اگر تا پيش از اين دولت اردوغان عليه سياستهاي حمايتي ايران در قبال مردم و کشورهايي همچون سوريه، عراق، بحرين و يمن انتقادات تندي ميکرد، اکنون به خاطر شکستي که در انتخابات پارلماني اين کشور متحمل شده است، شرمنده سياسي اقداماتي است که در حمايت از گروههاي تروريستي- تکفيري داعش انجام داده و روسياه مردمي است که به خاطر اقدامات دولت ترکيه در وضعيت وخيم قرار گرفتهاند و کشته شدهاند.
تغييرات سياسي ترکيه يک اتفاق مهم در منطقه است. اين تغيير و تحولات باعث خواهد شد تا روند پيروزيهاي گروههاي تروريستي در عراق و سوريه پايان يابد و پيروزيهاي هر چه بيشتر ارتش و نيروهاي مردمي اين دو کشور افزايش پيدا کند.
بدون شک حمايتها و کمکهاي دولت ترکيه از نيروهاي تروريستي- تکفيري در منطقه عامل اصلي شکست انتخابات پارلماني دولت اردوغان است. احزاب گوناگون اين کشور از روند سياست خارجي دولت اردوغان انتقادات تندي داشتند و حتي مردم ترکيه هم نسبت به آن روي خوش نشان نميدادند.
در واقع شکست حزب عدالت و توسعه در ترکيه، به نوعي پيروزي سياستهاي درست و منطقي جمهوري اسلامي ايران در منطقه است، چرا که در ميان همه کشورهاي منطقه تنها ايران است که راه درست را ميپيمايد و با حمايت از مردم مظلوم منطقه دل آنها را به دست آورده است.
تشکيل دولتي در ترکيه فارغ از سياستهاي اشتباه دولت پيشين ميتواند در همراهي با سياستهاي ايران در منطقه بسياري از مشکلات کشورهاي درگير جنگ را حل کند. تنها کافي است در مرحله نخست، کمکها و حمايتهاي دولت ترکيه از داعش که با مخالفت مردم اين کشور هم روبه رو است، قطع شود و سپس به آوارگان سوريه در مرزهاي اين کشور رسيدگي شود تا کمي از آلام مردم جنگزده سوريه کاسته شود.
آسودگي خيال دولت قانوني بشار اسد از مرزهاي ترکيه اين فرصت را به نيروهاي ارتش و مردمي اين کشور ميدهد تا بتوانند در ديگر جبههها به نبرد با گروههاي تروريستي- تکفيري بپردازند و زمان از بين بردن آنها را کوتاهتر سازند.
اردوغان اکنون در شرايطي قرار دارد که اگر بخواهد دولت تشکيل دهد، تنها راه باقي مانده تشکيل دولت ائتلافي با ديگر احزاب ترکيه است که گوي سبقت را از حزب عدالت و توسعه ربودهاند. غير از اين در زمان مقرر، انتخابات زودهنگام بايد برگزار شود که به نظر ميرسد در اين صورت، شکست حزب عدالت و توسعه سنگينتر هم خواهد شد.
تجديد نظر در سياستهاي خارجي اردوغان يکي از راههايي است که او ميتواند در تشکيل دولت آينده خود به کار گيرد. اين تجديد نظر ابتدا بايد از نوع روابطي که با ايران دارد آغاز شود، همسويي دولت اردوغان با سياستهاي صحيح، کاربردي و انسان دوستانه جمهوري اسلامي در رفتار با تحولات منطقه ميتواند، جايگاه تخريب شده اين کشور را بازيابي کند.
اردوغان و دولت او در اين چند سال گذشته بدون توجه به اهداف بلندمدت گروههاي تکفيري مانند داعش، در اين رؤيا به سر ميبرد که ميتواند حمايتهاي خود را از اين گروهها در منطقه به ويژه سوريه و عراق، به سمت هدايت و رهبري آنها سوق دهد و در صورت استقرار آنها در اين کشورها، حکم رهبر آنها را بازي کند و از وجود آنها در منطقه بهره ببرد تا بتواند امپراتوري عثماني خود را دوباره برقرار سازد.
اشتباه راهبردي و محاسباتي اردوغان پيش از آن که دامن ترکيه و مردم مسلمان آن را بگيرد، با تشخيص درست مردم اين کشور، جبران شد.
دولت اردوغان، از اين اتفاق مستثني نبود که اگر گروههاي تکفيري در سوريه و عراق استقرار پيدا ميکردند و قدرت را به دست ميگرفتند، ترکيه هدف بعدي آنها بود. گروههاي تکفيري هيچگاه به اين کشور رحم نميکردند و حمله بعدي آنها در منطقه به اين کشور بود، در حالي که مقامات ترکيه با دستان خود زمينه را براي اين اتفاق مهيا ميساختند. انتخابات پارلماني ترکيه، اين کشور را از تهديدات جدي آينده نجات داد و اکنون باعث خواهد شد تا مسير درست سياست خارجي اين کشور ترسيم شود.
رويکرد صحيح ترکيه به ايران، که اکنون بيش از گذشته به تهران نياز دارد، ميتواند معضلات و مشکلات منطقه را تا حدود زيادي حل کند، ائتلاف اين دو کشور در منطقه، نيروي توانمندي را تشکيل ميدهد که مانع بزرگي بر سر راه حاميان اصلي تروريستها ايجاد خواهد کرد. ترکيه با دوري از کشورهاي حامي تروريستدر منطقه به ويژه دوري از برقراري روابط با رژيم صهيونيستي و پيوستن به محور مقاومت اسلامي مردم و کشورهايي همچون سوريه، عراق، بحرين، يمن و به ويژه جمهوري اسلامي ايران آينده خود را تضمين خواهد کرد.
آينده تحولات منطقه را جمهوري اسلامي ايران رقم خواهد زد، پس بهترين سياست براي کشورهايي همچون ترکيه همسويي با ايران است.
سياوش کاوياني