موضوع خروج یا ماندن ایران در برجام مسئلهای است که نظام باید در باره آن تصمیم بگیرد که شامل نهادها و سازمانهای تصمیمگیر همچون شورای عالی امنیت ملی کشور است.
هر چند اعتقاد بر این است که در شرایط کنونی نباید از توافق هستهای خارج شد، اما برخی مسئولین درباره خروج از ان.پی.تی سخن میگویند. سیاستی که دولت در پیش گرفته کنار گذاشتن مرحله به مرحله برجام است، که یکسال پس از خروج رسمی آمریکا از توافق هستهای قرار است اجرا شود و مرحله نخست آن نیز با جلوگیری از فروش و در واقع خروج اورانیوم غنی شده و آب سنگین آغاز شد.
براساس گفتههای دولتمردان همچون آقای ظریف و عراقچی، همچنین برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی بنا بر خروج کامل و سریع از توافق هستهای نیست بلکه قرار است تا مرحله به مرحله ایران اقدام به پایان دادن به تعهدات خود کند و در مهلت ۶۰ روزی که به اروپا داده شده آنها باید به تعهدات خود بازگردند. فارغ از اینکه اروپا برجام را در جایگاه یک توافق نمایشی برای خود میخواهد و در مقابل برای ایران اجرای تعهدات را مطالبه میکند، موضوع بر سر این است که آمریکا پس از آن که دو سال تعهدات برجامی خود را اجرا نکرد، اردیبهشتماه سال گذشته از توافق رسماً خارج شد و پس از یکسال مذاکره با اروپا برای ادامه توافق هستهای، دولت چنین تصمیم گرفته است، خروج مرحلهای و گام به گام از برجام. اما چرا گام به گام و چرا کامل و قاطع نه؟ آمریکا همه برجام را کنار گذاشت و اروپا نیز چنین رویهای دارد.
آمریکا از کل برجام خارج شد و این اقدام ناگهانی بود نه مرحله به مرحله، قطعاً این حق ایران است که او نیز قاطع و کامل از توافق خارج شود. روشی که دولت برای پاسخ به اقدام آمریکا و اروپا علیه برجام گرفته است، روشی قاطع و منسجم نیست، چراکه این روند باعث تبعاتی برای جمهوری اسلامی خواهد شد. نخستینبار منفی اقدام مرحلهای ایران دادن فرصت بیشتر به آمریکا و اروپا برای تدارک دقیقتر جنگ روانی و تبلیغاتی علیه جمهوری اسلامی ایران است. رایزنیهای گسترده پمپئو وزیر خارجه رژیم آمریکا و سفرهای متعدد او به دیگر کشورها در راستای جنگ تبلیغاتی و روانی آمریکا علیه جمهوریاسلامی است. کافی است نگاهی به رسانههای آمریکایی و اروپایی بیندازیم به عمق جنگ رسانهای آنها در چارچوب جنگ روانی علیه ایران پی خواهیم برد. پس روشن است که خروج گام به گام ایران از توافق هستهای، افزایش فشارهای غرب را درپی خواهد داشت آمریکا درپی آن است تا بتواند از فرصت داده، شده افکار عمومی جهان را نیز همزمان با خروج گام به گام ایران از برجام، با خود همراه کند. فریب افکار عمومی دنیا یکی از شگردهایی است که آمریکاییها آن را به خوبی پیاده میکنند.
به طور کلی روشی خروج گام به گام از توافق هستهای فشار روانی را بر افکار عمومی داخل کشور میافزاید، به طرف مقابل زمان بیشتری میدهد تا برنامههای خود را پیاده کند، همچنان ابتکار عمل در دست حریف باقی میماند، تحریمهای اقتصادی که اعمال میشود و در ادامه اروپا نیز نقش خود را در تحریمها به دست میگیرد، و دست آخری به نظر میرسد، چنین روشی به مرحله خروج کامل ایران از برجام نینجامد بلکه همه آن عوامل گفته شده باعث میشود توجیهی برای دادن امتیاز به آمریکا و اروپا ایجاد شود.
اما اگر برنامه دولت براساس خروج ناگهانی و بدون سنجش واکنش طرف مقابل انجام میگرفت، همه آن فرصتها از دست آمریکا و اروپا خارج میشد. اروپا و آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران کاری نمانده که انجام نداده باشند و تنها گزینه جنگ باقی است که از آن هم دوری میکنند چراکه میدانند عواقب وخیمی برای آنها، منطقه و دنیا خواهد داشت.
نویسنده : سیاوش کاویانی