بحثی که امروز مطرح میشود بحث کردستان عراق است، اما قبول دارید که این اتفاقاتی که الان روی داده از جمله آن همهپرسی در اقلیم چیزهایی نیست که یک شبه روی داده باشد؟
همان طور که گفتید تحولات اقلیم در یک دوره زمانی طولانی صورت گرفته اما غالب کسانی که درگیر این موضوع بودند تصور برگزاری همهپرسی بدین شکل را نمیکردند. به این معنا که تصور این بود که بارزانی به دنبال یک امتیاز از این برگه است.
اما سوال اصلی این است که با وجود اینکه معتقدید تحولات عراق یک دفعه رخ نداده و البته سپاه معمولا رصدهای بسیار خوبی در باره مسایل امنیتی منطقه و کمک به کشورهای همسایه در بحث مبارزه با تروریست و تهدیدهای داخلی دارد، درباره مسئله اقلیم آیا چنین اقداماتی صورت گرفته بود و به دولت عراق و حتی به مسئولان داخلی کشورمان هشدارهایی داده شده بود که فکری برای این موضوع کنند؟
ببینید در واقع برآوردهایی که مجموعههایی مانند سپاه داشتند تا این میزان بود که باید اقدامات پیشگیرانه انجام شود. شاید هشدار مقام معظم رهبری در اینباره در دیداری که با آقای العبادی داشتند در واقع برآمده از این برآورد وضعیت بود. لذا ما غافلگیر نشدیم در حالی که مجموعههایی که باید اقدامات عملی برای پیش گیری از همهپرسی انجام میدادند، یعنی دولت عراق خوشبینانه برخورد کردند.
چرا آنقدر به ماجرا خوشبین بودند؟
شاید دلیلش این بود که تصور میکردند نگاه بارزانی امتداد نگاه افرادی همچون طالبانی است. جلال طالبانی نگاه عمیق و بلندی داشت و هرگز هیجانی تصمیم نمیگرفت و به نوعی نگاهی فراتر از مسائل طایفهای و مرتبط با کردستان عراق مسائل را میدید متأسفانه امروز آقای بارزانی به دنبال تأمین منافع شخصی و خانوادگی است تا منافع کردهای عراق. در واقع یک فرصتطلبی از شرایط حاکم بر عراق را پیش برد و لذا برخی از کسانی که فکر میکردند بارزانی به دنبال امتیازگیری است به این خصلت او توجه نداشتند. بارزانی بر این تصور است که هنوز ماجرای داعش به پایان نرسیده و دولت عراق توان حضور در دو جبهه را ندارد باید این همهپرسی را انجام دهد که شاید در آینده فرصتی پیش نیاید لذا فرصتطلبانه این کار را کرد.
ما تنها رصد میکنیم و این دولت عراق است که باید اقدام میکرد، اما عراقیها تصورشان امتیازخواهی بارزانی بود نه تجزیهطلبی. آنها تصورشان این بود که چنین اتفاقی روی نخواهد داد و شاید هم کمی محافظه کاری در قبال ماجرا داشتند چراکه شرایطی که امروز دولت دارد آنها را به سمتی میبرد که از توسعه میدان منازعه اجتناب کنند و تمرکزشان بر داعش باشد که همین روحیه محافظهکارانه زمینه فرصت طلبی بارزانی را فراهم کرد که در این مقطع همهپرسی را انجام دهد. در حالی که اگر یکدهم آنچه از این به بعد هزینه خواهد شد قبل از همهپرسی هزینه میشد از هزینه سنگین آینده جلوگیری میگرفت.
پس پیشبینی را کرده بودیم و هشدار هم به عراق داده بودیم ولی اقدامات پیشگیرانهای صورت نگرفت؟
این حرکت متصور بود اما اگر تصمیماتی که اکنون گرفته شده پیش از این گرفته میشد عراق از بسیاری از هزینهها معاف میشد.
با توجه به شرایطی که در عراق و منطقه اقلیم وجود دارد، هزینههایی که جاهطلبی آقای بارزانی و خانوادهاش بر کردهای عراق تحمیل میکند چیست؟
یکی از مخالفتهایی که کشورهای همسایه با این ماجرا دارند حتماً ناظر بر پیامدهای ژئوپولتیک آن بر منطقه است اما بخش مهمی از این نگرانیها برای ساکنان منطقه کردستان عراق است که اجباراً باید هزینههای رفتارهای اشتباه و قدرتطلبی بارزانی را بپردازند.
اینها به دنبال جدایی از عراق بودند در حالی که از نظر جغرافیایی دسترسی به آبهای آزاد ندارد و کشورهای پیرامونی آن نیز مخالف این جدایی هستند چراکه به هر حال موجب تحریک کردهای ایران، ترکیه و سوریه نیز خواهد شد و کشور عراق هم که از آن جدا شدهاند سالها گرفتار پیامدهای آن خواهد بود لذا نباید انتظار کمک دولت مرکزی عراق را داشته باشند. و منطقهای که آنها تشکیل میدهند میشود منطقهای