در پنج ماه ابتدای سال۱۴۰۲بیش از۲۹۷هزار تن به دلیل«نزاع به سازمان پزشکی قانونی کشور مراجعه کرده‌اند.
بر اساس این آمار، تهران با۴۶ هزار مراجعه رتبه اول و پس از آن خراسان رضوی با۲۶ هزار مراجعه در مقام دوم و اصفهان با بیش از۲۰هزار مراجعه در رتبه سوم قراردارد!
با خواندن این آمار که از سوی سازمان مذکور اعلام شده است دربادی امر این فکر به ذهن خطور می کند که چرا؟ در یک جامعه دینی و با فرهنگ چرا این آمار تکان دهنده وجود دارد؟چرا دولت و سیاستگذاران برای بررسی جامعه شناختی این پدیده دردناک چاره‌ای نمی‌اندیشند؟چه عواملی باعث می شود تا مردم اینگونه به جان هم بیفتند وهمدیگر را لت و پار کنند؟
آنچه که مسلم است ریشه این عصبیت‌های اجتماعی در یک یا دوعامل خلاصه نمی شود و ازهمه مهمتر بجز چندعامل شاخص، بقیه عوامل ایجاد نزاع در استان‌های مختلف متفاوت و متناقض با یکدیگر است و این مهم چنان کلاف را پیچیده و سر در گم می‌کند که نمی‌توان برای ۳۱ استان و۱۹۶۰شهر و۵۳هزار دهستان یک نسخه واحد و عمومی پیچید!
آنچه که مسلم است علاوه بر عوامل اصلی مانند بیکاری، تورم، گرانی‌های سرسام آور، مهاجرت، نبود صبر و حوصله، نبود فرهنگ عذرخواهی در جامعه، بقیه عوامل دراستان های کشور نه تنها به جنسیت و فرهنگ اجتماعی بستگی دارد بلکه عوامل موجده نیز با تفاوت هایی خاص این اتفاق را رقم می‌زند.
رشد سریع شهرها، حاشیه نشینی، تغییرات اقلیمی و آب و هوایی، نابرابری‌های اجتماعی، احساس تبعیض اقتصادی و اجتماعی، خودنمایی‌های شخصی، رقابت بر سر منافع شخصی، حس انتقام و تلافی جویی، فقراقتصادی، کاهش همبستگی اجتماعی، نبود شناخت کافی از قوانین و مقررات، تعصبات ایلی و قومی، احساس سرخوردگی‌های اجتماعی از مهمترین عواملی است که باعث ایجاد یک فضای مملو از خشونت و نفرت می‌شود و از بد حادثه این نزاع های عمومی تابع شرایط مکانی نیست و در هر نقطه از کشور می‌تواند بروز کند. با بیان این عوامل و مشکلات به سوال اصلی و اساسی «چه باید کرد؟» می‌رسیم تا لااقل میزان این ناهنجاری زشت و ناپسند کاهش یابد.
کارشناسان معتقدند برخورد جدی و قانونی با نزاع و درگیری‌های دسته جمعی، ارائه آموزش های همگانی، آگاه سازی مردم و جوانان نسبت به تبعات و پیامدهای زشت نزاع و درگیری، گسترش پوشش انتظامی و مناسب در شهرها و روستاها، تشکیل گروه‌های تخصصی از جامعه شناسان و روانشناسان برای بررسی میدانی نزاع‌ها، اهمیت دادن دولتی‌ها و قوه قضائیه به نظرات کارشناسی متخصصین علوم اجتماعی و از بین بردن عوامل ایجاد این نزاع ها از منظر مشکلات اقتصادی از مهمترین راهکارهای کاربردی برای از بین بردن این پدیده ناهنجار درجامعه است.
هرچندعوامل دیگری درایجاد نزاع و راهکارهای مقابله با آن هم وجود دارد که از حوصله این نوشتار خارج است اما سر جمع همه اینها وجود اراده در دستگاه‌های ذیربط دولتی است تا با برنامه ریزی‌های عمومی و خاص به جنگ نزاع های دسته جمعی بروند و اجازه ندهند ناهنجاری‌های اجتماعی بیش از این چهره جامعه ما را مخدوش نماید.
بر اساس این آمار، تهران با۴۶ هزار مراجعه رتبه اول و پس از آن خراسان رضوی با۲۶ هزار مراجعه در مقام دوم و اصفهان با بیش از۲۰هزار مراجعه در رتبه سوم قراردارد!
با خواندن این آمار که از سوی سازمان مذکور اعلام شده است دربادی امر این فکر به ذهن خطور می کند که چرا؟ در یک جامعه دینی و با فرهنگ چرا این آمار تکان دهنده وجود دارد؟چرا دولت و سیاستگذاران برای بررسی جامعه شناختی این پدیده دردناک چاره‌ای نمی‌اندیشند؟چه عواملی باعث می شود تا مردم اینگونه به جان هم بیفتند وهمدیگر را لت و پار کنند؟
آنچه که مسلم است ریشه این عصبیت‌های اجتماعی در یک یا دوعامل خلاصه نمی شود و ازهمه مهمتر بجز چندعامل شاخص، بقیه عوامل ایجاد نزاع در استان‌های مختلف متفاوت و متناقض با یکدیگر است و این مهم چنان کلاف را پیچیده و سر در گم می‌کند که نمی‌توان برای ۳۱ استان و۱۹۶۰شهر و۵۳هزار دهستان یک نسخه واحد و عمومی پیچید!
آنچه که مسلم است علاوه بر عوامل اصلی مانند بیکاری، تورم، گرانی‌های سرسام آور، مهاجرت، نبود صبر و حوصله، نبود فرهنگ عذرخواهی در جامعه، بقیه عوامل دراستان های کشور نه تنها به جنسیت و فرهنگ اجتماعی بستگی دارد بلکه عوامل موجده نیز با تفاوت هایی خاص این اتفاق را رقم می‌زند.
رشد سریع شهرها، حاشیه نشینی، تغییرات اقلیمی و آب و هوایی، نابرابری‌های اجتماعی، احساس تبعیض اقتصادی و اجتماعی، خودنمایی‌های شخصی، رقابت بر سر منافع شخصی، حس انتقام و تلافی جویی، فقراقتصادی، کاهش همبستگی اجتماعی، نبود شناخت کافی از قوانین و مقررات، تعصبات ایلی و قومی، احساس سرخوردگی‌های اجتماعی از مهمترین عواملی است که باعث ایجاد یک فضای مملو از خشونت و نفرت می‌شود و از بد حادثه این نزاع های عمومی تابع شرایط مکانی نیست و در هر نقطه از کشور می‌تواند بروز کند. با بیان این عوامل و مشکلات به سوال اصلی و اساسی «چه باید کرد؟» می‌رسیم تا لااقل میزان این ناهنجاری زشت و ناپسند کاهش یابد.
کارشناسان معتقدند برخورد جدی و قانونی با نزاع و درگیری‌های دسته جمعی، ارائه آموزش های همگانی، آگاه سازی مردم و جوانان نسبت به تبعات و پیامدهای زشت نزاع و درگیری، گسترش پوشش انتظامی و مناسب در شهرها و روستاها، تشکیل گروه‌های تخصصی از جامعه شناسان و روانشناسان برای بررسی میدانی نزاع‌ها، اهمیت دادن دولتی‌ها و قوه قضائیه به نظرات کارشناسی متخصصین علوم اجتماعی و از بین بردن عوامل ایجاد این نزاع ها از منظر مشکلات اقتصادی از مهمترین راهکارهای کاربردی برای از بین بردن این پدیده ناهنجار درجامعه است.
هرچندعوامل دیگری درایجاد نزاع و راهکارهای مقابله با آن هم وجود دارد که از حوصله این نوشتار خارج است اما سر جمع همه اینها وجود اراده در دستگاه‌های ذیربط دولتی است تا با برنامه ریزی‌های عمومی و خاص به جنگ نزاع های دسته جمعی بروند و اجازه ندهند ناهنجاری‌های اجتماعی بیش از این چهره جامعه ما را مخدوش نماید.
فرهاد خادمی
