کمتر از دو روز دیگر تا شروع مجلس جدید و انتخاب هیات رئیسه باقی مانده است. در این میان منوچهر متکی وزیر اسبق امور خارجه در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، یکی از گزینه‌های جدی ریاست مجلس دوازدهم است. در روز‌هایی که کشور از لحاظ سیاسی در برهه حساسی به سر می‌برد، از یک سو ترکیب جدید مجلس و از سوی دیگر انتخابات زود هنگام ریاست‌جمهوری به سبب شهادت رئیس‌جمهور سید ابراهیم رئیسی به دل مشغولی سیاسیِ سیاسیون کشور تبدیل شده است. به همین منظور گفتگویی با منوچهر متکی وزیر اسبق امور خارجه داشتیم.
منوچهر متکی منتخب مردم تهران در مجلس دوازدهم با اشاره به فوت شهادت گونه رئیس‌جمهور شهید گفت: شهادت آیت‌الله ابراهیم رئیسی، حادثه غمبار و خسارت باری برای کشور بود و متاسفانه ما کسانی که در پرواز خدمت و ایثار بودند از دست دادیم. آرزوی علو درجات و محشور شدن با امام بزرگوار حضرت رضا (ع) را برای آنها داریم.
وی در ادامه با اشاره به شرایط خاص کشور و با اشاره به حوادثی که در طول عمر انقلاب افتاده اشاره کرد و گفت؛ نفس گرم امام چنان آبی بر آتش به مردم تسکین داد، در واقع کشتیبان انقلاب علیرغم تمام مشکلات توانست کشتی را سالم به ساحل برساند. در حادثه سقوط بالگرد رئیس جمهور نیز همان چند کلمه‌ای که مقام معظم رهبری به‌عنوان فرمانده کل قوا در دیدار با خانواده شهدا فرمودند و تاکید داشتند که خللی در حوزه اجرایی و امنیتی کشور رخ نخواهد داد. سخنان رهبر معظم انقلاب نشان‌دهنده این بود که کشور سریعا به آرامش می‌رسد و قطعا انقلاب با وجود این ضایعه بزرگ و فقدان رئیس‌جمهوری انقلابی، مسیر خود را طی خواهد کرد.
منتخب مجلس دوازدهم در پاسخ به پرسشی درباره انتخابات ریاست جمهوری و پیش بینی او در این زمینه گفت؛ کشور بر خلاف برنامه‌ریزی‌ها، انتخابات زود هنگام ریاست‌جمهوری را در پیش خواهد داشت. زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد که بسیاری از افراد برای حضور در فهرست انتخابات ریاست‌جمهوری در حال آماده‌سازی هستند. اگر به خروجی اخبار دقت کنیم، اسم‌های مختلفی از‌جمله رئیس فعلی مجلس و بعضی از وزرا و شهردار تهران برای کاندیداتوری انتخابات ریاست‌جمهوری دیده می‌شود. ظاهرا با توجه به آمار و ارقام تا ٢۵ نفر هم برای ریاست‌جمهوری اسم برده شده و اعلام آمادگی کرده‌اند.
وزیر سابق امور خارجه با اشاره به آمار مشارکت پایین آحاد مردم در انتخابات اخیر گفت: امنیت، سلامت، رقابت و مشارکت چارچوب‌هایی است که همواره رهبر معظم انقلاب بر اجرای آنها تاکید داشته‌اند. ایشان تاکید دارند که اگر این چهار مولفه به‌درستی اجرا شود قطعا در ادامه انتخابات پرشوری خواهیم داشت.
متکی خاطرنشان کرد: همه امید ما این است که در انتخابات پیش‌رو مشارکت بالا باشد و لازمه رسیدن به این مهم این است که همه دست در دست هم بدهند و کار کنند.
منتخب مردم در مجلس دوازدهم در ادامه با تاکید بر نقش مهم افراد و مسئولین در بالابردن آمار مشارکت مردم گفت؛ مقوله‌ای مثل امنیت و سلامت، حوزه‌هایی است که مسئولین عهده‌دار آن هستند. باید در حوزه وزارت کشور و نیروی انتظامی مراقبت شود که ما کاملا انتخاباتی سالم و مطمئنی را برگزار کنیم اما دو مولفه دیگر یعنی رقابت و مشارکت موضعی است که باید مقداری بیشتر روی آن تکیه کنیم. اگر بخواهیم مشارکت خوبی داشته باشیم لازمه آن این است که فضای مورد نیاز آن به وجود بیاید.
وی در ادامه گفت: مقام معظم رهبری در جریان انتخابات گذشته مجلس در ملاقاتی که با شورای نگهبان داشتند اشاره کردند که همه دستگاه‌ها باید کمک کنند تا مشارکت بالایی داشته باشیم. چیزی که در انتخابات ریاست جمهوری باید مد‌نظر قرار گرفته شود این است مردمی که پای صندوق‌های رای می‌آیند بتوانند نامزد مورد نظر خودشان را در میان فهرست‌ها پیدا بکنند.
متکی با اشاره به رد صلاحیت‌های گسترده توسط شورای نگهبان در انتخابات مجلس خاطرنشان کرد: شورای نگهبان در انتخابات مجلس متوجه شود که به یکباره رد صلاحیت کردن آن هم به بهانه‌های مختلف نمی‌تواند راهکار درستی باشد. در بحث عدم احراز صلاحیت بسیاری از نمایندگان اعتراض داشتند و اعتقاد داشتند که عدم احراز باید برای کسی صادر شود که نزدیک به رد صلاحیت است.شورای نگهبان در انتخابات قبلی مجلس بر اساس همین استدلال بسیاری را تجدید نظر کرد و رقم قابل توجهی از رد شده‌ها به میدان برگشتند.
وی ادامه داد: در بحث ریاست جمهوری چون قضیه شاخص‌ها در میان است، تفاوت فراوانی با انتخابات مجلس دارد. شاخص‌هایی هستند که وجودشان در‌واقع برای انتخابات بسیاری از قشر‌ها را به میان می‌آورد.
متکی گفت: تصور می‌شود که کلام حضرت آقا در انتخابات قبلی مطمئنا در این انتخابات هم باید مد‌نظر شورای نگهبان باشد و یکی از مصادیق آن این است که با نگاه مشارکت‌پذیری بیشتر به وظیفه قانونی خودشان عمل کنند.
منتخب مردم تهران در پاسخ به سوال «آیا قصد کاندیدا شدن برای انتخابات ریاست‌جمهوری را دارد یا نه؟» گفت: در حال حاضر بنده برای ریاست مجلس کاندیدا شدم و به فکر ریاست جمهوری قطعا نیستم. احساس می‌کنم کاندیدا شدن برای انتخابات ریاست‌جمهوری حق برادران دیگری است که انشالله با حضور پر رنگ و موثر اتفاقات خوبی را برای کشور رقم بزنند.
وزیر اسبق امور خارجه در ادامه با اشاره به انتخابات هیات رئیسه مجلس گفت: تقریبا الان سه نفر برای ریاست مجلس مطرح هستند. آقای قالیباف، بنده وآقای ذوالنوری، ممکن است کسانی دیگر هم به میدان بیایند ولی این سه نفر بیشتر مطرح است. با رخ دادن حادثه برای رئیس‌جمهور و شهادت ایشان این تصور می‌رفت که آقای قالیباف برای ریاست‌جمهوری کاندیدا شود و از ریاست مجلس استعفا بدهد. برخی از دوستان ایشان ظاهرا اعلام کردند که بهتر است آقای قالیباف سِمت ریاست مجلس را به عهده بگیرد و از جایگاه ریاست مجلسی به سمت اخذ کرسی ریاست‌جمهوری برود. این موضوعاتی است که ظرف دو سه روز آینده مشخص خواهد شد. اگر قاعدتا ایشان از مجلس کناره‌گیری کند، می‌تواند در یک ماه باقی مانده در انتخابات ریاست‌جمهوری یکی از گرینه‌ها باشد ولی اگر کناره‌گیری نکند حتما به‌عنوان یک رقیب برای انتخابات ریاست مجلس مطرح خواهد بود. ایشان یک ماه فرصت دارد که برای ریاست‌جمهوری برنامه‌ریزی کند، اگر قصد داشته باشد که در این یک ماه در مجلس باقی بماند قطعا به درد مجلس نخواهد خورد چون همه فکر و ذکر و تمرکز ایشان روی انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود.
متکی در ادامه گفتگو در پاسخ به پرسشی درباره مذاکره ایران و آمریکا و آینده روابط دو کشور گفت؛ موضوع روابط ایران و آمریکا و بحث مذاکرات در این سال‌های اخیر، پرونده قطور و پیچیده‌ای دارد که برای کنکاش در مسائل و تحقیق در‌این‌باره، باید بسیار دقیق به موضوعاتی که مابین دو کشور اتفاق افتاده نظاره کنیم. واقعیت امر این است که آمریکایی‌ها باید در سناریو‌هایی که در قبال و علیه ایران دارند تجدید نظر جدی بکنند.
وی گفت: آمریکایی‌ها از ده‌ها سال پیش دو سناریو را در قبال ایران در پیش گرفتند؛ سناریو اول آنها براندازی و سناریو دوم آنها تغییر رفتار ایران است. ما فکر می‌کنیم که آمریکایی‌ها برای رهایی از تنش باید به یک بلوغ فکری برسند و ایران را همانگونه که هست، یعنی کشوری کاملا مستقل که تصمیمات داخلی کشور را خودش اتخاذ می‌کند و از قضا در منطقه الهام‌بخش و نقش‌آفرین است، بپذیرد. اگر آمریکایی‌ها به این واقعیت برسند و درکی درست از مساله روابط ایران و ارتباطات منطقه‌ای داشته باشند، آن موقع ممکن است حرکت درستی انجام بدهند و در نهایت تصمیم درست و عاقلانه‌ای بگیرند.
منتخب مردم تهران در مجلس دوازدهم خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات بزرگ آمریکایی‌ها این است که آنها در مذاکرات جدی نیستند و متعاقبا به دلیل همین جدی نبودن در حین مذاکرات، پای عدم صداقت نیز به قضیه باز می‌شود.
متکی با تاکید بر حضور غیرقابل قبول آمریکا در منطقه اضافه کرد: پر واضح است که ما دوست نداریم آمریکا در منطقه برای ما مساله بسازد. آنها باید بپذیرند که نظم جدیدی در دنیا در حال شکل‌گیری است و در پشت‌صحنه سیاسی آنها تعیین کننده همه‌چیز نیستند و باید قبول کنند که روحیه استقلال‌طلبی در کشور‌های منطقه خیلی وقت است که ارتقا پیدا کرده است اگر این واقعیت‌ها پذیرفته شد آنگاه دیگر مذاکرات از بالا به پایین نخواهد بود بلکه از یک موضع برابر انجام خواهد گرفت.
وی گفت: ما در مسائل بین‌المللی هرگز بی‌اعتقاد به مذاکرات در چارچوب نبودیم. آمریکایی‌ها با مذاکرات پیرامون روابط دو جانبه بسیار فاصله دارند و نیازمند آماده‌سازی برای مذاکرات جدی با ایران هستند. ما درباره عراق و افغانستان به‌صورت غیر مستقیم مذاکره داشتیم ولی هیچگاه این مذاکرات به روابط دو جانبه ختم نشده است، در کل مشخص است که آمریکایی‌ها عزمی برای روابط دو جانبه ندارند.
متکی در پایان گفت: در حال حاضر در افکار عمومی آمریکا این مساله که باید سران کشور دست از حمایت اسرائیل بردارند مطرح است و اعتقاد دارند باید تا چه موقع آمریکا و سران آن هزینه حمایت از اسرائیل را بپردازند. ما معتقدیم که آمریکایی‌ها باید به حرف منطقی ما توجه بکنند تا در‌نهایت شاید این‌روابط به سرانجامی بینجامد.
منوچهر متکی منتخب مردم تهران در مجلس دوازدهم با اشاره به فوت شهادت گونه رئیس‌جمهور شهید گفت: شهادت آیت‌الله ابراهیم رئیسی، حادثه غمبار و خسارت باری برای کشور بود و متاسفانه ما کسانی که در پرواز خدمت و ایثار بودند از دست دادیم. آرزوی علو درجات و محشور شدن با امام بزرگوار حضرت رضا (ع) را برای آنها داریم.
وی در ادامه با اشاره به شرایط خاص کشور و با اشاره به حوادثی که در طول عمر انقلاب افتاده اشاره کرد و گفت؛ نفس گرم امام چنان آبی بر آتش به مردم تسکین داد، در واقع کشتیبان انقلاب علیرغم تمام مشکلات توانست کشتی را سالم به ساحل برساند. در حادثه سقوط بالگرد رئیس جمهور نیز همان چند کلمه‌ای که مقام معظم رهبری به‌عنوان فرمانده کل قوا در دیدار با خانواده شهدا فرمودند و تاکید داشتند که خللی در حوزه اجرایی و امنیتی کشور رخ نخواهد داد. سخنان رهبر معظم انقلاب نشان‌دهنده این بود که کشور سریعا به آرامش می‌رسد و قطعا انقلاب با وجود این ضایعه بزرگ و فقدان رئیس‌جمهوری انقلابی، مسیر خود را طی خواهد کرد.
منتخب مجلس دوازدهم در پاسخ به پرسشی درباره انتخابات ریاست جمهوری و پیش بینی او در این زمینه گفت؛ کشور بر خلاف برنامه‌ریزی‌ها، انتخابات زود هنگام ریاست‌جمهوری را در پیش خواهد داشت. زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد که بسیاری از افراد برای حضور در فهرست انتخابات ریاست‌جمهوری در حال آماده‌سازی هستند. اگر به خروجی اخبار دقت کنیم، اسم‌های مختلفی از‌جمله رئیس فعلی مجلس و بعضی از وزرا و شهردار تهران برای کاندیداتوری انتخابات ریاست‌جمهوری دیده می‌شود. ظاهرا با توجه به آمار و ارقام تا ٢۵ نفر هم برای ریاست‌جمهوری اسم برده شده و اعلام آمادگی کرده‌اند.
وزیر سابق امور خارجه با اشاره به آمار مشارکت پایین آحاد مردم در انتخابات اخیر گفت: امنیت، سلامت، رقابت و مشارکت چارچوب‌هایی است که همواره رهبر معظم انقلاب بر اجرای آنها تاکید داشته‌اند. ایشان تاکید دارند که اگر این چهار مولفه به‌درستی اجرا شود قطعا در ادامه انتخابات پرشوری خواهیم داشت.
متکی خاطرنشان کرد: همه امید ما این است که در انتخابات پیش‌رو مشارکت بالا باشد و لازمه رسیدن به این مهم این است که همه دست در دست هم بدهند و کار کنند.
منتخب مردم در مجلس دوازدهم در ادامه با تاکید بر نقش مهم افراد و مسئولین در بالابردن آمار مشارکت مردم گفت؛ مقوله‌ای مثل امنیت و سلامت، حوزه‌هایی است که مسئولین عهده‌دار آن هستند. باید در حوزه وزارت کشور و نیروی انتظامی مراقبت شود که ما کاملا انتخاباتی سالم و مطمئنی را برگزار کنیم اما دو مولفه دیگر یعنی رقابت و مشارکت موضعی است که باید مقداری بیشتر روی آن تکیه کنیم. اگر بخواهیم مشارکت خوبی داشته باشیم لازمه آن این است که فضای مورد نیاز آن به وجود بیاید.
وی در ادامه گفت: مقام معظم رهبری در جریان انتخابات گذشته مجلس در ملاقاتی که با شورای نگهبان داشتند اشاره کردند که همه دستگاه‌ها باید کمک کنند تا مشارکت بالایی داشته باشیم. چیزی که در انتخابات ریاست جمهوری باید مد‌نظر قرار گرفته شود این است مردمی که پای صندوق‌های رای می‌آیند بتوانند نامزد مورد نظر خودشان را در میان فهرست‌ها پیدا بکنند.
متکی با اشاره به رد صلاحیت‌های گسترده توسط شورای نگهبان در انتخابات مجلس خاطرنشان کرد: شورای نگهبان در انتخابات مجلس متوجه شود که به یکباره رد صلاحیت کردن آن هم به بهانه‌های مختلف نمی‌تواند راهکار درستی باشد. در بحث عدم احراز صلاحیت بسیاری از نمایندگان اعتراض داشتند و اعتقاد داشتند که عدم احراز باید برای کسی صادر شود که نزدیک به رد صلاحیت است.شورای نگهبان در انتخابات قبلی مجلس بر اساس همین استدلال بسیاری را تجدید نظر کرد و رقم قابل توجهی از رد شده‌ها به میدان برگشتند.
وی ادامه داد: در بحث ریاست جمهوری چون قضیه شاخص‌ها در میان است، تفاوت فراوانی با انتخابات مجلس دارد. شاخص‌هایی هستند که وجودشان در‌واقع برای انتخابات بسیاری از قشر‌ها را به میان می‌آورد.
متکی گفت: تصور می‌شود که کلام حضرت آقا در انتخابات قبلی مطمئنا در این انتخابات هم باید مد‌نظر شورای نگهبان باشد و یکی از مصادیق آن این است که با نگاه مشارکت‌پذیری بیشتر به وظیفه قانونی خودشان عمل کنند.
منتخب مردم تهران در پاسخ به سوال «آیا قصد کاندیدا شدن برای انتخابات ریاست‌جمهوری را دارد یا نه؟» گفت: در حال حاضر بنده برای ریاست مجلس کاندیدا شدم و به فکر ریاست جمهوری قطعا نیستم. احساس می‌کنم کاندیدا شدن برای انتخابات ریاست‌جمهوری حق برادران دیگری است که انشالله با حضور پر رنگ و موثر اتفاقات خوبی را برای کشور رقم بزنند.
وزیر اسبق امور خارجه در ادامه با اشاره به انتخابات هیات رئیسه مجلس گفت: تقریبا الان سه نفر برای ریاست مجلس مطرح هستند. آقای قالیباف، بنده وآقای ذوالنوری، ممکن است کسانی دیگر هم به میدان بیایند ولی این سه نفر بیشتر مطرح است. با رخ دادن حادثه برای رئیس‌جمهور و شهادت ایشان این تصور می‌رفت که آقای قالیباف برای ریاست‌جمهوری کاندیدا شود و از ریاست مجلس استعفا بدهد. برخی از دوستان ایشان ظاهرا اعلام کردند که بهتر است آقای قالیباف سِمت ریاست مجلس را به عهده بگیرد و از جایگاه ریاست مجلسی به سمت اخذ کرسی ریاست‌جمهوری برود. این موضوعاتی است که ظرف دو سه روز آینده مشخص خواهد شد. اگر قاعدتا ایشان از مجلس کناره‌گیری کند، می‌تواند در یک ماه باقی مانده در انتخابات ریاست‌جمهوری یکی از گرینه‌ها باشد ولی اگر کناره‌گیری نکند حتما به‌عنوان یک رقیب برای انتخابات ریاست مجلس مطرح خواهد بود. ایشان یک ماه فرصت دارد که برای ریاست‌جمهوری برنامه‌ریزی کند، اگر قصد داشته باشد که در این یک ماه در مجلس باقی بماند قطعا به درد مجلس نخواهد خورد چون همه فکر و ذکر و تمرکز ایشان روی انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود.
متکی در ادامه گفتگو در پاسخ به پرسشی درباره مذاکره ایران و آمریکا و آینده روابط دو کشور گفت؛ موضوع روابط ایران و آمریکا و بحث مذاکرات در این سال‌های اخیر، پرونده قطور و پیچیده‌ای دارد که برای کنکاش در مسائل و تحقیق در‌این‌باره، باید بسیار دقیق به موضوعاتی که مابین دو کشور اتفاق افتاده نظاره کنیم. واقعیت امر این است که آمریکایی‌ها باید در سناریو‌هایی که در قبال و علیه ایران دارند تجدید نظر جدی بکنند.
وی گفت: آمریکایی‌ها از ده‌ها سال پیش دو سناریو را در قبال ایران در پیش گرفتند؛ سناریو اول آنها براندازی و سناریو دوم آنها تغییر رفتار ایران است. ما فکر می‌کنیم که آمریکایی‌ها برای رهایی از تنش باید به یک بلوغ فکری برسند و ایران را همانگونه که هست، یعنی کشوری کاملا مستقل که تصمیمات داخلی کشور را خودش اتخاذ می‌کند و از قضا در منطقه الهام‌بخش و نقش‌آفرین است، بپذیرد. اگر آمریکایی‌ها به این واقعیت برسند و درکی درست از مساله روابط ایران و ارتباطات منطقه‌ای داشته باشند، آن موقع ممکن است حرکت درستی انجام بدهند و در نهایت تصمیم درست و عاقلانه‌ای بگیرند.
منتخب مردم تهران در مجلس دوازدهم خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات بزرگ آمریکایی‌ها این است که آنها در مذاکرات جدی نیستند و متعاقبا به دلیل همین جدی نبودن در حین مذاکرات، پای عدم صداقت نیز به قضیه باز می‌شود.
متکی با تاکید بر حضور غیرقابل قبول آمریکا در منطقه اضافه کرد: پر واضح است که ما دوست نداریم آمریکا در منطقه برای ما مساله بسازد. آنها باید بپذیرند که نظم جدیدی در دنیا در حال شکل‌گیری است و در پشت‌صحنه سیاسی آنها تعیین کننده همه‌چیز نیستند و باید قبول کنند که روحیه استقلال‌طلبی در کشور‌های منطقه خیلی وقت است که ارتقا پیدا کرده است اگر این واقعیت‌ها پذیرفته شد آنگاه دیگر مذاکرات از بالا به پایین نخواهد بود بلکه از یک موضع برابر انجام خواهد گرفت.
وی گفت: ما در مسائل بین‌المللی هرگز بی‌اعتقاد به مذاکرات در چارچوب نبودیم. آمریکایی‌ها با مذاکرات پیرامون روابط دو جانبه بسیار فاصله دارند و نیازمند آماده‌سازی برای مذاکرات جدی با ایران هستند. ما درباره عراق و افغانستان به‌صورت غیر مستقیم مذاکره داشتیم ولی هیچگاه این مذاکرات به روابط دو جانبه ختم نشده است، در کل مشخص است که آمریکایی‌ها عزمی برای روابط دو جانبه ندارند.
متکی در پایان گفت: در حال حاضر در افکار عمومی آمریکا این مساله که باید سران کشور دست از حمایت اسرائیل بردارند مطرح است و اعتقاد دارند باید تا چه موقع آمریکا و سران آن هزینه حمایت از اسرائیل را بپردازند. ما معتقدیم که آمریکایی‌ها باید به حرف منطقی ما توجه بکنند تا در‌نهایت شاید این‌روابط به سرانجامی بینجامد.
علی کلانتری
