اکنون دنیا در عصر اطلاعات و ارتباطات به سر میبرد، به ندرت میتوان یک موضوع یا اتفاقی را پنهان کرد چرا که دسترسی به اطلاعات و اخبار بسیار گسترده شده است.
البته شاید در برخی کشورهای دنیا، سیستمهای اطلاعاتی و امنیتی آنها با سرپوش گذاشتن بر عملکرد خود مدتی از آشکار شدن اقدامات جلوگیری کنند اما پس از زمان کوتاهی آن اطلاعات و اخبار از پس پرده بیرون میافتد و همگان از آن آگاه میشوند.
حتی برخی از وقایع و رفتارهای کشورهایی مانند آمریکا پس از افشا شدند باعث رسوایی سیاسی یا اقصادی آنها شده است مانند واترگیت که درباره انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بود و باعث رسوایی برای این کشور گشت.
از این دست اتفاقات در دنیای سیاست بسیار افتاده است، اما اکنون نمونههای آن کمتر شده چرا که عصر اطلاعات و اخبار از سرپوش گذاشتن و مخفی کاری جلوگیری کرده است.
برجام یک موضوع ملی است، در جریان این قرارداد که به توافق هستهای انجامید، پس از مذاکرات طولانی و فشرده که سعی بر این بود محتوای آن مخفی و محرمانه باقی بنماند تا زمانی که توافق امضا شود، درست این بود که متن مذاکرات به طور گسترده رسانهای نشود تا از دسیسهها و فشارهای بیرونی مصون بماند.
گرچه بارها شاهد انتشار حتی جزئیات مذاکرات هستهای ایران و ۱+۵ از سوی برخی دیپلماتها و اعضای مذاکره کننده غربی بودیم که رسانههای آنها اقدام به انتشار مذاکرات میکردند، اما اکنون توافق هستهای به امضا رسیده است.
امضا و اجرای برجام از سوی دو طرف باید همزمان آغاز میشد اما ایران اکنون بیش از ۷ ماه است که به تنهایی اجرای تعهدات خود را آغاز کرده و بر اساس گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر تعهدات خود پایبند بوده است.
در این ۷ ماه اما آمریکاییها همچنان بدعهدی خود را نشان میدهند و تعهدات برجام را اجرا نمیکنند و نه تنها خود تن به اجرای تهداتشان نمیدهند بلکه کشورهای غربی را هم مانع میشوند.
موضوع هستهای به مردم ایران هم مربوط میشود. بخشی از سرنوشت و آینده کشور به برجام گره خورده است، چرا که اجرا شدن برجام از سوی طرف مقابل باید باعث گشایشهایی بشود که تاکنون در میان مردم احساس نشده است. در حالی که ایران پایبند به تعهدات خود در توافق هستهای است.
آمریکاییها در جریان اجرای تعهدات خود بر اساس توافق هستهای اقداماتی را انجام دادهاند که باعث شده تا ایران آنگونه که باید از نتایج برجام منتفع نشود. اکنون وظیفه دست اندرکاران برجام، چه آنهایی که عضو تیم مذاکره کننده هستهای و چه کمیته برجام هستند این است که به طور شفاف وارد عمل شوند و درباره بدعهدی آمریکا افشاگری کنند و مردم را در جریان قرار دهند.
آیا اطلاع یافتن مردم از چند و چون مرحله اجرایی برجام محرمانه است؟ مردم حق دارند بدانند از سوی آمریکا چه بر سر برجام آمده است. دانستن مردم از رفتار آمریکاییها، باعث میشود آنها در تصمیم گیریهای خود در قبال آمریکا در برهههای لازم تجدید نظر کنند. اگر این تصور در افکار عمومی ایجاد شود که آمریکا تعهدات خود را اجرا کرده و آن را ادامه میدهد اما چنین چیزی نباشد، خوشبینی کاذبی میان مردم ایجاد میشود. این اتفاق باعث میگردد که مردم نسبت به داخل بدبین شوند.
چرایی آن هم روشن است، چون آمریکا بدعهدی کرده و باید مردم ایران اسلامی از ریز این بدعهدی آگاه شوند. تنها اکتفا کردن به این موضوع که برجام دستاورد بزرگی برای ایران بوده است، نه تنها کافی نیست بلکه درست هم نیست.
اگر برجام دستاورد بزرگی است پس نتایج این دستاورد بزرگ کجاست؟ چرا در زندگی مردم،اقتصاد و معیشت احساس نمیشود؟
رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره توافق هستهای بارها اظهار نظر کرده و نقاط ضعف آن را که از سوی آمریکاییها ایجاد شده برای مردم تشریح کردهاند.
ایشان حتی بر این نکته تأکید کردهاند که مردم باید در جریان جزئیات و واقعیات توافق هستهای قرار بگیرند.
ایشان در ۲۰ فروردین ۱۳۹۴ در همین زمینه فرمودهاند؛«من به خود مسئولین هم این را گفتهام همین چند روز؛ مسئولین باید بیایند مردم را و بخصوص نخبگان را از جزئیّات و واقعیّات مطّلع کنند؛ ما چیز محرمانه نداریم، چیز مخفی نداریم. این مصداق همدلی با مردم است... الان فرصت خوبی است برای همدلی؛ یک عدّهای مخالفند، یک عدّهای اعتراض دارند؛ خیلی خب، مسئولین ما که مردمان صادقی هستند، مردمان علاقهمند به منافع ملّیاند، بسیار خب، یک جمعی از مخالفین را ــ از آن افرادی را که شاخصند ــ دعوت کنند، حرفهای آنها را بشنوند؛ ای بسا در حرفهای آنها یک نکتهای باشد که این نکته را اگر رعایت کنند، کارشان بهتر پیش برود؛ اگر چنانچه نکتهای هم نبود، آنها را قانع کنند؛ این میشود همدلی؛ این میشود یکسانسازی دلها و احساسها، و به تبع آن عملها. به نظر من بنشینند، بشنوند، بحث کنند. حالا ممکن است بگویند آقا ما سه ماه بیشتر زمان نداریم؛ خب، حالا سه ماه بشود چهار ماه، آسمان که به زمین نمیآید؛ چه اشکالی دارد؟ کمااینکه آنها در یک برههی دیگری هفت ماه زمان را عقب انداختند. خیلی خب، دوستان ما هم اگر چنانچه در این همدلیها و همزبانیها و تبادلنظرها یک وقتی گرفته شد، چه اشکال دارد، وقتی گرفته بشود، یک خرده زمان آن تصمیمات نهایی عقب بیفتد؛ طوری نخواهد شد.»
حضرت آیتالله خامنهای در دیدار شعرا با ایشان هم «بیان خیانتهای آمریکاییها در قضیهی برجام» را یکی دیگر از عرصههای ممکن برای سرودن شعر زنده خواندند و گفتند:علاوه بر سیاسیون، هنرمندان و بهویژه شاعران باید این واقعیتها را به افکار عمومی منتقل کنند.
در واقع ایشان برای آن که بدعهدیها، خلف وعدهها، غیر قابل اعتماد بودن و خیانتهای آمریکاییها در قضیه برجام برای مردم کشورمان و حتی افکار عمومی دنیا بازگو شود، همگان را فراخوان دادهاند تا در این زمینه ورود کنند.
اکنون یکی از دستگاههایی که میتواند به خوبی در این زمینه وارد شود، هیأت نظارت بر برجام است. با توجه به موضع گیریهای رهبری در باره توافق هستهای و با گذشت بیش از ۷ ماه از اجرای برجام از سوی ایران، به نظر میرسد افکار عمومی نیازمند گزارشی درباره وضعیت توافق هستهای است.
مردمی که خود از آغاز مذاکرات فشرده و جدی تیم هستهای در دولت تدبیر و امید، آن را پیگیری میکردند تا ببینند سرنوشت مذاکرات به کجا میانجامد،اکنون در یک خلاء خبری - اطلاعاتی قرار گرفتهاند.
البته همگان به این موضوع اعتقاد دارند که در میان اطلاعات و اخباری که در دست اعضای کمیته نظارت بر برجام وجود دارد، دسته بندیهای دیده میشود که انتشار آنها بر خلاف منافع و امنیت ملی کشور است.
مردم هم خود میدانند انتشار چنین گزارشی با این محتوا به صلاح نیست، اما بسیاری از اطلاعات قابلیت انتشار دارد، پیش از این که این اطلاعات و اخبار از سوی طرف مقابل با شیوهای شیطنت آمیز منتشر شود، در داخل ایران باید اقدام به انتشار آنها کرد.
ایران تعهدات خود را اجرا کرده و همچنان هم به آن پایبند است، این طرف مقابل است که با بد عهدی خود ایران را از دستاوردهای برجام محروم ساخته، قطعاً بخش زیادی از گزارشی که کمیته نطارت بر برجام منتشر خواهد کرد، به موضوع دوم یعنی پایبند نبودن آمریکا و اقداماتی است که آنها علیه برجام انجام دادهاند. آیا این بخش از گزارش برای مردم محرمانه است؟
سیاوش کاویانی