش از گذشته در کارکنان مخلص نیروی دریایی مشاهده میشود.
نظرات کارشناسان خارجی
هنگامی که پهپاد امریکایی MQ-۴C آمریکا در ۳۰ام خردادماه سال ۱۳۹۸ توسط سامانه سوم خرداد هدف قرار گرفت نظامیان روسی اعلام کردند که این پهپاد توسط یک موشک افسانهای هدف قرار گرفته است.
از سوی دیگر چندی پیش ماریننیوز، درباره افزایش توان نظامی و دریایی ایران در خلیج فارس، نوشت: نباید فراموش کرد که ایران فقط به لحاظ کمّی و تعداد کشتیهای جنگی و ناوها، در بین پنج قدرت دریایی جهان است. طبق اطلاعات وبگاه نظامی آرمد فورس Armed Force ، ایران با ۴۰۶ کشتی و ناو جنگی مختلف، رتبه چهارم را در زمینه کشتی و ناوهای جنگی و نیروی دریایی دارد. طبق این اطلاعات، تنها توان دریایی چین، کره شمالی و آمریکا ببشتر از ایران است و توان ناوی ایران بالاتر از روسیه، پاکستان، هند، سوئد، ویتنام و کره جنوبی قرار دارد.
نویسنده: کتایون مافی