فردا ۲۰ ژانویه روزی است که رسما باراک اوباما کاخ سفید را ترک و دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا سوگند یاد میکند. مراسم تحلیف ترامپ در حالی برگزار میشود که شواهد نشان میدهد که وی دورانی دشوار را در پیش روی دارد. اینکه وی فردی بدون سابقه سیاسی و بیشتر در چارچوب اقتصادی است مسلما تاثیر بسیاری بر رفتارهای وی خواهد داشت و حداقل مدت زمانی طول میکشد تا او بتواند با دنیای سیاست آشنا شود بویژه اینکه کارنامه ۸ ساله اوباما نشان میدهد که میراثی نه چندان مطلوب و حتی سراسر چالش را برای وی به ارمغان گذاشته است. اما از این مسئله مهمتر فضای حاکم بر داخل آمریکاست که پیامهای قابل تاملی به همراه دارد.
نخست تدابیر گسترده امنیتی است که این روزها سراسر آمریکا را فراگرفته است و حتی سخن از حملات تروریستی به میان آمده است. این رویه نشان میدهد که ادعای ۸ ساله آمریکا مبنی بر پیروزی بر تروریسم ادعایی واهی بوده است و نشانه آن نیز فضای امنیتی حاکم براین روزهای آمریکاست. دوم نوع رفتارهای ساختار سیاسی آمریکا در قبال ترامپ است. وی در حالی به عنوان رئیس جمهور قانونی آمریکا معرفی شده که هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات و حتی دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی علیه وی اقدام و اعلام موضع میکنند. هر کدام به نحوی علیه وی خط و نشان میکشند و سعی دارند تا به مشروعیت زدایی از وی بپردازند. این رویه چنان است که همزمان با مراسم تحلیف وی از یک سو نظرسنجیهای متعددی در باب عدم محبوبیت مردمی وی منتشر میشود و حتی او را بدترین رئیس جمهور آمریکا نزد مردم معرفی میکنند و از سوی دیگر پرونده شکایت از وی از جمله شکایت زنان مدعی فساد اخلاقی ترامپ همزمان با تحلیف وی بازگشایی شده است.
این رویه نشان میدهد که ساختار درونی آمریکا دچار اختلافات و چند دستگی گسترده شده بگونهای که برخلاف رویههای گذشته عرصه تصمیمسازان آمریکا از سیاسیون گرفته تا لابیها و ساختار اطلاعاتی و امنیتی حاضر به همراهی با وی نیستند. سوم آنکه نوع واکنشهای کشورهای اروپایی به تحلیف ترامپ نشان میدهد که واشنگتن در دوران اوباما نتوانسته متحدان خود را حفظ نماید و اکنون ترامپ بهانهای برای فاصله گرفتن بیشتر این کشورها از آمریکا شده است. به عبارتی دیگر آنچه از سوی اروپا و متحدان جهانی آمریکا علیه ترامپ مطرح میشود بیش از هر چیز برگرفته از ناتوانی اوباما در حفظ متحدان ایالات متحده است چرا که ترامپ هنوز وارد عرصه قدرت نشده و واکنش تند اروپا نمیتواند برگرفته از رفتارهای وی باشد بلکه آن را باید نتیجه ضعف اوباما در حفظ متحدان آمریکا دانست که اکنون ترامپ را بهانه فاصله گرفتن بیشتر قرار دادهاند. با توجه به این شرایط میتوان گفت که مراسم تحلیف ترامپ یک پیام بزرگ دارد و آن تزلزل درونی و بیرونی آمریکاست که نشانگر دورانی بس دشوار برای ترامپ برای حل بحرانهای داخلی و خارجی است.