بعداز آغاز شكل گيري حوادث و اعتراضات سوريه، رهبران گروه هاي سياسي لبنان تا مدت ها از هرگونه اتخاذ موضع روشني درقبال تحولات سوريه خودداري مي كردند، چرا كه بر اين باور بودند، حوادث سوريه را عمري نخواهد بود؛ اما با بالاگرفتن ناامني ها و افزايش درگيري ها در سوريه وتشكيل گروه هاي معارض حكومت سوريه، اندك اندك رهبران گروه هاي سياسي لبنان طي تصريحات مختلف پرده از مواضع خود برداشتند.
دراين ميان نگاهي به ساختار جمعيتي كشور سوريه تصوير روشن تري را براي ما در ادامه اين نوشتار ترسيم مي كند كه با هم آن را مرور مي كنيم:
براساس آمار هاي رسمي جمعيت ۲۰ ميليوني سوريه مركب از ۷۰% سني(عرب)؛۸ الی ۹% علوي ها(عرب)؛ ۸% سني(كرد)؛ ۸%مسيحي(عرب ارتدوكس، ماروني، كاتوليك و سرياني)؛ ۲ الی۳% دروزي ها(عرب)؛ ۱% شيعه(عرب)؛ كمتر از ۱% سني(شركس) وكمتر از ۱% اقليت هاي مختلف مانند يزيدي ها و اسماعيلي ها و چندهزار يهودي است.
حال به بررسی مواضع مختلف گروه های سیاسی لبنان در قبال حوادث سوریه خواهیم پرداخت.
شیعیان لبنان که بخش مهم و قابل توجهی از جمعیت لبنان را تشکیل می دهند ودرساختار سیاسی این کشور از جایگاه ویژه ای برخوردارند با توجه به روابط حسنه ای که با سوریه داشتند، بامحکوم کردن مواضع معارضان حکومت سوریه، توسط حزب الله، جنبش امل و مجلس اعلای شیعیان اولین واکنش ها را نسبت به حوادث سوریه از خود نشان دادند؛ به گونه ای که حزب الله اعتراضات سوریه را توطئه ای تحت عنوان مطالبه اصلاحات خواند وبا گذر زمان ضمن برگزاری همایش های مختلف وهمچنین برپایی راه پیمایی بر مواضع حمایتی خود نسبت به دولت سوریه تاكيد كرد.
از سویی دیگر مجلس اعلای شیعیان لبنان نیز از زبان شیخ عبدالأمیر قبلان ضمن تاكيد بر حمایت از دولت سوریه، اعلام کرد التهابات سیاسی سوریه تلاشی است برای وارد نمودن ضربه به استقرار کشوری که دربرابر اسرائیل مقاومت می کند؛ و به همین دلیل مردم سوریه را به هشیاری نسبت به توطئه ای که وحدت ملي کشورشان را هدف قرار داده دعوت نمود.
علوی های لبنان که از بیشترین تجمع جغرافیای در منطقه "جبل محسن" واقع در شمال این کشور برخوردارند، به دلیل هم کیشی با نظام حاکم بر سوریه، صریح ترین مواضع را درقبال حوادث این کشور اتخاذ کردند، وبا اغتشاش خواندن حوادث سوریه و محكوم كردن آنها ضمن متهم ساختن قدرت های خارجی اعلام کردند سوریه هدف توطئه ای قرار گرفته است که قصد دارد آتش جنگ مذهبی را دراین کشور برپا کند.
دروزی های لبنان نیز که یکی از بارزترین گروه های سیاسی لبنان به شمار می روند نتوانستند نسبت به تحولات سوریه بی تفاوت باقی بمانند و از زبان ولید جنبلاط رهبر سیاسی شهیرشان اعلام کردند که به سود همه لبنانی هاست که دولت بشار اسد در سوریه از این بحران با کمترین هزينه ممکن گذر کند، چرا که سقوط این نظام درها را به روی هرگونه احتمالی باز خواهد نمود، که به نظر می رسد جدی ترین و خطرناک ترین آنها از هم گسیختگی ساختار یک پارچه کشور سوریه و همچنین محقق شدن طرح آمریکایی – اسرائیلی تقسیم منطقه بر اساس اختلافات مذهبی است.
جنبلاط بر این باور است که بازی با ساختار سوریه و برهم زدن ترکیب آن بطور مستقیم بر اوضاع شکننده لبنان تأثیر خواهد گذاشت، که در این میان اقلیت دروزی دو کشور از قربانیان اصلی این آشفتگی سیاسی خواهند بود.
اما ۱۴ مارسی ها و حزب المستقبل که بیشترین اقلیت سنی را با خود همراه ساخته اند، درابتدا از بیان هرگونه اظهار نظری درخصوص مسائل سوریه خودداری کردند اما با بالاگرفتن اوضاع در سوریه و به ویژه با چراغ سبز ملک عبدالله پادشاه عربستان، سعد حریری با محکوم کردن اقدامات دولت سوریه در برخورد با معارضان به جمع اردوگاه محکوم کنندگان بشار اسد پیوست.
سلفی های لبنان نیز با محکوم ساختن نظام حاکم بر سوریه،ازهمبستگی شان با معترضان این کشور پرده برداشته و اعلام كردند اين موضع را براساس وظیفه انسانی، دینی و اخلاقی اتخاذ كرده اند.
اکثریت مسیحی های لبنان نیز که جمعیت اندکی دراین کشور بشمار نمی روند، از اوضاع پیش آمده در سوریه احساس نگرانی شدیدی می کنند، چرا که معتقدند هرگونه تغییر درساختار حکومت فعلی سوریه می تواند سرنوشت مسیحی های این کشور را در هاله ای از ابهام فرو ببرد، وآنچه بر سر مسیحی های عراق پس از اشغال این کشور آمد می تواند به سر مسیحی های سوریه نیز بیاید؛ اما رهبران مسیحی لبنان برعکس رهبران مسیحی سوریه که حمایت خود را از حکومت بشار اسد اعلام کردند، تاکنون هیچ گونه موضع خاص موافق یا معارضی را اتخاذ نکرده اند وتنها مدتی پیش جامعه مسیحیان مارونی لبنان طی بیانیه ای بطور ضمنی نسبت به حوادث سوریه واکنش نشان داده و عنوان کردند:"حوادثي كه در برخی از کشورهای منطقه درجريان است؛ نه تنها سبب از هم گسیستگی سیاسی شده، بلكه امنيت جاني شهروندان را نيز به مخاطره انداخته است" امری که از سوی موافقان سوریه مورد استقبال قرار نگرفت و موجب شد تا مارونی ها را در جبهه مخالفان سوریه ارزیابی کنند.
حال با توجه به آنچه ذكر شد مي توان گفت كه حوادث سوريه از منظر لبناني ها بسيار حائز اهميت است، به گونه اي كه نه تنها روزانه آخرين تحولات اين كشور را مورد ارزيابي قرار مي دهند بلكه از وضعيت پيش آمده شديدا احساس نگراني مي كنند. اكثريت لبناني ها، بشار اسد را بخاطر مواضع ضد اسرائيلي اش مي ستايند همانگونه كه وي را به دليل انديشه هاي پان عربيسم اش حمايت مي كنند تا جايي كه وي را پرچم دار قوميت عربي درجهان عرب مي دانند.
