زنگ خطر آسيبهای اجتماعی سال هاست بصدا درآمده است. فقر؛ اعتياد؛ فحشا؛ سرقت؛ كلاهبرداری؛ كودكان كار؛ زنان بی سرپرست و بد سرپرست ؛كودكان بدسرپرست؛ افزايش فزاينده طلاق و...مهمترين تيترها وعناوين مسائل و مشكلات اجتماعی است كه گريبانگير كشور وجامعه ما شده است!! هيچكس هم هيچ كاری نمی كند وهيچ برنامه مدون وقابل اجرايی هم دركشور وجود ندارد. بودجه سال ۱۴۰۰تقديم مجلس شده است؛ كارشناسان و پژوهشگران مسائل اجتماعی حساس شدهاند كه ببينند دولت وقوه مجريه تاچه اندازه رفاه اجتماعی وآسيبهای اجتماعی را برای سال آينده جدی گرفته است ؟اما در بررسی اجمالی و كلی آب پاكی روی دست همه ريخته شده است و تقريباً هيچ برنامه و اعتبار چشمگيری برای اين موارد وجود ندارد.
آقايان چشم هايشان را بر روی واقعيتهای تلخ و ملموس جامعه ايرانی بستهاند. اين روزها آسيبهای اجتماعی به مدد كرونا افزايش يافته است. جمعیت بیشتری به زیر خط فقر سقوط کردهاند و فقر مطلق آشکارا در گوشه و کنار شهر دیده میشود. سن اعتیاد پایین آمده و برخی از زنان و مردان مبتلا به اعتیاد، بدون هیچ سرپناهی شب را تا صبح زیر آسمان شهر سپری میکنند.حاشيه نشينی وآلونكهای مشترك وحتی كانكس نشينی رايج شده است! و در كنارهمه اين ها بیتوجهی و نپرداختن به آسيبهای اجتماعی در بودجه سال آينده نيز «قوزبالاقوز» شده است كه از الان میتوان گفت سال ۱۴۰۰سالی سخت و پر تنش برای كشور ازاين منظر خواهد بود. در بررسی اجمالی بودجه ۱۴۰۰فارغ از وامهای حمايتی كرونايی كه آن هم دردی ازدردهای مردم نمیكاهد عملا شاهد هستيم كه نظام رفاه اجتماعی با۴۱ درصد رشد منفی روبرو شده است و اين يعنی عمق فاجعه!
امروزه بزرگترين آسيبی كه جامعه ما را تهديد می كند اعتياد است كاهش سن اعتياد به زير ۱۴سال ؛زنانه شدن اعتياد؛افزايش مصرف مواد مخدر...همه وهمه معضلی است كه به جنگ جوانان ونوجوانان آمده تا آنها را از پای درآورد. امروز طبق اعلام رسمی ستاد مبارزه با مواد مخدر ۴میلیون و ۴۰۰هزار معتاد داریم، از طرفی کشور ما در همسایگی دو کشوری است که بزرگترین تولید کننده مواد مخدر هستند. چیزی حدود ۷۰تا ۷۵درصد زندانیهای ما به خاطر مواد مخدر است. بنابراین، اعتیاد دغدغه کارشناسان و مردم و مسئولین است. با این وجود فکر میکنید چه اتفاقی در این زمینه در بودجه ۱۴۰۰ افتاده؟ بودجه مقابله با مواد مخدر ۱۱.۴درصد رشد منفی داشته که با هیچ منطقی جور درنمیآید. وضعیت موجود درباره اعتیاد به ما میگوید که اعتیاد دارد زنانهتر میشود، نوع مواد مخدر دارد خطرناکتر میشود، سن مصرف پایینتر میآید، بنابراین با چه منطقی در بودجه، ۱۱.۴درصد سهم مقابله با اعتیاد را کاهش میدهیم؟ شما امروز معتادهایی را که در شهر هستند به راحتی میبینید، آنها در حال بیشتر شدن هستند، اعتیاد تاثیر زیادی روی چرخه آسیبهای اجتماعی دیگر میگذارد، بنابراین به نظر، بودجه پیشنهادی واقعیت موجود در حوزه اعتیاد را درک نکرده است. اينروزها به مدد تورم فزاينده بالای ۵۰ درصد و گرانی وحشتناك ونجومی قيمت خانه واجاره بها بر تعداد حاشيه نشينهای كشور افزوده شده است طبق آمارهای رسمی بین ۲۰ تا ۲۱میلیون نفر از مردم کشور ما در جاهایی زندگی میکنند که حداقل خدمات عمومی را ندارند، بین ۱۰ تا ۱۱میلیون آنها در سکونتگاههای غیر رسمی زندگی میکنند. خدمات عمومی مانند خدمات بهداشتی، آموزشی، درمانی، در حوزه حاشیهنشینی طبق لایحه بودجه ۱۲.۹درصد نسبت به سال گذشته رشد منفی داشته است. این درحالی است که ما میدانیم سکونتگاه غیررسمی در حوزه آسیبهای اجتماعی بستری برای گسترش جرم و آسیبهای اجتماعی است. بنابراین با چه منطقی این کار انجام شده است در حالی که دولت متعهد شده تا سال ۱۴۰۰ همه این مناطق حداقل رفاه عمومی را داشته باشند.حال اينكه با كدام منطق و استدلال بودجهای را که قرار است برای بالا بردن شاخصهای رفاه در مناطق حاشیهنشین استفاده شود، کاهش میدهیم؛ درحالیکه میدانیم بسیاری از اعتراضات اجتماعی بعد از انقلاب از همین مناطق شروع شده است. امروز این آسیبها مشهود شده است. بهجای اینکه روی این مسائل توجه بیشتری داشته باشیم برعکس در بودجه روند کاهشی داریم، نتیجه این کار این میشود که بیخانمانها بیشتر خواهند شد. با توجه به آنچه بطور مختصر شرح آن دربالا آمد؛ در يك كلام بايد گفت ازاين بودجهای كه برای سال آينده تدارک ديده شده است بايد قطع اميد كرد. بايد به آقايان دولتیها گفت شما مهمترين ركن جامعه كه همانا خانواده وآسيب هايی كه تهديدش میكنند، ناديده گرفتهايد و هيچ توجيهی هم برای اين تعلل و ناديده گرفتن نظام رفاه اجتماعی و مبارزه با آسيبهای اجتماعی پذيرفته نيست و قطعاً و يقيناً اين بیتوجهی درسال آينده نارضايتیهای عمومي را افزايش میدهد و بدنبال آن نيز نگرانیهایی را ايجاد میكند!
آنچه شرط بلاغ بود ما گفتيم خواه پندگيريد خواه ملال!
نویسنده: فرهاد خادمی