نشست آسه آن در ویتنام در حالی برگزار شد که این نشست دارای تفاوتهای قابل توجهی با نشستهای گذشته بود. تحول مهم در این نشست آن است که پانزده اقتصاد برتر آسیا-اقیانوسیه، در حاشیه اجلاس آسهآن بزرگترین توافقنامه اتحاد تجاری آزاد «آرسیایپی» را امضا میکنند. ویتنام که میزبان این نشست است اعلام کرده است که آرسی پی ۳۰ درصد اقتصاد و۳۰ درصد جمعیت جهانی را تشکیل میدهد. نکته مهم در این توافق آن است که چین محور رویکرد اقتصادی آسه آن است و آمریکا از این معادله حذف شده است که میتواند در اقتصاد جهانی تحولی قابل توجه باشد. حال این سوال مطرح است که چرا آسه آن این رویکرد را در پیش گرفته است؟ برخی رفتارهای ترامپ را عامل دوری جهانی از آمریکا میدانند که در کنار رویکرد سیاسی و امنیتی به حوزه اقتصادی نیز رسیده است. آنها تاکید دارند که آمریکا توسط دونالد ترامپ این گروه را ترک کرد و حال این توافق نامه بدون حضور او امضا میشود. هر چند که این دیدگاه تا حدودی درست میباشد و خروج آمریکا از بسیاری از پیمانها و اتحادیههای جهانی زمینه ساز تزلزل جایگاه جهانی آن بوده است اما با نگاهی ریشهای مولفهها و نکات قابل توجه دیگر نیز مطرح است. نخست آنکه خروج آمریکا از بسیاری از پیمانهای جهانی که حتی توافقات تجارت آزاد با اروپا را نیز شامل شده، برگرفته از اصل عدم توان اقتصادی آمریکا بوده است بگونهای که این کشور با خروج از پیمانها به دنبال کاهش هزینهها بوده است که خود سندی بر تضعیف موقعیت اقتصادی آمریکاست. دوم آنکه سیاست انحصار طلبی اقتصادی آمریکا و بهره گیری آن از سیاست سلطه گری دلار و البته سیاست تحریم اقتصادی برای تسلیم سازی سایر کشورها موجب بی اعتمادی جهانی به ایالات متحده شده بگونهای که بسیاری از کشورها به دنبال دوری و مقابله با سیاستهای اقتصادی آمریکا هستند. دگرگونی در ساختار مبادلات اقتصادی با ارزهای ملی به جای دلار و نیز رویکرد اتحادیههای منطقهای به کاهش و قطع روابط با آمریکا نمودی از این رفتار است. در این میان رویکرد تحریمی آمریکا علیه سایر کشورها انزجار جهانی از این کشور را به همراه داشته و عدم همراهی با آمریکا را به مطالبهای جهانی مبدل ساخته است. نکته مهم آنکه ناتوانی آمریکا در مقابله با بحران کرونا و تبعات اقتصادی آن، نقاب از چهره اقتصادی این کشور برداشته و از عوامل دوری جهانی از این کشور شده است.
در جمع بندی نهایی از آنچه ذکر شد میتوان گفت که رویکرد آسه آن به چین بر گرفته از حقایق جاری در اقتصاد جهانی و چشم انداز روشن پکن در اقتصاد است که موجر گرایشات همه جانبه به این کشور و دوری از آمریکا شده است.
نویسنده: فرامرز اصغری