برجام در ابتدا به عنوان قراردادی که مو لای درز آن نمیرود از سوی تیم هستهای معرفی شد. اما از همان ابتدا این نگرانی وجود داشت که این توافق چطور میخواهد آمریکا را به تعهدات و قولهایی که داده پایبند کند.
از همینرو بود که رهبر معظم انقلاب در شروط پذیرش برجام مطرح کردند که بایستی از رئیسجمهور آمریکا تضمین گرفته شود. البته تیم هستهای بیان میکرد که سخنان جان کری، وزیر خارجه دولت اوباما خود تضمین است و در این کار اهمال کاری کرد. اما با خروج آمریکا از برجام مشخص شد که چندان هم که گفته میشد این قرارداد سفت و سخت هم نبوده است.
در همین رابطه روزنامه قانون در گزارشی با عنوان «ظریف امیرکبیر ناکام» نوشت: «تیم مذاکرهکننده ظریف میپنداشتند همه راهها را برای تقلب و عهدشکنی بستهاند و به اصطلاح، مو لای درز برجام نمیرود. به زودی موضع آمریکا درباره پایبندی ایران به برجام اعلام خواهد شد. موضعی که تاحدودی از پیش مشخص شده و نیازی به منتظر ماندن برای انتشار آن نیست. حال، در چنین شرایطی چه باید کرد؟ آیا همانگونه که ظریف میگفت ایران دوباره و بسیار سریع میتواند در صورت خلف وعده طرف مقابل به غنیسازی برگردد؟ چگونه میتوان راکتورهای مملو از سیمان و برنامههای رها شده هستهای را دوباره به کار انداخت؟»
حالا روزنامه شرق، در سرمقاله خود با عنوان «چرا از آمریکا شکایت نمیکنیم؟» مینویسد: «برجام يک تعهد بينالمللي است که نقض آن به وسيله آمريكا، نقض يک تعهد بينالمللي است. ديوان ميتواند نوع و ميزان غرامتي را که بايد براي نقض يک تعهد بينالمللي به آن تعلق ميگيرد، نيز تعيين و حکم مقتضي صادر کند، دعوي به وسيله دادخواست يا توافق طرفين به رسيدگي در ديوان به دفتر ديوان تسليم ميشود.»
این روزنامه در پایان میافزاید: «اگر ايران به ديوان بينالملل مراجعه کند، برابر ماده ۶۳ اساسنامه ديوان که مقرر ميدارد «هرگاه امر مربوط به تفسير قراردادي باشد که در آن قرارداد دولتهاي ديگر غير از طرفين اختلاف شرکت داشتهاند، دفتر ديوان بايد رأي صادره را به اطلاع آن دولتها برساند»، به اين مسئله رسيدگي خواهد شد. به نظر ميرسد در کنار فعاليتهاي ديپلماتيک، معاونت حقوقي رياست جمهوري و وزارت خارجه ميتوانند با تيمي متشکل از حقوقدانان شاخص بينالمللي ايران، درباره احقاق حقوق مردم ايران اقدام کنند.»
عدم شکایت ایران از امریکا به خاطر برجام درحالی به سوال همه از جمله روزنامه اصلاحطلب حامی دولت بدل شده است که در اردیبهشتماه سالجاری حسن روحانی در گفتوگوی تلفنی با رجب طیب اردوغان با تهدید بر اینکه آمریکا بدون هزینه نمیتواند برجام را ترک کند، گفت: «آمریکاییها باید بدانند که به راحتی و بدون پرداخت هزینه نمیتوانند از توافقات و تعهدات بینالمللی خود خارج شوند.»
حالا این سوال مهم و اساسی به وجود میآید که چرا تیم هستهای که به قول خود این قرارداد را سفت و سخت بسته است و از لحاظ حقوقی ایران در جایگاه شاکی میتواند حق خود را طلب کند، اقدام به این کار نمیکند. ظریف هم که از سوی رسانههای حامی دولت به عنوان استاد و قهرمان دیپلماسی مطرح است و در قامت امیرکبیر و کنار محمد مصدق که تجربه شکایت از ابرقدرت زمانه خود را در دادگاه لاحه داشت، قرار گرفته است.
از سوی دیگر ترک بیهزینه برجام توسط آمریکا به قلدری آن در جهان و خصوصا جری شدن در مقابل ایران بیشتر کمک میکند. اینکه جمهوری اسلامی ایران مواضع به حقی دارد و آن را در جهان بینالملل از قدرتهای بزرگ طلب کند، مسئلهای است که نباید نادیده گرفته شود.
ظریف در مذکرات جمله تاریخی گفت که هیچ وقت یک ایرانی را تهدید نکنید از سوی دیگر دنیا باید بفهمد که هیچ وقت با یک ایرانی نباید بازی کند و خصوصا اینکه به دادگاه کشاندن ترامپ و همدستانش میتواند در نشان دادن چهره خبیث آمریکا به جهان کمک شایان توجهی کند. همه این موارد یک ضرورت را به وجود میآورد و یک سوال را که «چرا از آمریکا شکایت نمیکنیم؟» جهاننیوز