مدتی است که داریم نسبت به فسادی که دامن سینما را گرفته هشدار میدهیم. هشداری که درد دل و سوز سینه هزار سینماگر و بازیگریست که هریک به نوعی آسیب دیده و مورد ظلم واقع شدهاند. بازیگران یا سینماگرانی که میدانند اگر لب باز کنند به گفتن این فسادها، بهسادگی بایکوت میشوند و آب هم از آب تکان نمیخورد.
اما کنار همه این بحثها شاید گاهی بد نباشد سوزنی هم به خود بزنیم تا واکسینه شویم و خدای ناکرده بیخیال، مسیری را نرویم که حجمی از خوشفکرترینهای سینما از آنجا رفتهاند و به اینجا رسیدهاند که هستند.
شاید اوایل جنگ آنها که حتی یک روز را در جبهه گذرانده بودند باورشان نمیشد که حتی صد سال بعد هم سوژه برای ساختن فیلم درباره دفاعمقدس وجود نداشته باشد.
اصلا مگر میشد باور کرد روزی کفگیر سینمای ایران در موضوع مقاومت و دفاعمقدس به ته دیگ بخورد و آثار هنری اندکی هم که تولید میشوند آنقدر در جذب مردم موفق نباشند که تهیهکنندهها برای سرمایهگذاری مجاب نشوند و قائل به این باشند که سینمای دفاعمقدس و مقاومت با وجود آن همه سوژه و دستمایه قوی و پرکشش نتواند پول ساختش را برگرداند.
از سوی دیگر ۲۶ سال پیش وقتی آزادههای سرافراز برگشتند همه خیال میکردیم تا ابد مجال برای پرداختن به آنها در فیلم و کتاب و... هست. آنقدر دستمان پر بود که گمان میکردیم تا صدها سال بعد دستمایه برای نوشتن کتاب و ساخت فیلم داشته باشیم. هنوز کلی ایده و سوژه از دفاعمقدس مانده بود و حالا هم یک دریا حرف و اتفاق و دستمایه مربوط به سرنوشتها و اتفاقات عجیبی که برای آزادگان پیش آمده بود هم دستمان را از همیشه پرتر کردهبود.
خیالمان هم راحت بود که انجمن سینمای دفاعمقدس هست. موسسه روایت فتح هست. بعدها هم جشنواره مقاومت آغاز به کار کرد و خلاصه همه چیز مهیا بود تا تاریخ درخشان و طلایی دلاوران ایران زمین در قالب هنر جاودانه شود.
در حوزه کتاب انصافا بد کار نشد و این قطار با شتاب و سرحال همچنان دارد میرود. کتابهای درخشانی که توسط انتشارات سوره مهر و ناشرانی مانند فاتحان و صریر و چند ناشر دغدغهمند دیگر کار شد، نشان داد که نویسندهها عزم جزم کردهاند به ثبت روزهای طلایی در تاریخ کشور اسلامیشان.
اما در حوزه سینما آنقدر ضعیف بودهایم که توجیههایمان صرفا در همان حد توجیه بماند. بجز چند تک ستاره که فیلمهای دفاعمقدسی خوش ساخت کار میکردند و فروششان هم خوب بود، در ثبت رشادتها و وجوه مختلف دوران اسارت آن همه آزاده که هر کدام به قدر ده فیلم خاطره داشتند، تمام توان ما شد ساخت یکی دو سریال و یکی دو فیلم.
هر ساله جشنواره مقاومت با کلی بودجه و سروصدا راه میافتد (و البته همین هم خوب است و خدا را شکر که مثل جشنواره فیلمهای دفاعمقدس تعطیل نشده است) و سبدی از فیلمهای با ربط و بیربط را نمایش میدهند و چند نشست بیسرو صدا و چند سخنرانی و داوری و خداحافظ تا سال بعد... شاید مسئولان محترم جشنواره منکر شوند که اینگونه نیست و فلان کار و بهمان تلاش صورت میگیرد و ... اما کو حاصل و ثمرهاش؟ هر سال چند فیلم درباره مقاومت مردم ایران و مسلمانان جهان ساخته میشود؟ جشنواره و بقیه نهادهای مرتبط چه نقشهای دارند تا مثلا براساس آن هر سال بیست فیلم با محوریت دفاعمقدس و آزادگان و اساسا مقاومت تولید شود؟
بعضیها شاید بگویند با این عملکرد بهتر است جشنواره دفاعمقدس مدتی نباشد و بعد، احیا شده بازگردد، اما گمان میکنم همین هم غنیمت است. همین که جشنوارهای با این نام و با این مضمون باشد تا درباره این موضوع فکر کنیم و بنویسیم و یادمان بیاید چقدر کار نکردهایم هم خوب است (اگر چه بودجهای که جشنواره و نهادهای همسو برای این هدف صرف میکنند خیلی بیشتر از نتیجهای است که به دست میآید).
از سوی دیگر انجمنها و نهادهای مرتبط هم (حتی با وجود شخصیتهای دلسوز و متعهد) ظاهرا آنقدر درگیر کار اداری و بروکراسی و برگزاری برنامههایی با اثرگذاری کوتاهمدت شدهاند که وقتی برایشان نمیماند تا به ساختن فیلمهای کوتاه و بلند جدی در حوزه دفاعمقدس و مقاومت و آزادگان فکر کنند. فیلمهایی که برای همیشه خواهند ماند و وقتی چندین سال دیگر هیچکس یادش نباشد فلانی در فلان روز در فلان اردو سخنرانی کرده، نوجوانی یک فیلم دفاعمقدسی را توی صفحه مانیتورش ببیند و تلنگری به ذهنش بخورد که آیا اینها واقعیت بودهاند؟ واقعا در کشوری که دارم زندگی میکنم آدمهایی با این سطح شهامت بودهاند؟ آیا واقعا.... و سوالاتی که انجمنها و نهادها و جشنوارههایی مزین با نام دفاعمقدس و مقاومت باید با تولید اثر ایجاد کنند و متاسفانه بهجای آن دارند همان مسیری را میروند که بقیه جشنوارهها میروند و بقیه ادارات طی میکنند... کاش همه اینها بدبینانه باشد و این قلم تماما اشتباه نوشته باشد و مسئولان با نقشهای مدون در تدارک ساخت کلی فیلم متعهد باشند و آن وقت دیگر سینما روایت آنقدر دستش خالی نخواهد بود که در سالروز بازگشت آزادگان، به جای فیلمهایی با موضوع دفاعمقدس و آزادگان و مقاومت یک کمدی توقیف شده برنامه برگزار کند. (مشرق)