رجب طيب اردوغان رئيسجمهور ترکيه براي ديداري رسمي امروز راهي عربستان ميشود. اين سفر در حالي صورت ميگيرد که در دوران ملکعبدالله پادشاه سابق عربستان، روابط دو کشور با چالشهايي همراه شد. سرنگوني مرسي به عنوان نماينده اخوان در مصر و نيز تحرکات عربها براي حذف ترکيه از معادلات منطقه، زمينهساز اين اختلافات بوده است. حال اين سئوال مطرح ميشود که ريشه و دليل سفر اردوغان به عربستان چيست و طرفين از اين نزديکي چه اهدافي را پيگيري ميکنند؟
پيش از پاسخ به اين پرسش بررسي برخي تحولات منطقه نتايج مهميرا نمودار ميسازد. ترکيه چند روز پيش از سفر اردوغان، حضور نظاميدر سوريه را به بهانه آوردن مقبره سليمان پاشا پدر امپراتوري عثماني، اجرا كرد.
آنکارا با اين اقدام اين پيام را داده که آمادگي اقدام نظاميعليه سوريه را دارد و دشمنان سوريه ميتوانند روي اين کشور عليه دمشق حساب باز کنند. امضاي توافقنامه براي آموزش معارضان سوريه (بخوانيد تروريستها) در خاک ترکيه محور تکميلي اين اقدام بوده است. البته شايد اين طرح قرار است توسط رياض- واشنگتن در عربستان نيز اجرايي گردد.
همزمان با سفر اردوغان گزارشهايي مبني بر رويکرد جديد عربستان به اخوانالمسلمين مطرح و چنان عنوان گرديده که ائتلاف غربي- عربي به دنبال آوردن اخوان ضعيف شده زير چتر خود هستند تا از آن براي اجراي طرحهاي منطقهاي بهره گيرند. اين سناريو زماني بيشتر تقويت ميشود که منابع خبري از سفر تميم امير قطر به آمريکا خبر دادند. اين سفر يعني آنکه آمريکا پس از ماهها به دنبال بازگرداندن قطر به معادلات منطقه است که به دليل روابط دوحه با اخوان ميتوان آن را کمکي براي اخوان دانست.
روابط ترکيه و قطر نيز بسيار نزديک است لذا احياي قطر يعني چراغ سبز به ترکيه براي بهبود شرايط در جمع کشورهاي عربي. نکته مهم ديگر تحولات ليبي است. درحالي که ۲۱ تبعه مصري در ليبي سربريده شدند، مقامات ليبي، ترکيه را به حمايت از تروريستها متهم نموده از اخراج شرکتهاي ترکيهاي خبر دادند. اين رويکرد تهديدي براي ترکيه است که سوداي حضور در آفريقا را در سر ميپروراند. نکته ديگر آنکه قيام مردم يمن با استعفاء و تحرکات منصورهادي رئيسجمهور فراري به عدن وارد مرحله حساسي گرديده که از گزينههاي عربستان را استفاده از نيروهاي منطقهاي براي حذف انصارالله تشکيل ميدهد به ويژه اينکه کشورهاي غربي تمايل به هزينهها بالاي مالي و انساني ندارند.
در همين حال گروههاي تروريستي همچون القاعده به عنوان پياده نظام عليه انقلاب مردم اقدام ميکنند با توجه به اين مولفهها ميتوان گفت که سفر اردوغان به عربستان نوعي احياي روابط طرفين براساس بازيگري مشترک در منطقه است رويکردي که تحرک عليه سوريه و عراق، يمن و ليبي را شامل ميشود. طرفين براساس نيازها و اهداف مشترک به طور موقت اختلافات را کنار نهاده و همکاري را مولفه رسيدن به منافع خود ميدانند هر چند که سلطهگري طرفين زمينهساز بياعتمادي آنان به يکديگر گرديده و هر کدام به دنبال انتقامگيري از يکديگر خواهند بود.