شبهجزیره کره در ماههای اخیر یکی از محورهای بحرانساز جهان بوده است. محور این وضعیت نیز تنشهای موجود میان دو کره بوده که حتی دامنه آن به جنگ نظامی و تهدیدات هستهای نیز رسیده است. نکته قابل توجه در این فرآیند آن است که دو کشور در روزهای اخیر به کنار نهادن اختلافات و برقراری روابط جدید تاکید کردند و حتی خطوط ارتباطی میان دو کشور برقرار شده است. حال این سوال مطرح میشود که چرا دو کشور به چنین سیاستی روی آورده و از فضای تنش به سمت بهبود روابط سوق یافتهاند؟
پاسخ به این پرسش را در شرایط دو کشور میتوان مشاهده کرد. در یکسو معادله کره جنوبی قرار دارد که استمرار بحران امنیتی در شبهجزیره کره زمینهساز هزینههای اقتصادی بسیاری برای این کشور میشود. از یکسو باید پرداختکننده هزینههای خریدهای تسلیحاتی تحمیلی از سوی آمریکا باشد و از سوی دیگر فضای ناامنی بر اقتصاد و تجارت آن تاثیرات منفی بسیار خواهد داشت. نکته مهم آن که مردم کره نیز نگاه مثبتی به رفتارهای نظامی آمریکا در کشورشان نداشته و بر لزوم دوری از آن تاکید دارند.
در نقطه مقابل کره شمالی قرار دارد که در ماههای اخیر طیف گستردهای از تنشها را با کشورهای منطقهای و فرامنطقهای داشته است. کره شمالی از یکسو با کشورهای ژاپن و کره جنوبی در تنش بوده و از سوی دیگر تنشهای این کشور با آمریکا به اوج خود رسیده و هر کدام دیگری را به حمله هستهای تهدید کردهاند. نکته قابل توجه آن است که این تنشها موجب چالشهای اقتصادی برای کره شمالی و از سوی دیگر تنش بلندمدت برای کره در منطقه و فرامنطقه امکانپذیر نمیباشد. در همین حال متحدان دو کره از ادامه تنش در منطقه ابراز نارضایتی میکنند و تاکید دارند که شرایط مذکور قابل ادامه یافتن نیست.
در این میان باید به یک نکته توجه داشت و آن اینکه توافقات صورت گرفته میان دو کره ارتباطی با اقدامات آمریکا در قبال صلح و امنیت جهانی ندارد و این خواست دو طرف بوده که ادامه تنشها را به نفع هیچ کدام از طرفین نمیدانند. البته این نظریه نیز مطرح است که رویکرد دو کره به بهبود مناسبات در شرایطی صورت گرفته که آمریکا مشغول بحرانسازیهای دیگر در سایر نقاط جهان است که بخشی از آن شامل تحرکات این کشور در قبال روند صلح خاورمیانه یا همان قدس است که با اعلام قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی صورت گرفت و بخش دیگر آن نیز تحرکات و رفتارهای مداخلهجویانه آمریکا در قبال تحولات داخلی ایران است که محور آن را ایجاد فضای آشوب و بحران در ایران تشکیل میدهد. به هر تقدیر رویکرد دو کره به بهوبد روابط نشان میدهد که عامل بیثباتی در شبهجزیره کره و سایر نقاط جهان آمریکاست که با رفتارهای مداخلهگرایانه خود زمینهساز بحرانهای امنیتی و سیاسی در مناطق مختلف جهان میشود.
نویسنده: فرامرز اصغری