سودان طی ماههای اخیر رنگ آرامش ندیده و هر روز با ناآرامی و بحرانهای داخلی و بیرونی گستردهای مواجه است که نتیجه آن سوق یافتن این کشور به جنگ داخلی است حال آنکه دخالتهای کشورهایی همچون امارات و عربستان بر آتش این بحران دمیده و هر روز ابعاد جدیدی به ناآرامیهای سودان افزوده میشود.
اقدامات شورای نظامی حاکم بر سودان مبنی بر عدم واگذاری قدرت که به پشتوانه حمایتها و مداخلات سعودی و امارات صورت می گیرد همچنان آتش بحران در سودان را شعله ور نگاه داشته است.
سودان در ماههای اخیر با کودتای قابل تامل نظامیان وارد بحرانهایی شده که ظاهری داخلی اما ماهیتی بیرونی داشته است آنجا که امارات و سعودی رسما از آن حمایت و حتی در نشستهای مکه شورای نظامی حضور یافت و به نوعی مجوز کشتار و سرکوب گرفت. نقش امارات در کشتار مردم سودان قابل توجه است چنانکه رسانه ها از نقش تسلیحات و مزدوران اماراتی در سرکوب اعتراضهای مردمی حکایت دارددر این میان میتوان گفت بحران لیبی و سودان برگرفته از طراحی قدرتهای غربی از جمله آمریکا، انگلیس و فرانسه برای سلطه بر منابع این کشورها است بویژه اینکه خود را ناتوان در تحقق منافعشان در خاورمیانه می بینند بر این اساس راهکار بحران سودان پایان دخالت امارات، سعودی و کشورهای غربی و تکیه بر مطالبات مردمی و راهکار سودانی – سودانی است. روندی که تاکنون محقق نشده است چنانکه به دلیل اصرار شورای نظامی برای ماندن در قدرت، گروههای معارض سیاسی و انجمنهای مشاغل سودان روند نافرمانی فراگیر مدنی را تا زمان تحویل قدرت به دولت مدنی مجددا آغاز کردند. انجمن مشاغل سودان اعلام کرد که نافرمانی مدنی از دیروز آغاز شد و تا زمان تحویل قدرت به دولت مدنی ادامه خواهد داشت.
تعدادی از سندیکاهای شغلی از جمله انجمن اساتید دانشگاه، دانشجویان و اعضای هیأتهای آموزشی دانشکدهها حمایت خود از نافرمانی مدنی را اعلام کردهاند. کمیته مرکزی داروسازی سودان نیز پایبندی به نافرمانی مدنی را اعلام کرده و گفتهاند که این نافرمانی بخشهای عمومی و خصوصی به استثنای بخش اورژانس و داروخانههای صندوق ملی امداد پزشکی پایتخت را دربرمیگیرد.روزنامه سودانی «الراکوبه» نیز نوشت که «عرفان صدیق» سفیر انگلیس در خارطوم از شورای نظامی سودان خواست تا شروط «قوی الحریة و التغییر» (گروههای خواهان آزادی و تغییر) را بپذیرد. صدیق در صفحه توئیتر خود نوشت: «در عرصه دیپلماسی، گفتوگو همه چیز است و عموما پیششرط فکر خوبی نیست اما پس از حادثه ۳ ژوئن (کشتار معترضان) شروط گروههای خواهان آزادی و تغییر برای بازگشت به گفتوگو تا حد زیادی معقولانه است و امیدواریم شورای نظامی بزودی پاسخ مثبتی به آن بدهد».
شبکه الجزیره همچنین به نقل از حزب «المؤتمر» سودان گزارش داد که در نخستین روز نافرمانی مدنی، دهها پرواز فرودگاه خارطوم لغو شده است. شبکه المیادین نیز از تیراندازی نیروهای امنیتی به سمت معترضان در حی المزاد خارطوم خبر داد و افزود که یک نفر کشته و چندین نفر نیز زخمی شدهاند. نیروهای امنیتی سودان سوم ژوئن (۱۳ خرداد) با حمله به میدان محل تحصن معترضان بیش از ده ها نفر را کشتند. کمیته پزشکان سودان آمار کشتهها را ۱۰۸ نفر اعلام کرده است. «عمر البشیر» رئیسجمهور سابق سودان ۲۲ فروردین در پی گسترش اعتراضات مردمی به نابسامانی اوضاع اقتصادی، با دخالت ارتش برکنار شد و پس از آن یک شورای نظامی به رهبری «عبدالفتاح البرهان» قدرت را به دست گرفت.این شورا مورد حمایت عربستان سعودی، امارات و مصر قرار گرفت. معترضان خواستار آن شدند که این شورای نظامی قدرت را به دولتی مدنی تحویل دهد چرا که با ماندن این شورا، چیزی تغییر نکرده بود؛ به همین دلیل به تحصن خود در مقابل مقر فرماندهی ارتش در خارطوم ادامه دادند و همزمان مشغول مذاکره با این شورا بودند. دهم خرداد، رئیس شورای نظامی انتقالی سودان «البرهان» در مقام عالیترین مقام این کشور، به اجلاس سران اسلامی و سران عرب در مکه دعوت شد و با مقامات سعودی از جمله «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی دیدار کرد و پس از آن نیروهای امنیتی با حمله به محل تحصن معترضان دست به کشتار زدند.
در این میان سخنگوی شورای نظامی انتقالی سودان تاکید کرد فقط حاضر به پذیرفتن مذاکره بدون پیششرط با ائتلاف آزادی و تغییر است. الکباشی افزود: مذاکره با گروههای سیاسی باید بدون پیش شرط باشد. شورای نظامی انتقالی از نظر اصولی، بازگشت پای میز مذاکره را با ائتلاف آزادی و تغییر رد نمیکند، اما مذاکرات نباید به این ائتلاف محدود باشد، زیرا این ائتلاف نماینده اکثریت ملت سودان نیست. از سوی دیگر رهبر حزب اپوزیسیون الامه سودان تاکید کرد، تشدید تنش و درگیریهای متقابل میان گروههای مخالف و شورای نظامی انتقالی به کشور آسیب میزند.
الصادق المهدی، رهبر حزب اپوزیسیون الامه در گفتوگو با سایت خبری اسکای نیوز گفت: ما به دنبال مهار این درگیریها هستیم و تلاش برای کنترل اعتصاب و نافرمانی ادامه دارد تا به این درگیریها پایان دهد. در این میان رهبر کاتولیکهای جهان در جریان سخنرانی هفتگی خود، از پیگیری مذاکره و تحقق صلح در سودان حمایت کرد.