آقای روحانی رئیس جمهور در سخنان روز چهارشنبه هفته گذشته گفته بود؛
«به انتخابات نزدیک میشویم و افرادی برای انتخابات آماده میشوند و انشاءالله انتخابات خوب و با رقابتی خواهیم داشت اما خواهش میکنم در فضای انتخابات انتظارات را بی جهت بالا نبریم و حقایق را تحریف نکنیم و سیاهنمایی نشود که این موضوع یک گناه بزرگ است.»
حرف رئیس جمهور، حرف درستی است، زمانی که انتطارات جامعه بالا برده میشود، توقعات مردم نیز بالا میرود. در شرایطی که در حال جنگ اقتصادی هستیم و باید انتظارات خودمان را پایین بیاوریم تا بتوانیم از این گردنه عبور کنیم. جنگ اقتصادی ملزومات خود را نیاز دارد که به نظر میرسد، از سوی دولت فراهم نشده است.
اما این که رئیس جمهور میگوید در فضای انتخابات انتظارات را بی جهت بالا نبریم، مصداق این ضرب المثل معروف است که «رطب خورده منع رطب چون کند؟»
افکار عمومی اگر انتظاراتی دارند، به خاطر وعدههایی است که محقق نشده و این انتظارات تلنبار شده است.
آیا مردم اشتباه میکنند که مطالبه وعدههای داده شده را دارند؟ برخی از کارشناسان در همین زمینه به اظهار نظر پرداختهاند.
انتظارات مردم با رفع مشکلات بالا نمیرود
حجت الاسلام احمد سالک نماینده ادوار مجلس در همین زمینه گفت: آقای روحانی به بالا نبردن انتظارات مردم در انتخابات توصیه نکنند بلکه دولتمردان را توصیه کنند به توضیح درباره اینکه چقدر توانستند مطالبات مردم را عملیاتی کنند.
وی در گفتگو با مهر، گفته؛ توصیهای که با آقای رئیس جمهور دارم این است که به صحبتهایی که در مناظرههای انتخاباتی و روزهای اولیه دولتشان داشتند و در طول این هشت سال بعضاً خلاف آن را گفتند، یکبار دیگر نگاهی بیندازند. ایشان اگر سوختگیها را جبران کنند بسیاری از مشکلات داخلی کشور حل میشود.
سالک افزود: نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که بی تردید بالا بردن انتظارات مردم یک بحث و رفع نیازمندیهای مردم نیز بحث دیگری است. اگر قرار است که نیازمندیها و مشکلات مردم حل شود، به معنای بالا بردن انتظارات نیست. ما شاهد هستیم که گرانی افسارگسیختهای روی کالاها وجود دارد و نبود نظارت در کل مسائل و وعدههایی که دادند و عمل نکردند از مطالبات مردم است و لازم است آقای روحانی پاسخ مطالبات را بدهند و این مطلب مهم است.
نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی گفت: یعنی این روزها که به قیمت سکه، طلا و ارز در بازار نگاه میکنیم وحشتناک است و آثار اقتصادی وسیعی روی معیشت مردم داشته است. مردم شدیداً در مورد معیشت نگران و ناراحت هستند و این مطلب، مطلبی نیست که ساده از آن بگذریم. بانک مرکزی هم مرتب وعده داده است که بعد از شوک اول و دوم اوضاع بازار سالم و چنین و چنان خواهد شد.
سالک با تاکید بر اینکه در چنین شرایطی، سیاست وعده درمانی کاربردی نخواهد داشت و باید سیاست عملیاتی و میدانی را راه بیندازند، تصریح کرد: این مسئولیتی است که قابل توجه است. ایشان به بالا نبردن انتظارات توصیه نکنند بلکه توصیه کنند به توضیح در رابطه با اینکه چقدر توانستند مطالبات و نیازمندیهای مردم را عملیاتی کنند. وی بیان کرد: فرافکنی و پاک کردن صورت مساله آسان است اما میبینیم که نه کنترلی روی گرانی هست و نه کارخانهها مواد اولیه دارند. در اصفهان بالغ بر هفتاد هزار نفر بیمه بیکاری میگیرند، این آمار، معنا و حرف دارد. بحث فرهنگی هم مطالبات مردم در کشور است در حالی که آن را رها کردند. توصیه من این است که در پایان دولت مقداری جمع بندی کنند و به حل مشکلات و نیازمندیهای مردم بپردازند.
عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز گفت: اگر فرافکنی و پاک کردن صورت مسأله وجود نداشته باشد میتوان به نیازهای مردم پاسخ داد. نیاز مردم حل مشکلات معیشتی است. این گونه بازی کردن با مردم صحیح نیست. از طرفی هم در مصاحبههای تلویزیونی مسئولیت را به دوش یکدیگر میاندازند یعنی دو مسئول از دولت مینشینند و مشکلات را به هم حواله میدهند؛ این پاسخگویی به مردم نیست.
انتظار جامعه را در برجام بالا بردند
کارشناس مسائل سیاسی نیز گفت: اینکه نباید به هیچ وجه انتظارات را بالا برد درست است اما این حرف را آقای روحانی باید در دولت اول و قبل از برجام میگفت اما وی دقیقا خلاف این عمل کرد.
ناصر ایمانی اظهار داشت: شاید بتوان گفت یکی از بزرگترین اشتباهات دولت آقای روحانی این بود که در دولت اول خود مسئله افزایش تقاضای عمومی یعنی حقوق جزای عمومی را از دولت و حاکمیت به شدت بالا برد.
وی بیان کرد: علت ریشهای بخشی یا شاید بتوان گفت بخش قابل توجهی از مشکلاتی که کشور بعد از خروج آمریکا از برجام با آن مواجه شد دقیقاً از همین نقطه به وجود آمد. ایشان انتظار عمومی را در مسئله برجام کاملاً بالا برد. جملاتی که آقای روحانی به کار برد در خاطرمان است که «اگر برجام امضا شود تمام تحریمها یک شبه برداشته میشود، خطر جنگ از کشور برداشته میشود و رفاه عمومی به دست میآید یا مردم در آسایش خواهند بود.» اینها افزایش انتظارات بود.
کارشناس مسائل سیاسی افزود: چه زمانی انتظارات مردم بالا میرود؟ وقتی انتظارات بالا میرود که یک طرف ماجرا که باید اینها را تامین کند، طرف خارجی است. اگر طرف خارجی به وعدههای خود عمل نکند که نکرد، نتیجه این میشود که یک سرخوردگی اجتماعی به وجود میآید. نقطه افزایش انتظارات عمومی، سرخوردگی اجتماعی است و لاجرم مردم با این مواجه شدند که همه چیزهایی که به آنها گفته شده بود سراب بوده است و این منجر به بی اعتمادی مردم به مجموعه نظام، حاکمیت و به خصوص قوه مجریه میشود.
ایمانی تصریح کرد: بسیاری از این وادادگیهایی که اکنون در میان مردم مشاهده میکنیم و فاصلهای که بین مردم و حاکمیت وجود دارد ناشی از چهار سال دولت اول آقای روحانی بود که ایشان وعده میداد تورم را پایین خواهد آورد و با مسئله برجام تمام مشکلات کشور حل میشود، حتی مشکل آب کشور.
ایشان این وعدهها را زمانی و به شکلی میدهد که طرف اجرا کننده آن یک طرف خارجی است یعنی از کنترل و هدایت داخل کشور برخوردار نیست. وی اضافه کرد: نتیجه این میشود که دولتی در آمریکا سر کار میآید که برجام را پاره میکند و کشور با امیدهای محقق نشده مواجه میشود و مردم را سرخورده میکند. این اتفاق بیشتر در دولت اول آقای روحانی افتاد.
کارشناس مسائل سیاسی در پایان خاطرنشان کرد: البته اکنون این فرمایش درست است که به هیچ وجه نباید انتظارات عمومی را بالا برد منتهی مقداری برای این حرف دیر است. این حرف را آقای رئیس جمهور باید در دولت اول و قبل از برجام میگفت و تاکید میکرد انتظارات عمومی را نباید بالا برد و ما تلاشهایی میکنیم که معلوم نیست موفق شود، ما راه خودمان را میرویم، ما اقتصاد خود را پیشرفت میدهیم و بر توان نیروهای داخلی اتکا داریم، اما ایشان دقیقاً خلاف این عمل کردند.
دولت نباید وقت کشور را صرف رقابتهای انتخاباتی آینده کند
همچنین دبیر سیاسی جبهه ایستادگی در این باره گفت: دولت نباید وقت کشور را صرف رقابتهای انتخاباتی آینده کند از این رو در مقطع کنونی باید قوای مقننه، قضاییه و مجریه دست به دست هم دهند تا مشکلات مردم حل شود.
حسین کنعانی مقدم درباره موضع گیری اخیر رئیس جمهور خطاب به رقبای انتخاباتی انتخابات ۱۴۰۰ مبنی بر بالا نبردن انتظارات مردم، گفت: یک مثل معروف قدیمی وجود دارد با این عنوان که «رطب خورده منع رطب چون کند؟» خود آقای روحانی در ابتدای حضور خود در صحنههای انتخاباتی در دورههای قبل با همین وعدهها و با عنوان امید وارد عرصه انتخابات و تبلیغات انتخاباتی شد.
وی بیان کرد: «روحانی» با بالا بردن مطالبات مردم عملاً بحران ایجاد کرد و تا هنوز نتوانست پاسخگوی مطالبات مردم باشد. به نظر میرسد او باید بر اساس توصیه رهبری در این مدتی که فرصت دارد سعی کند به وعدههایی که داده عمل کند و کمتر به سخنان انتخابات بپردازد؛ وی آخر مسیر است و باید این صندلی را به اهلش تحویل دهد. کنعانی مقدم در پایان تاکید کرد: دوره گفتار درمانی تمام شده است و مردم توقع اقدام و عمل به «وعده» و «وعید» دارند. به نظر میرسد دولت نباید وقت کشور را صرف رقابتهای انتخاباتی آینده کند و قوای مقننه، قضاییه و مجریه باید دست به دست هم دهند تا مشکلات مردم را حل کنند و خودشان مشکل نباشند.