تیلرسون وزیرخارجه آمریکا در سفری دورهای راهی خاورمیانه شده است. وی در این سفر از مصر، اردن، کویت، لبنان، سرزمینهای اشغالی فلسطین و ترکیه دیدار خواهد داشت. حال این سوال مطرح است که اهداف وی از این سفر چیست و چرا در مقطع کنونی این سفر صورت میگیرد؟
در باب اهداف سفر درباره هر حوزهای اهداف منافع متعددی مطرح است اما برخی از اهداف به صورت کلان در تمام این سفر پیگیری میشود. بخشی از اهداف مقامات ارشد آمریکایی در دوره ترامپ شامل بازاریابی برای فروش تسلیحات میشود. آمریکا در سراسر جهان سیاست فروش تسلیحات را به عنوان مولفهای برای جبران کسری اقتصادی و نیز تحقق وعدههای ترامپ به شرکتهای اسلحهسازی اجرا میکند.
نکتهای دیگر در سفر تیلرسون برگرفته از اهداف و خواستههای آمریکا در قبال مساله قدس است. ترامپ در حالی پایتختی قدس برای رژیم صهیونیستی را اعلام کرد که مرحله بعدی تحرکاتش سوق دادن کشورهای عربی به پذیرش این طرح و توسعه روابط با رژیم صهیونیستی است. آمریکا با ادعای اینکه به دنبال صلح خاورمیانه است سعی دارد تا دور جدید روند سازش در منطقه را اجرایی سازد چنانکه برخی تحلیلگران از اقدامات اخیر آمریکا به عنوان معامله قرن یاد میکنند.
عربستان تقریبا پذیرنده این روند بوده و اکنون آمریکا سعی دارد سایر کشورهای عربی و ترکیه را به پذیرش این روند سوق دهد سفر تیلرسون به سرزمینهای اشغالی نیز از یک سو با هدف تاکید بر حمایت همهجانبه ترامپ از این رژیم است و از سوی دیگر نتایج سفر به کشورهای عربی را به این رژیم منتقل میسازد.
از گذشته مرسوم بوده که طرحهای صلح خاورمیانه توسط صهیونیستها نوشته، آمریکاییها آن را چکشکاری کرده و کشورهای عربی اعلام و اجرایی میکنند. تیلرسون قرار است اکنون طرح صهیونیستها را به کشورهای عربی ارائه و سپس نتیجه را به صهیونیستها منتقل تا در نهایت نسخه نهایی را که همان دست کشیدن از مساله فلسطین و پذیرش سازش با این رژیم است به کشورهای عربی ارائه دهد.
نکته دیگر در سفر دورهای تیلرسون را میتـوان در ناکامیهای آمریکا در بهرهگیری از تروریسم برای ایجاد بحران و مقابله با جبهه مقاومت جستوجو کرد. آمریکا که نتوانست سیاست بحران در خاورمیانه را به ثمر رساند از مولفههای جدید و حتی اتحادیههای نوین منطقهای علیه جبهه مقاومت بهره میگیرد که شامل رژیم صهیونیستی، برخی کشورهای عربی و ترکیه میشود.
تجاوزات رژیم صهیونیستی به سوریه، برخی تحرکات ترکیه در عفرین و نیز اقدامات سعودی در ادامه حمایت از آنچه گروههای معارض سوریه نامیده میشود نمونهای از این تحرکات است. جالب توجه آنکه آمریکا تلاش دارد تا تمام این اقدامات را در قالب مقابله با ایران عنوان سازد.
آمریکا با این تحرکات از یکسو سناریوی ایران هراسی را اجرا میکند که نتیجه آن همان تحریمهای پنهان خواهد بود از سویی دیگر آمریکا با این ایران هراسی ادامه حضور در منطقه و تحریک کشورهای عربی و ترکیه در سازش به رژیم صهیونیستی را توجیه میکند. در مجموع میتوان گفت سفر تیلرسون برگرفته از مجموعه چالشها و اهداف پنهان و آشکار آمریکا در منطقه است که محور آن را بحرانسازی علیه امنیت و ثبات منطقه تشکیل میدهد.
نویسنده: فرامرز اصغری