نوروز امسال هم مانند سالهای گذشته پر بود از حوادث تلخ و شیرین از تلخی تلفات جادهای تا شیرینیهای وصف نیافتی حضور جهادگرانی که ترجیح دادند از فرصت تعطیلات برای خدمت به نیازمندان بهره ببرند. بر همین اساس نگاهی به میزان گردشگری تلفات جادهای و همچنین طرحهای جهادی امسال داریم که در برخی مقاطع باعث تاسف شده و در برخی اوقات نیز لبخند را برای شادی محرومان بر لبان میهمان میکند.
افزایش بازدید از اماکن تاریخی و کاهش سفرهای نوروزی
معاون گردشگری کشور از ثبت ۵۹ میلیون و ۳۴۳ هزار و ۶۷۸ نفر شب اقامت در تعطیلات نوروزی خبر داد و گفت: تغییرات جوی در اوایل سال سبب کاهش سفرهای بلندمدت شد و به جای آن آمار بازدید از مراکز فرهنگی و تاریخی افزایش یافت که ۹۴ میلیون و ۵۲۳ هزار و ۳۲۱ بازدید ثبت شده است.
مرتضی رحمانیموحد با ارائه آماری کلی از روند سفرهای نوروزی اظهار کرد: در این مدت ۷۰ هزار و ۶۸۳ بازدید نظارتی انجام شد و همچنین در سامانه ۰۹۶۲۹ بیش از ۴۱ هزار و ۳۰۰ تماس برقرار شده که از مجموع آنها ۲۱۹ مورد مربوط به شکایتها بوده است.
وی با اشاره به کاهش سفرهای نوروزی تحت تاثیر تغییرات جوی اظهار کرد: با وجود افزایش ۱۸ درصدی سفرهای هوایی به جزیره کیش، تردد دریایی به این جزیره مجموعا فقط ۸ درصد رشد داشته است، قشم نیز در شرایط مشابهی به سر میبُرد که با وجود رشد ۵۰ درصدی سفرهای هوایی، مسافرت دریایی به آن فقط ۲ درصد رشد داشت که توفانهای دریایی، اصلیترین عامل این کاهش سفر بوده است. رحمانیموحد همچنین به آمار اسکان در مراکز آموزش و پرورش که نماینده این سازمان در این نشست غایب بود اشاره کرد و افزود: در تعطیلات نوروزی ۱۰ میلیون و ۹۶۳ هزار و ۱۷۷ نفر روز در این مراکز اسکان داشتهاند که یک میلیون و ۸۸۰ هزار نفر آنها غیرفرهنگی بودهاند.
رئیس ستاد هماهنگی خدمات سفر توضیح داد: به صورت مستقیم و صریح گفته نشده که از سال ۹۷ اسکان نوروزی در مدارس حذف خواهد شد. در جلسهای از ستاد، آموزش و پرورش از این وضعیت ناراضی بود، چراکه معتقد است این نوع اسکان خارج از تحمل، امکانات و بودجه مدارس است. وی اضافه کرد: دکتر احمدیپور استفاده از زیرساختهای دانشگاه آزاد را به واسطه تفاهمنامهای که وجود دارد برای حذف اسکان مدارس پیشنهاد کرده و گفته شده که این مراکز با تغییر وضعیت به ظرفیت اقامتی اضافه شود.
رحمانیموحد همچنین بیان کرد: شیوه اقامت در مدارس استاندارد نیست. هرچند حذف آن در نوروز بستگی به تصمیم وزیر آموزش و پرورش دارد و همچنین اجرای طرح ساماندهی تعطیلات که در این صورت کل نیروهای آموزش و پرورش در طول سال میتوانند از این ظرفیت اسکان به صورت متراکم بهره ببرند تا آن حجم و بار سنگین کاهش پیدا کند.
او معتقد است که وزیر آموزش و پرورش تمایل دارد سرمایهگذاری استاندارد در این حوزه شکل بگیرد؛ به هر حال نیروی بزرگی در این بخش فعال هستند که میتوان از ظرفیت آن در طول سال بهره گرفته شود.
رحمانیموحد تأکید کرد: وزارت آموزش و پرورش برای عملی کردن این تصمیم نیازمند اتاق فکری است که با حضور نمایندگان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و تأسیسات اقامتی که خط مقدم این صنعت هستند تشکیل جلسه بدهند تا اگر این طرح قرار است اجرا شود، پیشنهادهای خوبی جایگزین آن شود.
کاهش سفرهای خارجی
اما کاهش مسافرتهای نوروزی تنها برای داخل کشور نبوده و طبق آمار اعلام شده سفرهای خارجی هم در نوروز ۹۶ کاهش یافته است.
بر همین اساس معاون گردشگری در ادامه درباره آمار گردشگران خروجی از کشور گفت: پیش از آغاز تعطیلات با توجه به دو پارامتر سفرهای زمینی و هوایی و به ویژه ظرفیتی که برای چارترهای هوایی در نظر گرفته شده بود، پیشبینی میشد سفرهای خروجی ۳۰ درصد کاهش داشته باشد که دستکم آمارهای سفر به ترکیه گویای همین میزان کاهش سفر است.
وی افزود: سفرهای زمینی به کشورهای همسایه نیز به صورت رفت و برگشت ۹۰۰ هزار سفر بوده که ۲۷ درصد آن خارجی و ۷۳ درصد ایرانی بودهاند. رئیس ستاد هماهنگی خدمات سفر یادآور شد: برای ارائه آمار سفرهای خروجی باید منتظر گزارش پلیس مهاجرت بود که بیستم هر ماه اعلام میشود.
معاون گردشگری همچنین درباره فیلم کوتاهی که اخیرا در فضای مجازی منتشر شده و مربوط به درگیری مسافران با مرزبانهای ترکیه است با یادآوری اینکه فعلا این فیلم جدید را ندیده است، توضیح داد: درباره روابط گردشگری با سایر کشورها دو شرط امنیت و احترام در همه سطوح تفهیم و منعکس میشود. برخورد با شهروندان ایرانی پیش از آغاز سال جدید به مقامات ترکیه اعلام شده و وزارت خارجه و سفارت ایران در آن کشور نیز که وظیفه حمایت از اتباع ایرانی را دارند پیگیر ماجرا بودهاند. ما هم توصیههای لازم را کردهایم.
وی اضافه کرد: در اتفاقی که اواخر سال گذشته رخ داد، وزارت خارجه و سفیر ایران واکنشهای شدیدی داشتند. ما نیز برای گرفتن هر نوع تصمیم کلان در اینباره متکی به تصمیم دستگاه دیپلماسی هستیم که قطعا بخش کنسولی کشورمان درباره این فیلم تازه واکنش نشان خواهد داد. ما بارها به مردم توصیه کردهایم که شرایط امنیتی در ترکیه را بسنجند تا درگیر چنین اتفاقاتی نشوند.
رحمانی موحد در ادامه این نشست با ارائه توضیحاتی درباره خدمات ستاد هماهنگی سفر و با بیان اینکه خدماتدهی به مسافران نوروزی از ۲۵ اسفندماه آغاز شد و تا ۱۸ فروردینماه همچنان ادامه دارد یادآور شد: فعالیت ستادهای هماهنگی خدمات سفر از نیمه آذرماه سال ۹۵ با رویکرد منشور خدمات شهروندی و با شعار نوروز ۹۶ با خدمات متفاوت آغاز شده بود.
وی بیان کرد: امسال خدمات متفاوتی از جنس مهربانی و مشارکتپذیری مردم زیر چتر ۵۰۰ هزار نوروزبان ارائه شد که ضمن آن فرهنگها و رسوم استانها و اقوام مختلف معرفی و از ظرفیت آیسیتی کشور برای خدماترسانی به مسافران بهره گرفته شد. بر همین اساس برخی از شهرها از معبر به مقصد تبدیل شدند و اقامت طولانیتری شکل گرفت. روستاها و اقامتگاههای بومگردی نیز به خوبی دیده شدند. بیش از ۵۰۰ جشنواره بهاری هم برگزار شد.
معاون گردشگری کشور تأکید کرد: تحول بزرگ در نوروز تغییر ذائقه گردشگران بوده و سفرها هدفگذاری و از پیش برنامهریزی شده بود.
آمار مصدومین حوادث ترافیکی نوروز ۹۶
اما آمار حوادث جادهای در تعطیلات نیز یکی دیگر از آمارهایی است که معمولا بعد از اتمام تعطیلات نوروزی سراغش را میگیریم در اینباره نیز سرپرست اورژانس کشور گفت: در حوادث ترافیکی نوروز امسال بیش از ۳۳ هزار نفر مصدوم شدند که نزدیک به ۳۰ هزار نفر آنان را نیروهای اورژانس به بیمارستان منتقل کردند.
پیرحسین کولیوند با اشاره به اجرای طرح سلامت نوروزی و اقدامات اورژانس کشور از ۲۵ اسفندماه سال گذشته تاکنون، اظهار داشت: در این مدت بیش از ۱۶۶ هزار و ۷۲۸ مأموریت انجام گرفته که ۳۵ هزار و ۱۸۳ مورد آن مربوط به حوادث ترافیکی و ۱۳۱ هزار و ۵۴۵ مورد مربوط به حوادث غیرترافیکی بوده است.
وی افزود: بیش از ۳۰ هزار و ۳۶۰ نفر در این مدت طی تصادفات مصدوم شده که توسط نیروهای اورژانس به نزدیکترین مراکز درمانی و بیمارستانها انتقال یافتند.
سرپرست اورژانس کشور گفت: همچنین در این مدت ۵۶ هزار و ۵۳۳ مصدوم ناشی از حوادث غیرترافیکی به بیمارستان منتقل شدهاند و ۳ هزار و ۵۷۸ مورد از مصدومان تصادفات در محل حادثه درمان یافتهاند. کولیوند خاطر نشان کرد: ۲۹ هزار و ۷۲۴ مصدوم حوادث غیرترافیکی نیز در محل حادثه توسط نیروهای اورژانس درمان شدهاند.
وی همچنین تنها در روز طبیعت ۱۷۶۸ مصدوم تصادفات به بیمارستان انتقال یافته و ۱۹۴ نفر نیز در محل حادثه درمان شدهاند.
تلفات کم اما هنوز قابل تامل
هر چند که طبق اعلام مسئولان تصادفات منجر به فوت در سال جدید ۷ درصد کاهش یافته اما اگر براساس آمار سال گذشته که اعلام شد ۷۵۶ فوتی در تعطیلات وجود داشته محاسبه کنیم باز هم چیزی حدود ششصد و پنجاه نفر در تعطیلات فوت کردهاند که این رقم قابل تامل بوده و جای کار بسیار دارد. البته در این بین نمیتوان از نقش مسئولینی که در آمادهباش بوده و همواره به راهها نظارت کرده و به مردم در این مسافرتها خدمترسانی کردند نادیده گرفت اما با همه این تفاسیر باز هم نیاز به کار جدی برای کاهش تلفات جادهای وجود دارد.
۲۶ اسفند؛ پرحادثهترین روز در سفرهای نوروزی
اما براساس آمارهای اعلام شده جانشین پلیس راهور ناجا با اعلام اینکه روز ۲۹ اسفند پرفرازترین روز دور رفت سفرها بود، گفت: روز ۲۶ اسفند متاسفانه با ۴۱۴ فقره تصادف و ۲۹ نفر فوتی و ۳۸۵ نفر مصدوم پرحادثهترین روز بود.
در این بین بیشترین و شاخصترین تصادفات هم سه تصادف زنجیرهای بود که در جاده مشهد، کرج، قزوین و تبریز رخ داد که بابت تصادف نخست مسئولان استانی به دادستانی فراخوانده شدند. اما تصادف زنجیرهای تبریز روز گذشته (۱۴ فروردینماه) رخ داد که براساس آن بر اثر بارش برف و لغزندگی خیابان در محدوده بلوار شهریار تبریز ۳۰ دستگاه خودرو با هم تصادف کردند. دراینباره رئیس پلیس راهور آذربایجانشرقی افزود: متاسفانه این تصادف زنجیرهای به دلیل عدم رعایت فاصله طولی با ماشین جلویی و تصور غلط همشهریان مبنی بر بهاری شدن هوا و سرعت غیرمطمئنه رخ داده است.
هر ۷۱ دقیقه یک نفر در جادهها میمیرد
با این حساب جای تامل دارد که چرا باید هر یک ساعت و ده دقیقه یک نفر در جادههای کشور بر اثر تصادفات جادهای جان خودش را از دست بدهد. این آمار را جانشین فرمانده ناجا با اشاره به کاهش تلفات ترافیکی در نوروز اعلام کرده و گفته که علیرغم کاهش تلفات، هر ۷۱ دقیقه یک نفر در جادههای کشور جان خود را بر اثر تصادفات از دست میدهد.
سردار اسکندر مومنی در بازدید صبح دیروز خود از مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور ناجا با اشاره به کاهش تصادفات نوروزی اظهار داشت: خوشبختانه امسال در موج دوم سفرهای نوروزی همچون موج نخست سفرها شاهد کاهش تصادفات فوتی و جرحی بودیم و کاهش تصادفات در مرحله دوم سفرها با شیبی بیشتر ادامه یافت و به ۷ درصد رسید.
وی اضافه کرد: این کاهش تصادفات در نوروز امسال درحالی است که علاوه بر افزایش سفرهای نوروزی نسبت به سنوات گذشته شاهد نزولات جوی در اغلب محورهای مواصلاتی کشور بودیم.
جانشین فرمانده ناجا گفت: باید اذعان داشت که این کاهش تلفات بیش از هرچیز مرهون همکاری مردم و پس از آن تلاش تمام سازمانها در بزرگترین طرح ترافیکی کشور است.
سردار مومنی با بیان اینکه سرعت متوسط ترددهای نوروزی در سالجاری یک کیلومتر بر ساعت کاهش داشته است، افزود: آمارهای بدست آمده نشان میدهد که متأسفانه هر ۷۱ دقیقه یک نفر در جادههای کشور براثر تصادفات ترافیکی فوت میکنند و این درحالی بود که این آمار در سال گذشته هر ۶۰ دقیقه یکبار بود و این به معنای بهبود وضعیت است ولی باید بدانیم کشته شدن حتی یک نفر درجادهها امری بسیار تکاندهنده است و باید همگی تلاش کنیم تا این اتفاق نیفتد.
آمارهایی که اعلام شد از میزان تصادفات و کشتهها در جادهها همه جزو اخباری بود که باعث میشد کاممان در ماه نخست سال تلخ شود اما اتفاقاتی هم وجود دارد که باعث دلگرمی و شادی میشود از حضور شبانه روزی ۳۰۰ هزار پلیس در تعطیلات برای خدماترسانی تا آنهایی که داوطلب میشود تعطیلاتشان را بدون چشمداشت به محرومین خدمت کنند.
رشد ۵ برابری گروههای جهادی و خدمترسان
بر همین اساس طبق اعلام رسانهها امسال بومیهای خوزستان دوشادوش جهادیها، به تکاپو برای آبادانی شهر و دیار خویش افتادهاند. آمارها نشان میدهد ۸ هزار نیروی بومی و مردمی در کنار بیش از ۹ هزار جهادگر در نوروز ۹۶ به امر محرومیتزدایی و سازندگی در شهرهای مختلف خوزستان مشغولند.
محرومیت در خوزستان قابل وصف نیست. جنس محرومیت در این دیار از نیازهای بدوی و اولیه آغاز میشود. از زندگی در کپرهایی که با لیف خرما تا خانههای بدون سقف که بعضاً از سرویس بهداشتی و حمام نیز بهرهای ندارند.
میان این همهمه سرسامآور از فقر و محرومیت، اما این کودکان هستند که فرجام غریبی انتظارشان را میکشد. کودکانی که به سبب محرومیت از نیازهای اولیه، کودکی نکردهاند و خاک بازی در کوچههای سرد و بیروح، خاطرات کودکی آنها را شکل میدهد. کودکانی که چشم در خاک باز میکنند و با مشکلات تغذیه و سلامت دست و پنجه نرم میکنند و تحصیل در مقطع ابتدایی پایان دوران کودکی آنها است.
روستای "مکسر" از توابع شهرستان کارون جایی است که شاهد این از خود گذشتگی بوده است. روستایی که نخلهای سر به فلک کشیده آن زیبایی خاصی به آن افزوده است. وارد روستا که شدیم کودکانی را دیدیم که با پای برهنه در زمین خاکی مشغول بازی فوتبال بودند ذوق را در چشمانشان میتوان دید.
عمران و حسن، کاپیتان تیمهایشان بودند.پای صحبت شان نشستیم؛ اهل غر زدن نبودند.عمران تنها مشکل روستا را نداشتن زمین چمن دانست و از علاقهاش به فوتبال صحبت کرد. حسن از علاقهاش به علی کریمی گفت و اینکه دوست دارد او را از نزدیک ببنید. دنیای کودکان دنیای ساده و بیآلایشی است که خلاصه میشود در بازیهای کودکانه و خندههای بیدلیل که با کمترین امکانات حاصل میشود.
وی با گلایه از مسئولان بحث را ادامه داد: مسئولان ما را فراموش کردند و به ما رسیدگی نمیکنند، وعده میدهند ولی کاری انجام نمیدهند.
وی با اعلام رضایت از گروههای جهادی گفت: گروههای جهادی که برای سازندگی به روستای ما میآیند کسانی هستند که به حرفشان عمل میکنند و با تعمیر خانههای روستاییان کمک اساسی به ما میکنند. در این چند روزه که اینجا هستند سقف مسجد، دیوار برای همسایهمان، ساخت سرویس بهداشتی برای سه خانواده در روستا را انجام دادند.
جالب توجه است میزان حضور گروههای جهادی طی یک سال اخیر ۵ برابر شده و از عدد ۱۵ الی ۲۰ گروه جهادی در نوروز ۹۵، به ۹۵ تا ۱۰۰ گروه جهادی در نوروز ۹۶ افزایش یافته است. اتفاقی که نسیم خدمت و امید را در توفان محرومیت شدید خوزستان به وزش درآورده است.
البته این اردوها در خوزستان خلاصه نمیشود و هستند جهادگرانی که در سیستان و کرمان و باقی مناطق محروم کام مردم را شیرین کرده و سالشان را با خدمت به خلق آغاز کردند تا سرمایه عظیمی از دعای خیر مردم گرفتار را برای ساختن روزها و سالهای زیبا همراه خود کنند.
مائده شیرپور