سیاست خارجی در دو هفته اخیر و در ایام نوروز شاهد تحولاتی بود، در همین زمینه سخنگوی دستگاه دیپلماسی مواضعی را اتخاذ کرد.
نکته قابل توجه اینکه برخی مقامات آمریکایی و سران عرب در روزهای تعطیل نوروزی سخت مشغول کاربوده و مدام اظهارات ضد ایرانی مطرح میکردند، از تلاش برای تحریمهای جدید علیه ملت ایران گرفته تا تأکید فرمانده آمریکایی بر ضرورت تشکیل «ناتوی عربی» برای مقابله با ایران!
حتی در نشستی در قدس با حضور کارشناسان عربی و اسرائیلی، راههای عادی سازی روابط اعراب با اسرائیل برای مقابله با ایران مورد بررسی قرار گرفت!
البته اظهارات تامل انگیزرییس جمهورترکیه علیه کشورمان نیز بدون پاسخ از سوی مقامات ایرانی نماند. سناتورهای آمریکایی نیز بیکار ننشستند و مدام بر طبل تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ایران کوبیدند، چنانچه سناتور «باب منندز» از اعضای دموکرات سنا که از معدود مخالفان دموکرات برجام بود، در اجلاس سالانه آیپک در خصوص لزوم مقابله با نهادهای انقلاب اسلامی ایران برای افزایش امنیت اسرائیل تاکید کرد. وی درتوصیف مفاد این پیشنویس گفت: «تحریمهای جدید در صورت تصویب، سپاه را درحیطهای فراتر از صرف نیروی قدس، هدف قرارمیدهد.»
همچنین درجریان جلسه استماعی با موضوع بررسی سیاستهای آمریکا در مقابل ایران سناتور باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنا نسبت به آنچه رفتار تهدیدآمیز ایران پس از اجرای توافق هستهای خواند، هشدار و اعلام کرد با ترامپ فرصت مقابله با ایران در منطقه را داریم
نماینده ایران در سازمان ملل نیز در بیانیهای اعلام کرد که ایران از هیچ اقدامی در جهت تضمین آتشبس در سوریه فروگذار نخواهد کرد.
سران آلمان و انگلستان با صدور پیامهایی عید نوروز را تبریک گفتند.
کریس فورد مشاور دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در امورهستهای در نشستی که توسط اندیشکده کارنگی برگزار شد، تصریح کرد که واشنگتن تا زمانی که به سیاست دیگری در خصوص برجام نرسیده است، به آن پایبند بوده و بر اجرای سختگیرانه آن تاکید دارد.
یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در مصاحبه اختصاصی با روزنامه والاستریت ژورنال مدعی شد: ایران طی سال گذشته، دو بار به نقض تعهداتش از طریق تولید آب سنگین نزدیک شد.
خانواده «رابرت لوینسون» عامل اطلاعاتی آژانس مرکزی اطلاعاتی آمریکا (سیا) که یک دهه است ناپدید شده، با متهم کردن ایران به پنهان کردن اطلاعات مربوط به گم شدن این فرد، از ایران شکایت کرد.
«ولید فارس» مشاور سابق ترامپ در امور خاورمیانه در گفتوگویی با «الشرقالاوسط» ابراز امیدواری کرد که مخالفان نظام سیاسی ایران، بتوانند فتنهای بزرگتر از فتنه ۸۸ در ایران راه بیندازند. برخی فرماندهان نیروی دریایی آمریکا نیز ایران را متهم کردند که با ایجاد مزاحمت برای کشتیهای جنگی عبورکننده از تنگه هرمز، کشتیرانی بینالمللی را به خطر افکنده است.
محمدجواد ظریف که از ابتدای سال جدید در اینستاگرام نیز حضور یافت، در تبریکی توئیتری به مناسبت عید نوروز گفت که تهدید مشترک امروز افزایش خشونت افراطی و وحشیگری است.
ظریف در این پیام خواستار تجدید امید برای کودکان سوریه و یمن شد.
یک شرکت چینی نیز به اتهام دور زدن تحریمهای ایران در دادگاه آمریکا محکوم شد.
وزارت دادگستری آمریکا اعلام کرد، شرکت چینی «ZTE» در دادگاه اعتراف کرده که تحریمهای آمریکا علیه ایران را برای فروش فناوری به ایران دور زده و نقض کرده است و بر همین اساس این شرکت به پرداخت ۹۰۰ میلیون دلار به دولت آمریکا محکوم شده است.
«جیمز متیس» وزیر دفاع آمریکا نیز در جلسه استماع کمیته تخصیص بودجه سنا طی اظهاراتی عنوان کرد که ما در خصوص ایران و کره شمالی شاهد مسئله اشاعه هستهای هستیم که البته در مورد ایران به تأخیر افتاده است. نشریه آمریکایی «فارین پالسی» در تحلیلی که چهارشنبه دوم فروردین منتشر کرد،
«حسن روحانی» رئیس جمهور ایران را «گرگی در لباس میش» نامید که دولت ترامپ رئیس جمهور آمریکا باید اقدامی در جهت سرنگونی او انجام دهد.
این نشریه در توصیههایی به ترامپ خواهان اعمال تحریمهای مجدد بر مقامهای ارشد ایران،تحریم سپاه پاسداران به ویژه بخش اقتصادی آن ، مواجهه با آنچهکه تهاجمهای منطقهای این نیرو نامید و لغو قراردادهای فروش هواپیماهای بوئینگ و ایرباس به ایران شد.
در پی اقدام تروریستی در لندن بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان این اقدام را محکوم و با خانواده قربانیان و آسیبدیدگان این حادثه ابراز همدردی کرد.
بهرام قاسمی ضمن تجدید دعوت جمهوری اسلامی ایران به شکل گیری یک ائتلاف و همکاری صادقانه و فراگیر بینالمللی و اراده جدی از سوی تمامی کشورها برای مبارزه با تروریسم، گفت: جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشور پیشتاز و جدی در مبارزه با تروریسم در اشکال مختلف بر این باور است تا زمانی که شاهد ائتلافهای غیرموثر، ناکارآمد و نمایشی در مبارزه با تروریسم در سطوح بینالمللی و منطقهای و همچنین اعمال استانداردهای دوگانه کشورهای غربی در مبارزه با این پدیده شوم و غیرانسانی هستیم، هیچ کشوری نمیتواند خود را مصون از تروریسم و تروریستها بداند.
یک گروه از سناتورهای ارشد کنگره آمریکا لایحه جدیدی را برای اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران معرفی کردند. برخی منابع خبری اعلام کردند که کنگره آمریکا قصد دارد این تحریمها را تا قبل از روز یکشنبه به تصویب برساند.
وندی شرمن مذاکره کننده ارشد هستهای سابق آمریکا در گفتوگو با رادیو فردا اظهار داشت: ایران منفعتهایی از برجام عایدش شده اما من در همان زمان به همتایان ایرانی خودم گفته بودم که تحریمهای هستهای، تنها تحریمهایی نیستند که تجارت با ایران را غیرممکن کردهاند.
شورای حقوق بشر سازمان ملل روز جمعه مأموریت «عاصمه جهانگیر» گزارشگر ویژه حقوق بشر ایران را یک سال تمدید کرد.
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین از تبرئه نرگس کلباسی اشتری بانوی نیکوکار ایرانی توسط دادگاه تجدیدنظر رایاگادای هند ابراز خرسندی کرد.
ظریف نیز در صفحه اینستاگرام خود تبرئه نرگس کلباسی را تبریک گفت و صبر و استقامت وی را ستود.
خبرگزاری رویترز هم نسبت به ارسال به موقع ایرباسهای سفارش ایران به دلیل ترس بانکها از همکاری با ایران ابراز تردید کرد.
در پی حمله هوایی آمریکا در غرب موصل علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران واکنش نشان داد و گفت: کشتار مردم بیگناه به بهانه مبارزه با تروریسم به رویه جاری ارتش آمریکا در منطقه تبدیل شده و بایستی در محاکم عادلانه فورا به آن رسیدگی شود.
ایران ۱۵ شرکت آمریکایی را تحریم کرد
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز ششم فروردین در بیانیهای تحت عنوان «اقدام متقابل جمهوری اسلامی ایران برای تحریم شرکتهای آمریکایی که در جنایات رژیم صهیونیستی، پشتیبانی از تروریسم و مشارکت در سرکوب مردم منطقه نقش داشتهاند»، فهرست ۱۵ شرکت آمریکایی ناقض حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بینالمللی را اعلام کرد.
توصیه قاسمی به مقامات ترکیه
ادعاهای بیاساس رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه علیه کشورمان واکنش ایران را به همراه داشت. در همین راستا بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ضمن رد این اظهارات گفت: متاسفانه اظهارات بیاساس و مداخله گرایانه و مشکل ساز مقامات ترکیه نسبت به همسایگان خود ادامه داشته و آنها تلاش میکنند با متهم کردن دیگران و تکرار ادعاهای موهوم، سیاستهای مداخله جویانه و توسعه طلبانه خود نسبت به همسایگان خویش را توجیه کنند.
وزارت کشور بحرین نیز در این مدت مدعی شد که یک گروه تروریستی را بازداشت کرده که قصد انجام عملیاتهای خرابکارنه علیه نیروهای امنیتی این کشور را داشته و در ادامه مدعی شد این گروه با ایران در ارتباط بوده است. در همین راستا بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه کشورمان ادعای مقامات بحرینی درباره ایران را بیاساس خواند و به دولت متوهم این کشور توصیه کرد با رعایت حسن همجواری با همسایه شمالی خود، از تکرار این اتهامات بیهوده دست بردارد.
«مایک پنس» معاون رئیس جمهور آمریکا ساعات پایانی یکشنبه ششم فروردین در نشست سالانه مجمع کمیته امور عمومی اسرائیل-آمریکا «آیپک» دوباره بر حمایت واشنگتن از تلآویو و تلاش کاخ سفید برای مقابله با تهران تاکید کرد.
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان سخنان ایران هراسانه اخیر «مایک پنس» معاون رئیس جمهور آمریکا در جمع لابی صهیونیستی در واشنگتن را تکراری، ساختگی و در ادامه سیاستهای خصمانه و یکجانبهگرایانه دولت آمریکا علیه ملت و دولت ایران دانست.
دولت بریتانیا نیز فهرست موسوم به «فهرست تحریمی ایران» که نام اشخاص، شرکتها و سازمانهای خاصی را در ایران شامل میشد، از خروجی خود حذف کرد.
کمیته چهارجانبه عربی در پایان نشست روز دوشنبه هفتم فروردین در اردن، بار دیگر ایران را به مداخله در امور کشورهای عربی منطقه متهم کرد. گروه تکفیری - تروریستی داعش نیز با انتشار ویدئویی به زبان فارسی، ضمن تهدید ایران، به زعم خود تلاش کرد اهل سنت ایران را علیه کشورشان تحریک کند.
ارنست مونیز وزیر سابق انرژی آمریکا تاکید کرد برجام در محدود کردن برنامه هستهای ایران در بازه ۱۰ تا ۱۵ سال، پایدار خواهد بود.
یک نماینده پارلمان نزدیک به نخستوزیر عراق از تلاشهای بغداد برای فراهم سازی دیداری میان مسئولان سعودی و جمهوری اسلامی ایران خبر داد.
شیخ «صباح الأحمد الجابر الصباح» امیر کویت چهارشنبه نهم فروردین طی سخنانی در اجلاس سران عرب در منطقه بحرالمیت اردن، خواستار استمرار گفتوگوی سازنده بین کشورهای منطقه با ایران شد.
عبدربه منصور هادی رئیس جمهور دولتی مستعفی و فراری یمن طی سخنانی در اجلاس سران عرب، ایران را به حمایت از تروریسم متهم کرد و مدعی شد که ائتلاف حوثی و علی عبدالله صالح و ایران سعی در تغییر هویت یمن دارد.«مشعل بن فهم السلمی» رئیس پارلمان عربی روز چهارشنبه نهم فروردین در سخنانی در بیستو هشتمین دور اجلاس سران اتحادیه عرب، تهران را به بیان اظهارات غیرمسئولانه علیه کشورهای عربی از جمله بحرین و یمن متهم کرد و ایران را تهدیدی برای امنیت ملی عربی برشمرد.
هدی دهقان بذرافشان