اگرچه امسال پس از گذشت بیش از یک دهه از جایگیر شدن یک روز در تقویم شمسی کشور یعنی ۱۷ مردادماه بهعنوان روز خبرنگار و یادمان شهید رسانه مراسمهای متعددی برگزار شد اما بد نیست برای تغییر ذائقهها نقدی هم چاشنی آن باشد.
زمانی که رضاخان میرپنج معروف به رضا قلدر برای سرکشی به یکی از پادگانهای دوردست کشور رفت و مشغول سان دیدن از طول یک کیلومتری سربازان بود با یکی از معتمدان محلی روبرو شد که بهعنوان گلهمندی نزد او آمده بود و اجازه میخواست صحبت کند. رضاخان با تکان دادن سر به او اشاره کرد که حرف بزند. فرد معتمد گفت: مردم درماندهاند و بودجهای برای رفع مشکلات به دستشان نمیرسد؟ چرا حق آنها از بیتالمال حواله نمیشود؟ رضاخان نگاهی خشمآلود به او انداخت و از فرمانده پادگان خواست قالب یخی بزرگ به اولین سرباز صف طویل بدهد تا دستبهدست به آخرین نفر برسد و او سریعا این فرمان را انجام داد تا رضاخان همراه با فرد معتمد قدمزنان به انتهای صف برسند که قالب یخ بهاندازه یک قوطی کبریت شده بود. رضاخان قطعه کوچک یخ را از کف دست سرباز برداشت و به معتمد همراه خود داد و گفت: بودجهای که ما میفرستیم بهاندازه همان قالب یخ بزرگ اولیه است که حالا آب شده و به این مقدار رسیده!
رئیسجمهور در اختتامیه بیست و یکمین جشنواره ملی رسانه پیرامون خبرنگار اینگونه اظهارنظر نمود که «شخص مورداطمینان در روایت خبر بسیار مهم است؛ اعتمادسازی و اعتمادآفرینی برای خبرنگار وصف مهمی است. قلم و نوشتار مورد قسم قرآن کریم است؛ البته هر نوشتهای مدنظر قرآن نیست بلکه آن نوشتار باید در جهت بیان حقایق عالم، معارف الهی، نجات انسان و در مسیر علم افزایی برای انسان باشد و این قلم ارزش بسیار دارد. خبرنگاران، روایتگران و تصویرسازان از وقایع و رخدادها و همچنین تاریخنگاران که آنچه را در گذشته اتفاق افتاده است، منتقل میکنند جایگاه مهمی دارند و امروز اصحاب رسانه با استفاده از ابزارهای انتقال اخبار، به این امر مهم میپردازند. ابزار نو شده اما نیروی انسانی باید اطلاعات را تولید کند. اصحاب رسانۀ ما در شرایط مختلف و فرازوفرودها زحمات بسیاری میکشند تا مقابل جریان خبری، رسانهای و فرهنگی دشمن که میکوشد حق را باطل جلوه دهد و بالعکس فضا را غبارآلود کند، عمل میکنند. شما اهالی رسانه پل ارتباطی بین مردم و مسئولان هستید. در سخنی که برای گوینده در یک سخن گاه بیان شود و یا در قلمی جاری شود، انصاف باید مدنظر باشد؛ باید بخش خالی و پر لیوان را باهم ببینیم. مشکلات رفع میشود و کارهایی متعدد در کشور انجام شده است. امروز در کشور رشد اقتصادی داریم و رشد ۸ درصد هدفگذاری شده است و سال ۱۴۰۱ حدود ۴ درصد رشد داشتیم. در دولت از دیدگاهها، سخنان و نقدها استقبال میکنیم؛ بنده روزی که رئیس قوه قضائیه شدم اعلام کردم که هر کس از (طرف) قوه قضائیه شکایت کرده است، من از آن گذشت کردم و همین کار را روز اول شروع به کار دولت نیز انجام دادم و گفتم هرکس بهعنوان دولت از یک رسانه، خبرگزاری و شخصی احیاناً شکایتی کرده است، آن را پس گرفتیم و تا امروز علیرغم همۀ مواردی که در رسانهها میبینید، از هیچکسی و هیچ خبرنگار و رسانهای شکایت نکردم.»
آقای رئیسجمهور پس از گذشت دو سال از تکیه زدن بر اریکه قدرت برای اولین بار به جمع رسانهها در روزی که مربوط به آنهاست آمدهاند تا در اختتامیه بیست و یکمین جشنواره ملی آنها شرکت کنند؛ بنابراین عرف ایجاد میکند از خود نگویند که از معضلات و مشکلات بیحدوحصر آنها بپرسند و به رفع آن بپردازند نه اینکه نظر و خدمات خود را در این زمینه و مسائل اقتصادی بزرگنمایی کنند که همه آنها را نمیتوان بهسادگی پذیرفت زیرا نظر جامعه درباره ایشان بهعنوان یک شخصیت حقوقی است نه حقیقی و اگر شخصا شکایتی نداشتهاند اما عوامل دولت در اقصا نقاط کشور طی این دولت دستبهقلم بودهاند تا هر نقدی را جوابیه بدهند که همان پاسخهای دادهشده نیز نقد دارند.
البته اگر تنها به جوابیه فیصله مییافت قابلقبول بود ولی در لابهلای این واکنشها بعضی مدیران دم از تهدید به شکایت زده و میزنند که این امر با نظریه رئیسجمهور تفاوت فاحش دارد زیرا وقتی ایشان میگویند ما شکایتی نداشتهایم منظورشان شخصیت حقوقی دولت است که مشمول رئیسجمهور تا مستخدم و نگهبان کوچکترین واحد اداری و خدماتی در دورترین نقاط سرزمین میشود.
البته جامعه رسانه کشور از ریز تا درشت را میتوان یکی محتاجترین افراد در امر معضلات اقتصادی دانست که بعضی و شاید اکثرا بهصورت پروژهای با ارقامی بسیار پایین و بهرغم چالشها و مشکلات کاری انجاموظیفه میکنند و جا دارد دولت توجه عمیقتری به آنها داشته باشد زیرا میزان سوءاستفاده از این فرصت در جامعه مطبوعات نسبت به مشاغل دیگر رقمی نزدیک به صفر است و میطلبد تا نماینده تامالاختیار آقای رئیسجمهور در نهاد مربوطه یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از لاک جزیرهای بیرون آمده و حداقل پس از دو سال تلفن همراه خود را از حالت سایلنت خارج نمایند و اگر خودشان فرصت پاسخگویی ندارند به یکی از دهها بادمجان دور قاب چینها بسپارند تا حداقل با زبانچرب و نرم سر مخاطب به تاق کوبیده شود تا زمان سپری گردد! ضمنا هدیه دادن به این صورت و با رقمی که نمیتوان با آن یک کیلو گوشت خریداری نمود بیشتر به یک اهانت شباهت دارد تا تحفهای که معاونت مطبوعاتی و مدیرکل رسانههای داخلی هم به تبعیت و تقلید از وزیر نهتنها با تلفن بلکه حضوری هم پذیرای پایینترین قشر رسانه یعنی خبرنگاران نیستند و نمیدانند اگر سری به گوگل بزنند و جمله «کتاب گینس چشمبهراه روزنامهنگار ایرانی» را در آن جستجو کنند شاید بتوانند همانند دولت دوازدهم که با هوشیاری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آن اولین جایزه اسکار را برای کشور کسب کردند اما به دلیل تضاد خط و خط بازی پیگیری ثبت یک پدیده تازه برای کشور در کتاب گینس نشدند تا این چالش را هم به فرصت تبدیل کنند.
ناگفته نماند که دولت سیزدهم تمام موفقیتهای خود را مرهون رسانههای بخصوصی است که نقطهضعفها را گوش مسئولان میرساند تا نوکر بی جیره و مواجب باشند، زیرا رسانههای دولتی و خصولتی تنها به تعریف و تمجید و بزرگنماییهای میپردازند که وظیفهشان ایجاب میکند نمکشناس باشند!
زمانی که رضاخان میرپنج معروف به رضا قلدر برای سرکشی به یکی از پادگانهای دوردست کشور رفت و مشغول سان دیدن از طول یک کیلومتری سربازان بود با یکی از معتمدان محلی روبرو شد که بهعنوان گلهمندی نزد او آمده بود و اجازه میخواست صحبت کند. رضاخان با تکان دادن سر به او اشاره کرد که حرف بزند. فرد معتمد گفت: مردم درماندهاند و بودجهای برای رفع مشکلات به دستشان نمیرسد؟ چرا حق آنها از بیتالمال حواله نمیشود؟ رضاخان نگاهی خشمآلود به او انداخت و از فرمانده پادگان خواست قالب یخی بزرگ به اولین سرباز صف طویل بدهد تا دستبهدست به آخرین نفر برسد و او سریعا این فرمان را انجام داد تا رضاخان همراه با فرد معتمد قدمزنان به انتهای صف برسند که قالب یخ بهاندازه یک قوطی کبریت شده بود. رضاخان قطعه کوچک یخ را از کف دست سرباز برداشت و به معتمد همراه خود داد و گفت: بودجهای که ما میفرستیم بهاندازه همان قالب یخ بزرگ اولیه است که حالا آب شده و به این مقدار رسیده!
رئیسجمهور در اختتامیه بیست و یکمین جشنواره ملی رسانه پیرامون خبرنگار اینگونه اظهارنظر نمود که «شخص مورداطمینان در روایت خبر بسیار مهم است؛ اعتمادسازی و اعتمادآفرینی برای خبرنگار وصف مهمی است. قلم و نوشتار مورد قسم قرآن کریم است؛ البته هر نوشتهای مدنظر قرآن نیست بلکه آن نوشتار باید در جهت بیان حقایق عالم، معارف الهی، نجات انسان و در مسیر علم افزایی برای انسان باشد و این قلم ارزش بسیار دارد. خبرنگاران، روایتگران و تصویرسازان از وقایع و رخدادها و همچنین تاریخنگاران که آنچه را در گذشته اتفاق افتاده است، منتقل میکنند جایگاه مهمی دارند و امروز اصحاب رسانه با استفاده از ابزارهای انتقال اخبار، به این امر مهم میپردازند. ابزار نو شده اما نیروی انسانی باید اطلاعات را تولید کند. اصحاب رسانۀ ما در شرایط مختلف و فرازوفرودها زحمات بسیاری میکشند تا مقابل جریان خبری، رسانهای و فرهنگی دشمن که میکوشد حق را باطل جلوه دهد و بالعکس فضا را غبارآلود کند، عمل میکنند. شما اهالی رسانه پل ارتباطی بین مردم و مسئولان هستید. در سخنی که برای گوینده در یک سخن گاه بیان شود و یا در قلمی جاری شود، انصاف باید مدنظر باشد؛ باید بخش خالی و پر لیوان را باهم ببینیم. مشکلات رفع میشود و کارهایی متعدد در کشور انجام شده است. امروز در کشور رشد اقتصادی داریم و رشد ۸ درصد هدفگذاری شده است و سال ۱۴۰۱ حدود ۴ درصد رشد داشتیم. در دولت از دیدگاهها، سخنان و نقدها استقبال میکنیم؛ بنده روزی که رئیس قوه قضائیه شدم اعلام کردم که هر کس از (طرف) قوه قضائیه شکایت کرده است، من از آن گذشت کردم و همین کار را روز اول شروع به کار دولت نیز انجام دادم و گفتم هرکس بهعنوان دولت از یک رسانه، خبرگزاری و شخصی احیاناً شکایتی کرده است، آن را پس گرفتیم و تا امروز علیرغم همۀ مواردی که در رسانهها میبینید، از هیچکسی و هیچ خبرنگار و رسانهای شکایت نکردم.»
آقای رئیسجمهور پس از گذشت دو سال از تکیه زدن بر اریکه قدرت برای اولین بار به جمع رسانهها در روزی که مربوط به آنهاست آمدهاند تا در اختتامیه بیست و یکمین جشنواره ملی آنها شرکت کنند؛ بنابراین عرف ایجاد میکند از خود نگویند که از معضلات و مشکلات بیحدوحصر آنها بپرسند و به رفع آن بپردازند نه اینکه نظر و خدمات خود را در این زمینه و مسائل اقتصادی بزرگنمایی کنند که همه آنها را نمیتوان بهسادگی پذیرفت زیرا نظر جامعه درباره ایشان بهعنوان یک شخصیت حقوقی است نه حقیقی و اگر شخصا شکایتی نداشتهاند اما عوامل دولت در اقصا نقاط کشور طی این دولت دستبهقلم بودهاند تا هر نقدی را جوابیه بدهند که همان پاسخهای دادهشده نیز نقد دارند.
البته اگر تنها به جوابیه فیصله مییافت قابلقبول بود ولی در لابهلای این واکنشها بعضی مدیران دم از تهدید به شکایت زده و میزنند که این امر با نظریه رئیسجمهور تفاوت فاحش دارد زیرا وقتی ایشان میگویند ما شکایتی نداشتهایم منظورشان شخصیت حقوقی دولت است که مشمول رئیسجمهور تا مستخدم و نگهبان کوچکترین واحد اداری و خدماتی در دورترین نقاط سرزمین میشود.
البته جامعه رسانه کشور از ریز تا درشت را میتوان یکی محتاجترین افراد در امر معضلات اقتصادی دانست که بعضی و شاید اکثرا بهصورت پروژهای با ارقامی بسیار پایین و بهرغم چالشها و مشکلات کاری انجاموظیفه میکنند و جا دارد دولت توجه عمیقتری به آنها داشته باشد زیرا میزان سوءاستفاده از این فرصت در جامعه مطبوعات نسبت به مشاغل دیگر رقمی نزدیک به صفر است و میطلبد تا نماینده تامالاختیار آقای رئیسجمهور در نهاد مربوطه یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از لاک جزیرهای بیرون آمده و حداقل پس از دو سال تلفن همراه خود را از حالت سایلنت خارج نمایند و اگر خودشان فرصت پاسخگویی ندارند به یکی از دهها بادمجان دور قاب چینها بسپارند تا حداقل با زبانچرب و نرم سر مخاطب به تاق کوبیده شود تا زمان سپری گردد! ضمنا هدیه دادن به این صورت و با رقمی که نمیتوان با آن یک کیلو گوشت خریداری نمود بیشتر به یک اهانت شباهت دارد تا تحفهای که معاونت مطبوعاتی و مدیرکل رسانههای داخلی هم به تبعیت و تقلید از وزیر نهتنها با تلفن بلکه حضوری هم پذیرای پایینترین قشر رسانه یعنی خبرنگاران نیستند و نمیدانند اگر سری به گوگل بزنند و جمله «کتاب گینس چشمبهراه روزنامهنگار ایرانی» را در آن جستجو کنند شاید بتوانند همانند دولت دوازدهم که با هوشیاری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آن اولین جایزه اسکار را برای کشور کسب کردند اما به دلیل تضاد خط و خط بازی پیگیری ثبت یک پدیده تازه برای کشور در کتاب گینس نشدند تا این چالش را هم به فرصت تبدیل کنند.
ناگفته نماند که دولت سیزدهم تمام موفقیتهای خود را مرهون رسانههای بخصوصی است که نقطهضعفها را گوش مسئولان میرساند تا نوکر بی جیره و مواجب باشند، زیرا رسانههای دولتی و خصولتی تنها به تعریف و تمجید و بزرگنماییهای میپردازند که وظیفهشان ایجاب میکند نمکشناس باشند!
حسن روانشید - روزنامه نگار پیشکسوت