به همين دليل گاهي كه به دليل برخي دنياگراييها به انكار ضروريات دين ميپردازند در مقابل انتقادها ميگويند: كه ما به باطن دين عمل كردهايم و شما نميتوانيد آن را بفهميد. اين گونه باطنگرايي و تأويل ظواهر باعث ميشود كه تكاليف ديني از بين رفته و از دين و مذهب جز مشتي خرافات و تأويلات چيزي باقي نمانده.. اما در رابطه با رهبري فرقه اسماعيليه بايد گفت: كه فرقه اسماعيليه همچنان كه گفته شد بعد از سقوط الموت و انقراض خلافت فاطمي به صورت مخفي زندگي میكردند و اطلاعات كافي در اين زمينه وجود ندارد، اما در دوره قاجار در ايران رهبري اين فرقه برعهده آقاخان محلاتي بوده كه از طرف حكومت مركزي، حاكم كرمان هم بوده و بعد از مدتي كه عليه دولت شورش میكند و از جانب انگليس هم حمايت مالي میشد با شكست قيام، از ايران خارج و در سند سكونت میكند، و بعد از آن رهبري در فرقه اسماعيليه به صورت ارثي به فرزندان و نوادگان آقاخان محلاتي میرسيد به طوري كه آقاخان سوم با اینکه فقط هشت سال داشت و در سال ۱۸۷۷ ميلادي متولد شده بود در سال ۱۸۸۵ ميلادي به امامت فرقه اسماعيليه رسيد و مدت طولاني هم رهبري اسماعيليه را برعهده داشت و حدود ۷۰ سال اين امر برعهده وي بوده، از آنجا كه رهبري فرقه موروثي بوده، بعد از مرگ وي در سال ۱۹۵۷ ميلادي طبق وصيت آقاخان سوم نوهاش به نام كريم الحسيني ملقب به آقاخان چهارم به رهبري فرقه اسماعيليه رسيد و در زمان رسيدن به اين مقام حدود ۲۱ سال سن داشت و الان حدود ۴۸ سال است كه رهبري فرقه را برعهده دارد و اغلب در كشورهاي اروپائي، سوئيس و انگليس و فرانسه اقامت میكند و امامت اسماعيليان نزاري را برعهده دارد.
اما رهبر شاخة مستعلي، محمد برهانالدين بنطاهر سيفالدين است كه داعي حاضر ناميده میشود و در هند سكونت داشته و از شاخة داعيان داوري است. بنابراين اسماعيليه در عصر حاضر پراكنده است و در ۲۵ كشور دنيا حضور پررنگي دارند و شايد در كشورهاي ديگري هم حضور داشته باشند كه به اندازه كشورهاي گفته شده نرسيده باشد.
فرقهای از اسماعيليان نزاري كه منسوب به آقاخان محلاتي هستند را اسماعيليه آقاخانيه گويند. عقايد و ادعيه اسماعيليان آقاخاني: اين فرقه امام خود را شخصي روحاني میپندارند و او را جلوه گاه و مظهر صفات علي بنابيطالب(ع) میدانند. ايشان مانند پيشينيان خود معتقدند كه امام بايد «حيّ» باشد تا مورد اطاعت همگان قرارگيرد. دستورهاي امام وقت جايگزين فرمانهای امام پيشين میگردد. غالباً فرامين امام وقت بوسيلة شخصي كه او را وزير میخوانند به «جماعت خانه» ابلاغ میگردد و اگر نكتهای در آن مورد سؤال قرار گيرد، تأويل و تفسير آن را از امام میخواهند. اسماعيليان معاصر را دعاهايي است كه خواست خود ايشان است و با نماز و عبادت و ادعية ديگر فرق اسلام اختلاف دارد.
در نماز پس از خواندن سورة فاتحه اين دعا را میخوانند): سجدة وجهي اليك و توكلت عليك منك قوتي و انت عصمتي يا ربالعالمين اللهم صل علي محمدالمصطفي و علي علي المرتضي و علي الائمة الاطهار وعلي حجةالامر صاحبالزمان و العصر امامنا الحاضر الموجود مولانا شاه كريم الحسيني اللهم لك سجودي و طاعتی) به علاوه آقاخانيه قائل به عصمت آقاخان هستند و او را مقدس میشمارند و خمساموالشان را به وي ميدهند. از گفتههای فوق استفاده میشود كه انحرافاتي نيز در ميان اين گروه به چشم میخورد و گويا با توجه به اين انحرافات بوده كه برخي از معاصرين ديانت فرقة اسماعيليه را در همه گروههای آن ديانتي مركب از ثنويّت، يهوديّت، مسيحيّت و اسلام میدانند.
نوسازی و گسترش فرقه اسماعیلیه در قرن اخیر همزمان با شکل گیری فرقههای استعماری «بهاییت» و «بابیت» در ایران بوده است. نزدیکی شعارها و آموزههای بهاییت و فرقه اسماعیلیه مدرن، کاملاً حساب شده و تحت یک مدیریت پشت پرده میباشد. در اسفندماه سالجاری، کنفرانسی تحت عنوان «بررسی راهکارهای توسعه در کشورهای جهان سوم» در شهر لندن و از طرف دانشگاه آقاخان برگزار گردید. از آنجا که «شبکه توسعه آقاخان» فعالیتهای گستردهای را در سطح بینالملل و همچنین جمهوری اسلامی ایران در حال اجرا دارد، تبیین بخشی از سوابق سیاسی و فرهنگی سران این فرقه، میزان نفوذ و تاثیرگذاری آنان در سازمانهای بینالمللی، معرفی گروه رسانهای آقاخان، منابع مالی و معاملات تجاری شاخه اقتصادی این فرقه با شرکتهای چند ملیتی امري ضروري مینماید.
گستره اقتصادی و رسانهای فرقه در حال حاضر یک شرکت زنجیرهای بینالمللی به نام «صندوق توسعه اقتصادی آقاخان» به عنوان محور اقتصادی این فرقه مشغول سرمایهگذاری و اجرای طرحهای اقتصادی در اقصی نقاط جهان میباشد. کارمندان این شرکت در حال حاضر ۱۸ هزار نفر و سرمایه آن بیش از یک و نیم میلیارد دلار تخمین زده میشود. گفته میشود که این شبکه همچنین، گروه رسانهای گستردهای را تحت کنترل دارد که در ذیل به شاخههایی از فعالیتهای آن اشاره میشود:
گروه رسانههای نیشن Nation شامل سه روزنامه و دو هفتهنامه و یک شبکه تلویزیونی و همچنین یک شبکه رادیویی که در آفریقای شرقی و منطقه مدیترانه به جذب مخاطب و اشاعه آموزههای اسماعیلی مشغول است.
اهداف ذکر شده برای شبکه فرهنگی - رسانهای آقاخان به گفته گردانندگان آن مواردی از قبیل: تقویت جامعه مدنی، توسعه روستایی و آموزش زنان و دختران، آموزش کلان با تاسیس دانشگاهها و آکادمیهای مختلف در سراسر جهان و... میباشد.
نویسنده: حمید رشادیان - تورج گیوری