گزینههای زیادی برای واکنش ایران در قابل اقدامات آمریکا وجود دارد، خروج از برجام،خروج از ان پی تی، خارج شدن از پروتکل الحاقی و گزینههای دیگر،اما ایران تاکنون با صبر استراتژیک خود سعی کرده تا بهترین گزینه را در زمان مناسب اجرا کند، هر چند احتمال دارد همه گزینهها قابلیت اجرایی داشته باشد.
کارشناس مسائل آمریکا معتقد است، بهتر است ایران تا انتخابات آمریکا صبر کند و بعد از مشخص شدن نتایج انتخابات در این کشور در آبان ماه جاری به فراخور شرایط، اقدام مناسب را در برابر همه گستاخیهای آمریکا انجام دهد.تلاش رییس جمهور آمریکا برای اعمال مجدد تحریمهای سازمان ملل علیه ایران در شرایطی صورت گرفته است که متحدان جهانی و همچنین مخالفان واشنگتن، صراحتا اعلام کردهاند با آن مخالفت خواهند کرد.
آمریکا قصد دارد به طور یکجانبه بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را اعلام کند، اقدامی که به نوشته خبرگزاری فرانسه علاوه بر انزوای دیپلماتیک بیشتر واشنگتن، خطر افزایش تنشهای بینالمللی را به همراه دارد. الیوت آبرامز نماینده ویژه دولت ترامپ در امور ایران در این خصوص ادعا کرده: تقریباً همه تحریمهای سازمان ملل علیه ایران آخر هفته ساعت ۸ شبِ ۱۹ام (سپتامبر) به وقت شرقی (نیمه شب به وقت گرینویچ) بازمیگردد.
اما در این مورد آمریکا تقریباً در جهان تنهاست. همه قدرتهای بزرگ دیگر، چین، روسیه و همچنین متحدان اروپایی آمریکا این ادعا را به چالش کشیدهاند.
در ادامه این گزارش این سوال مطرح شده که چطور سازمان ملل به این بنبست بین آمریکا و سایر کشورهای جهان رسیده و برای پاسخ به آن به عقب برگشته است.
اواسط اوت دولت دونالد ترامپ وقتی تلاش کرد محدودیتهای تسلیحاتی علیه ایران را که در ماه اکتبر منقضی میشود، تمدید کند، متحمل شکستی قابل توجه در شورای امنیت سازمان ملل شد. بعد از این جلسه، «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا حمله تندی به متحدان اروپایی آمریکا، (فرانسه، بریتانیا و آلمان) کرد و آنها را به جانبداری از ایران متهم کرد. سرانجام روز ۲۰ اوت آمریکا در اقدامی بحثبرانگیز به مکانیسم ماشه متوسل شد تا بتواند همه تحریمها علیه ایران را یک ماه بعد بازگرداند. تحریمهایی که در سال ۲۰۱۵ بعد از امضای توافق برجام برداشته شد. اما ترامپ مدعی شد این توافق که در دولت باراک اوباما به امضا رسید، ناکافی است و در سال ۲۰۱۸ آمریکا را از آن خارج کرد و سپس تحریمهای یکجانبه واشنگتن علیه ایران را بازگرداند و آنها را گسترش داد.
در حال حاضر آمریکا ادعا میکند همچنان یک مشارکت کننده در برجام است، فقط برای این که بتواند از گزینه اسنپ بک (بازگشت سریع تحریمها) استفاده کند. این در حالی است که تقریباً همه اعضای شورای امنیت توانایی واشنگتن برای انجام این چرخه را زیر سوال برده و شورا هم اقدامات دیگر اتخاذ نکرده است.
اما به نوشته خبرگزاری فرانسه، گوش آمریکا بدهکار نیست و دولت ترامپ جوری عمل میکند که انگار تحریمها بازمیگردد. در مقابل جامعه بینالمللی هم وانمود میکند که هیچ اتفاقی نیفتاده است.
به گزارش فارس؛ یک دیپلمات سازمان ملل در پاسخ به این سوال که آیا این اقدامی نمادین است که برای یادآوری مواضع سخت واشنگتن علیه ایران طراحی شده یا اقدامات مشخص بیشتری در انتظار است، گفت: آمریکاییها وانمود خواهند کرد که اسنپ بک را فعال کردهاند و بنابراین تحریمها دوباره به اجرا درمیآیند.
وی تاکید کرد: اما این اقدام هیچ مبنای قانونی نخواهد داشت و بنابراین نمیتواند عواقب قانونی داشته باشد.
یک دیپلمات دیگر گفت: فکر نمیکنم اتفاقی بیفتد. فقط یک بیانیه خواهد بود. مثل این که ماشه را بکشی و گلولهای از آن خارج نشود.
یکی دیگر از دیپلماتهای سازمان ملل ضمن ابراز تاسف از اقدام آمریکا، گفت: روسیه و چین نشسته، خوشحال هستند و ذرت بوداده میخورند و بازتاب بیثباتکننده (این اقدام) بین واشنگتن و شرکای اروپایی آن را تماشا میکنند. ایالات متحده با این حال خواستار تمدید نامحدود تحریمهای تسلیحاتی ایران است و پامپئو میگوید آمریکا انتظار دارد همه کشورها با تحریمها همراهی کنند. این مسئله بنابر این گزارش، میتواند باعث افزایش تنشهای بینالمللی شود. با وجود آن که کسی با ادعای آمریکا موافق نیست، این کشور میتواند تحریمهای ثانویه برای تنبیه هر کشور یا نهادی که این تحریمها را نقض میکند اعلام کند و دسترسی آنها را به بازارهای آمریکا و سیستمهای مالی مسدود کند.
ریچارد گوان از اعضای گروه بحران بینالمللی در این ارتباط گفت: ۶ هفته بعد از پیروزی ترامپ در دور دوم، رئیسجمهور آمریکا میتواند از تریبون مجمع عمومی برای شوکه کردن دیگران استفاده و اعلام کند مجازاتهای مالی را علیه سازمان ملل به دلیل نارضایتی از روند اجرای اسنپ بک اعمال خواهد کرد.
امیدی به شورای امنیت نیست
عماد آبشناس کارشناس مسائل آمریکا در گفتوگو با سیاست روز پیرو رویکرد واشنگتن در قبال ایران و تهدیدات مکرر آنها برای بازگرداندن تحریمهای ضد ایرانی گفت: عملا برای ملت ایران تهدیدات آمریکا هیج فرقی نمی کند که تهدیدات آنان عملیاتی شود یا نشود چرا که جمهوری اسلامی ایران تحت شدیدترین تحریم ها قرار دارد.
وی افزود: نکته جالب اینکه کشورهای اروپایی از این تحریمها تمکین میکنند و تاکنون هیچ فرصتی از بابت توافق هستهای عائد ملت ایران نشده است.
آبشناس با تاکید بر اینکه تهدیدات آمریکا، بسان تهدیدات توخالی است، تصریح کرد: در حال حاضر این سوال مطرح است که کدام یک از کشورهای جهان از تحریمهای آمریکا تبعیت نمیکنند؟ هم اکنون جامعه بین الملل با این چالش روبرو است که آیا اجازه دهد سیاستهای آمریکا بر شورای امنیت تحمیل و این شورا تحریمهای درخواستی آمریکا را برگرداند؟ البته امیدی هم به شورای امنیت نیست چرا که آنها ممکن است در ظاهر این ادعا را داشته باشند که از سیاستهای آمریکا تبعیت نمیکنند اما در عمل و اجرا کاملا مقید به سیاستهای آمریکا علیه ایران هستند.
وی با اشاره به اینکه هم اکنون اروپا نقش پلیس خوب و بد را اجرا میکند، خاطرنشان کرد: پیشنهاد میکنم که ایران تا انتخابات آمریکا صبر کند و بعد از مشخص شدن نتایج انتخابات در این کشور در آبان ماه جاری به فراخور شرایط، اقدام مناسب را در برابر همه گستاخیهای آمریکا انجام دهد.
رویکرد ایران در قبال آمریکا
دکتر سید رضا صدرالحسینی درخصوص گزینههای ایران برای پاسخ به اقدامات آمریکا چیست، به سیاست روزگفت: با افزایش فشار در حوزههای سیاسی، رسانهای و اقتصادی آمریکا در قبال ایران با صبر و درایت و شناخت دقیق از موقعیت مقتدرانه خویش و تزلزل موجود در موقعیت بین المللی آمریکا و همچنین شکنندگی و آسیب پذیری آمریکا در منطقه غرب آسیا کاملا واقف است و بر این اساس هیچ حرکت واکنشی و هیجانی و احساسی انجام نخواهد داد.
وی افزود: در حقیقت جمهوری اسلامی ایران با اشراف کامل از شرایط و موقعیت خود و دشمن فرامنطقهای خویش و تثبیت و تحکیم و همبستگی اجتماعی خود با تقویت اقتصاد درونی و کاهش وابستگیهای اقتصادی و کنترل ارزش پول ملی به مقابلهای عقلانی و راهبردی مشغول است.
صدرالحسینی بیان داشت: با توجه به شناخت کامل ایران ازترفندهای آمریکا مقامات امریکا به دنبال افزایش فشار روانی بر علیه ایران بر امده و از ادبیات ترامپ و پمپئو کاملا مشخص است آرامش مورد نیاز برای مدیریت شرایط حساس امریکا در انها وجود ندارد.
وی گفت: در واقع عدم توانایی برای حل معضل اعتراضات مردمی در این کشور که به اغتشاشات گسترده و شورشهای گسترده و غیر قایل پیش بینی برای مقاملت امنیتی این کشور تبدیل شده است یکی از نمونههای عدم توانمندی راهبردی آمریکا در حل معضلات داخلی است.
به گفته این استاد دانشگاه؛ از دیگر موارد عدم اقتدار داخلی آمریکا گسترش و توسعه روز افزون شیوع بیماری کویید ۱۹و افزایش تعداد مبتلایان به این بیماری کرونا و همچنین میزان تلفات روز افزون این کشور می باشد؛ شایان ذکر است رفتارهای غیر متعارف سیاسی ترامپ که مدعی اداره استراتژیک جهانی است از دیگر نمونههای عدم توانایی آمریکا در مقابله با جمهوری اسلامی ایران در سطح راهبردی می باشد برای نمونه می توان از دخالت در جرییات مسائل ایران توسط عالی ترین مقام کاخ سفید نام برد کدام اندیشمند سیاسی باور می کند که مقاملات کاخ سفید به این اندازه ضعیف شده باشند که برای تاثیر گذاری بر افکار عمومی ملت ایران وارد یک پرونده قتل در یکی از استانهای ایران شده و در مورد چرایی انجام قصاص یک گردن کش چاقو به دست که باعث قتل فردی با داشتن دو فرزند شده است؛ ترامپ و پمپئو در این مورد اظهار نظر نموده و دخالت بر امور قضایی داخلی ایران در حد پایین گردد.
این کارشناس مسائل آمریکا تصریح کرد: در واقع روسای جمهور قبلی آمریکا صحبت از براندازی جمهوری اسلامی و یا تغییر رفتار آن گفتوگو عمل مینمودند اما، در حال حاضر خفیف شدن جایگاه آمریکا در داخل، نظام بین الملل و منطقه غرب اسیا از همین یک مثال هویدا میگردد.
وی اظهارداشت: در مقابل رفتارهای بسیار نازل آمریکا، روند اداره امور داخلی ایران بر اساس قانون اساسی و قوانین جاری کشور ادامه دارد و اقدامات روز افزون مقامات آمریکا در موارد اعزام کشتیهای حامل مواد پتروشیمی و بنزین به ونروئلا که منطقه ممنوعه از جانب آمریکا اعلام شده بود اجرای قوانین قضایی در ایران علی رغم مشکلات اقتصادی توسعه اقتصادی در حد ممکن برگزاری انتخابهای مختلف و در یک کلام زندگی جاری مردم علی رغم وجود کرونا که در همه کشورهای جهان با مشکلات گوناگون روبرو شده در ایران ادامه دارد و اظهارنظرهای اخیر مقامات ارشد آمریکا و تحریمهای به قول این مقامات مضاعف و خرد کننده نتواسته است حرکت عمومی کشور را متوقف نماید.
وی خاطرنشان کرد: در صورت اقدامات غیر متعارف و غیر حقوقی آمریکا که با مخالفتهای جدی کشورهای متعدد در جهان روبرو شده است راهکارهایی در مقابل جمهوری اسلامی ایران وجود دارد ازجمله کاهش تعهدات برجامی، کاهش همکاری با بازرسان آژانس بین المللی هستهای در مورد بازرسیهای غیر مترقبه، کاهش دوربینهای آژانس در مراکز هستهای و غیر آن اما آنچه مسلم است در تمام فراز و نشیبهای چند دهه گذشته اثبات اقدامات قانونی ایران و خروج آمریکا از بسیاری از قواعد بین المللی و حقوقی بر همه آگاهان مشخص شده است.