در اقدامی تامل برانگیز در نشست ویژه‌ای در شهر سن‌پترزبورگ روسیه، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور میزبان رهبران کشورهای آفریقایی بود و در آن عنوان داشت که هزاران تن غله رایگان برایشان ارسال کند. وی در جمع رهبران آفریقایی افزود: به طور مشخص، اضافه می‌کنم که در سه تا چهار ماه آینده آماده خواهیم بود ۲۵ تا ۵۰ هزار تن غلات را به صورت رایگان در اختیار هر یک از کشورهای بورکینافاسو، زیمباوه، مالی، سومالی، جمهوری آفریقای مرکزی و اریتره قرار دهیم
در باب چرایی این رفتار، در کنار اصل طراحی پوتین برای ارتقای جایگاه روسیه در آفریقا به عنوان مولفه‌ای اقتصادی و نیز مولفه‌ای مهم در یارگیری بین‌المللی، پوتین در نشست با سران آفریقا، نوعی مقابله با بازی تبلیغاتی و سوء استفاده‌های غرب از توافق غلات است بگونه‌ای که غرب از یک سو در فضای رسانه‌ای خود را ناجی کشورهای فقیر معرفی می‌کند و از سوی دیگر به نام این کشورها غلات اوکراین را برای خود برداشته و یا در بازار آزاد به فروش می‌رساند. پوتین با رویکرد مستقیم به آفریقا بر آن بوده تا از یک سو غرب را از ابزار تبلیغاتی و به ظاهر بشر دوستانه خلع سلاح نماید و از سوی دیگر با ارتباط مستقیم با آفریقا، نوعی ابزار تحریم را در قبال غرب پیاده نموده و از مسئله غلات به عنوان مولفه برتری در قبال اروپا بهره گیرد تا واکنشی عملی بر تشدید حمایت‌های تسلیحاتی غرب از اوکراین و مانع تراشی آنها بر سر روند صلح باشد.
ناگفته نماند این تجربه تلخ درباب سایر نقاط جهان نیز توسط غرب تکرار شده است چنانکه در باب افغانستان با ادعای نفوذ طالبان در امدادرسانان سازمان ملل ارسال کمک‌ها قطع یا به حداقل رسیده است در یمن نیز سازمان ملل عملا اقدامی صورت نمی‌دهد و حتی غرب اقدام به ارسال غذا و داروهای تاریخ گذشته کرده است در سوریه نیز پس از زلزله ویرانگر اخیر و در حالی که سازمان ملل خواستار لغو تحریم‌ها شده بود هیچ اقدامی صورت نگرفته است. با توجه به این تجربه‌های تلخ است که طرح پوتین مورد استقبال کشورهای آفریقایی قرار گرفته است چرا که نه غرب و نه سازمان ملل کارنامه روشنی در آنچه کمک‌های بشر دوستانه به سایر کشورها نامیده‌اند ندارند و خود زمینه ساز تشدید فقر و بحران‌های انسانی در دیگر کشورها شده‌اند.
روسیه که اخیرا مراودات غلات با غرب را لغو کرده است تلاش دارد تا با رویکرد به کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین و حتی کشورهای عربی، عملا قدرت غرب را در معادلات جهانی به چالش کشیده و نظم نوینی را به دور از وابستگی به غرب محقق سازد هر چند که در حوزه نظامی نیز در اوکراین به تقابل با غرب ادامه می دهد.
در باب چرایی این رفتار، در کنار اصل طراحی پوتین برای ارتقای جایگاه روسیه در آفریقا به عنوان مولفه‌ای اقتصادی و نیز مولفه‌ای مهم در یارگیری بین‌المللی، پوتین در نشست با سران آفریقا، نوعی مقابله با بازی تبلیغاتی و سوء استفاده‌های غرب از توافق غلات است بگونه‌ای که غرب از یک سو در فضای رسانه‌ای خود را ناجی کشورهای فقیر معرفی می‌کند و از سوی دیگر به نام این کشورها غلات اوکراین را برای خود برداشته و یا در بازار آزاد به فروش می‌رساند. پوتین با رویکرد مستقیم به آفریقا بر آن بوده تا از یک سو غرب را از ابزار تبلیغاتی و به ظاهر بشر دوستانه خلع سلاح نماید و از سوی دیگر با ارتباط مستقیم با آفریقا، نوعی ابزار تحریم را در قبال غرب پیاده نموده و از مسئله غلات به عنوان مولفه برتری در قبال اروپا بهره گیرد تا واکنشی عملی بر تشدید حمایت‌های تسلیحاتی غرب از اوکراین و مانع تراشی آنها بر سر روند صلح باشد.
ناگفته نماند این تجربه تلخ درباب سایر نقاط جهان نیز توسط غرب تکرار شده است چنانکه در باب افغانستان با ادعای نفوذ طالبان در امدادرسانان سازمان ملل ارسال کمک‌ها قطع یا به حداقل رسیده است در یمن نیز سازمان ملل عملا اقدامی صورت نمی‌دهد و حتی غرب اقدام به ارسال غذا و داروهای تاریخ گذشته کرده است در سوریه نیز پس از زلزله ویرانگر اخیر و در حالی که سازمان ملل خواستار لغو تحریم‌ها شده بود هیچ اقدامی صورت نگرفته است. با توجه به این تجربه‌های تلخ است که طرح پوتین مورد استقبال کشورهای آفریقایی قرار گرفته است چرا که نه غرب و نه سازمان ملل کارنامه روشنی در آنچه کمک‌های بشر دوستانه به سایر کشورها نامیده‌اند ندارند و خود زمینه ساز تشدید فقر و بحران‌های انسانی در دیگر کشورها شده‌اند.
روسیه که اخیرا مراودات غلات با غرب را لغو کرده است تلاش دارد تا با رویکرد به کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین و حتی کشورهای عربی، عملا قدرت غرب را در معادلات جهانی به چالش کشیده و نظم نوینی را به دور از وابستگی به غرب محقق سازد هر چند که در حوزه نظامی نیز در اوکراین به تقابل با غرب ادامه می دهد.
علی تتماج
