سران شورای همکاری خلیج فارس از دیروز نشست دو روزهای را در بحرین آغاز کردهاند. آنچه در باب اهداف این نشست عنوان شده همکاری میان اعضا برای توسعه اقتصادی، مقابله با چالشهای امنیتی و بحرانهای منطقهای است. حاضران در این نشست با محوریت سعودی در حالی چنین اهدافی را مطرح میسازند که در باب ادعاهای آنها چند نکته قابل توجه است.
نخست آنکه میزبان نشست بحرینی است که در طول ۶ سال اخیر در مواجهه مطالبات و اعتراضهای مردمی به رغم سرکوبگریهای گسترده ناتوان بوده است لذا از اهداف این نشست را تاکید بر همگرایی شورای همکاری خلیج فارس با محوریت سپر جزیره در کشتار مردم بحرین تشکیل میدهد. دوم آنکه سعودی در طول ۲۱ ماه اخیر به رغم حملات و تجاوزات گسترده به یمن نتوانسته دستاوردی داشته باشد و هر روز با شکستهای نظامی و سیاسی بیشتری مواجه میشود. سعودی حتی نتوانسته متحدان عربی خود نظیر مصر را برای همراهی در یمن حفظ نماید. وضعیت بحرانی سعودی چنان بوده که سلمان پادشاه این رژیم اجبارا سفری دورهای به کشورهای جزیرهای را در روزهای اخیر در پیش گرفته که خود سندی بر ناتوانی و تزلزل این رژیم است. نشست شورای همکاری خلیج فارس را میتوان اقدامی تبلیغاتی از سوی سعودی برای نشان قدرت منطقهای و نیز برجستهسازی ادعای داشتن متحدانی در جنگ یمن است تا توجیهی برای ادامه جنایات آن در این سرزمین باشد. درکنار این مسائل حضور نخست وزیر انگلیس در نشست مذکور امری قابل توجه است. ترزا می اولین نخست وزیر انگلیس است که در این نشست حضور مییابد. این مسئله بیانگر دو نکته اساسی است اولا انگلیس به دنبال احیای جایگاه خود در منطقه است. به عبارتی لندن سعی دارد تا با تقویت حضور نظامی و اقتصادی در منطقه به رقابت با سایر رقبا بپردازد بویژه اینکه از یک سو هژمونی آمریکایی در حال افول است و از سوی دیگر رویکرد ملتها به روسیه و چین در حال افزایش است در حالی که همزمان جمهوری اسلامی ایران نیز با کارنامه موفق مبارزه با تروریسم در عراق و سوریه و حمایت از فلسطین در برابر دشمن صهیونیستی به قدرتی مهم در منطقه مبدل شده است.
ثانیا کشورهای عربی از ناتوانی آمریکا در اجرای مطالبات منطقهای آنها دلسرد شده و لذا به دنبال مولفههای جایگزین هستند که رویکرد به انگلیس و فرانسه از آن جمله است. به هر تقدیر میتوان گفت که نشست شورای همکاری خلیج فارس نشست مجموعهای از بازندگان است که صرفا با فضای تبلیغاتی و رسانهای و برخی ژستهای وحدتگرایانه به دنبال پنهانسازی این شکستها هستند. این شورا همان شورایی است که پس از ۳ دهه هنوز نتوانسته پول واحد تشکیل دهد و همچنان اختلافات آنها ادامه دارد.