۸ماه است که از همهگیری کرونا در جهان میگذرد و در حال حاضر بیشتر کشورها با آن دست به گریباناند. حالا که فصل سرما در راه است، پزشکان پیش بینی می کنند امسال با وجود کرونا و شباهت علائم آن به آنفلوآنزا، پاییز و زمستان سختی داشته باشیم. همین اصل بود که محققان برای جلوگیری از همه گیری این بیماری و همراهی آن با کرونا، توصیه کردند بهتر است گروههای در معرض خطر واکسن آنفلوآنزا را تزریق کنند.
طبق سازوکارهای پیشبینی شده، متولیان حوزه سلامت آمادگی خود را درباره توزیع این واکسن در میان گروههای هدف و افراد در معرض خطر ابتلا اعلام کردند، اما با توجه به محدویتهای تأمین و توزیع این واکسن، مجدداً نگرانیهایی در میان مردم ایجاد شد و شایعات متعدد از ایجاد بازار سیاه و هجوم مردم به داروخانهها به میان آمد، موضوعی که نمونه آن در عرضه ماسک و الکل در ابتدای شیوع کرونا دیده شد. در همین زمینه انجمن داروسازان ایران اعلام کرد: تاکنون هیچ واکسن آنفلوآنزا به داروخانههای کشور تحویل داده نشده و توزیع آن از ابتدای مهر ماه برنامهریزی شده است. علیرضا شهریاری در گفتگو با ایرنا، افزود: سال گذشته یک میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن آنفلوآنزا به کشور وارد و توزیع شد که امسال با توجه به شیوع بیماری کرونا واردات ۱۶ میلیون دوز واکسن پیشبینی شده است. وی با بیان اینکه نرخ مصوب واکسنهای آنفلوآنزا برای مصرف کننده ۴۰۰ هزار ریال تعیین شده، خاطرنشان کرد: همه افراد و گروههای سنی نیاز به دریافت واکسن آنفلوآنزا ندارند و این واکسن برای استفاده گروههای پرخطر توصیه میشود و مردم در این خصوص اضطراب و نگرانی نداشته باشند. کریم همتی، رئیس جمعیت هلال احمر نیز در یک برنامه تلویزیونی، با تشریح اقدامات هلال احمر در زمینه خرید، تأمین و واردات واکسن آنفلوانزا گفت: با توجه به همزمانی شیوع ویروس کرونا و آنفلوانزا در پاییز و زمستان، وزارت بهداشت قصد دارد ۱۶ میلیون دوز واکسن آنفلوانزا وارد کشور کند. وی افزود: طبق پروتکل وزارت بهداشت، توزیع واکسنها از ابتدای مهر آغاز میشود. رئیس جمعیت هلال احمر قیمت واکسنهای خریداری شده با ارز دولتی را که شامل واکسنهای آلمانی، فرانسوی و کانادایی است بین ۵.۹ تا ۷ یورو اعلام کرد.
داغ شدن بازار شایعه
اما هنوز چیزی از این موارد نگذشته بود که فضای مجازی با این شایعه پر شد. خبر این بود که شانزده میلیون واکسن امریکایی بوده و بدون تحریم وارد می شود. به دنبال آن این سوال مطرح شد که چرا امریکا که با تحریمهای خود مانع از صدور داروی کودکان سرطانی و داروی کودکان پروانهای به کشور شده به یکباره دایه مهربان تر از مادر شده و تصمیم دارد این داروها را وارد کشور کند آن هم رایگان؟! بعد از این ماجرا، برای ترس در میان مردم شایعاتی در مورد احتمالات و .... ساخته شد که می گفت مردم به گوش و به هوش باشید که این واکسن ها به نوعی چیپ گذاری ملی در بدن افراد است و عواقبی چون عقیمی دائمی و نسل کشی فوری به دنبال دارد. بنابراین فقط از واکسن های ایرانی استفاده کنید .
کنکاش پیرامون مسئله
ایجاد چنین شایعاتی در میان مردم موجب شد تا خبرنگار سیاست روز به کنکاشی در این باره بپردازد. در ابتدا از نمایندگان مجلس درباره صحت این شایعات جویا شدیم از جمله امیرحسین قاضی زاده هاشمی نماینده مشهد و کلات اما وی با تاکید بر اینکه در این زمینه مطلبی ندیده و نشنیده و در جلسه مجلس حضور دارد ، توصیه کرد که برای دریافت پاسخ این سؤال از دیگر اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس سوال کنیم . بعد از آن با حسینعلی شهریاری نماینده زاهدان و عضو کمیسیون بهداشت درمان مجلس که از مجلس هفتم تا این دوره در این کمیسیون فعالیت داشته سوال کردیم با این حال شهریاری هم از این موضوع ابراز بی اطلاعی کرد. بدنبال این امر از ایرج حریرچی معاون وزیر بهداشت مطلب را جویا شدیم اما وی نیز در این باره اظهار نظر نکرد و تاکید کرد که اطلاعات را از سید حیدر محمدی مدیر کل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو و یا دکتر علیرضا بیگلری جویا شویم اما موفق به تماس تلفنی در این باره نشدیم و پس از آن نیز با دکتر محمد مهدی گویا رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت تماس گرفتیم که مسئول دفتر وی در وزارت خانه اعلام کرد باید برای پاسخ به سوال با روابط عمومی وزارتخانه از قبل هماهنگ شود.
البته بعد از این تلاشها، به سراغ برخی از منابع آگاه که مایل به فاش شدن نام و مقامشان نبودند رفتیم، برخی از آنها به روزنامه سیاست روز اعلام کردند که واردات واکسن فعلاً متوقف شده، چرا که پول لازم برای خرید واکسن توسط کشورهای غربی و به بهانه تحریمها بلوکه شده و ممکن است این واکسنها تا دوهفته دیگر هم وارد کشور نشود. و عدهای دیگر نیز اعلام کردند واکسن های امریکایی به واکسن کرونا مرتبط میشود و مربوط به آنفلوآنزا نیست.
گفتگو با مشاور مطبوعاتی وزیر
سرانجام در گفتگو با علیرضا وهاب زاده مشاور مطبوعاتی وزیر بهداشت به برخی از پاسخ های خود رسیدیم . وی با اشاره به اینکه در جریان زمان واردات واکسنهای آنفلوآنزا نیست و هلال احمر متولی واردات این داروها است، گفت: البته مجوز واردات این واکسن از وزارت بهداشت گرفته شده و نظارت کامل بر واردات آنها وجود دارد.
وی یادآور شد: تولید واکسن آنفلوآنزا در کشور نداریم و همواره این واکسنها وارداتی است.
وهاب زاده با بیان اینکه واکسنهایی که در داروخانههای معتبر توزیع می شود، همگی تحت نظارت وزارت بهداشت قرار دارد، خاطرنشان کرد: تزریق واکسن آنفلوآنزا مشکلی برای افراد ایجاد نمیکند مگر اینکه واکسن مذکور تقلبی باشد. وی همچنین در مورد واردات ۲۰ میلیون واکسن کرونا از هند، گفت: هنوز واکسنی وارد نشده است، در حقیقت ما پیشاپیش برای خرید واکسن اعلام آمادگی کرده و در نوبت خرید این واکسن هستیم.
نطرات متخصص عفونی
خبرنگار سیاست روز همچنین برای دریافت اطلاعات بیشتر با دکتر زهرا عبدی متخصص بیماریهای عفونی گفتگو کرد. وی در این گفتگو با تاکید بر اینکه اولاً واکسن به بازار نیامده و قضاوت در مورد آن عجولانه است، اظهار داشت: در مورد تداخل تزریق واکسن آنفلوآنزا با دیگر واکسنها اگر واکسن غیر زنده باشد، میتوان آن را با واکسنهای دیگر تزریق کرد اما اگر زنده ضعیف شده باشد نمیشود همزمان از این واکسنها استفاده کرد و بایستی با فاصله زمانی استفاده شود. وی با اشاره به اینکه واکسن کرونا وارد فاز سوم تستهای انسانی شده، افزود: آزمایش هایی در روسیه و انگلیس انجام گرفت، اما واکنشهایی را داشت که موجب توقف طرف روبرو شد، با این حال باید در نظر داشته باشیم که با وجود شرایط خاص کشور و دنیا حتی اگر این واکسن مشکلی نداشته باشد به زودی دست ایران به آن نمی رسد. وی با بیان اینکه در گذشته واکسنهای آنفلوآنزا به دو شکل فرانسوی و هلندی وارد کشور می شد، گفت: در بیشر مواقع واکسنها از شرکت های فعال و شناخته شده خریداری میشود که در این مورد دو کشور فرانسه و هلند هستند، البته روسیه هم واکسن ارائه کرد اما مورد اقبال قرار نگرفت. این متخصص عفونی با تاکید بر اینکه استفاده از واکسنهایی که توسط وزارت بهداشت تایید میشود ، مانعی ندارد، افزود: این واکسن ها در درجه اول برای بیماران زمینهای چون پیوندیها، کسانی که شیمی درمانی میکنند، زنان باردارو بیماران HIV استفاده میشود.
عبدی گفت: بهتر است افرادی که بیشتر در معرض ابتلا قرار دارند این واکسن را استفاده کنند. حتی برخی کادرهای پزشکی ترجیح میدهند که این واکسن را استفاده نکنند و با مراقبت مانع از ابتلا به بیماری شوند.
خطر واکسن
عبدی در ادامه با اشاره به اینکه این واکسن ۶۰ تا ۷۰ درصد میتواند مانع از بیماری آنفلوآنزا شود و اگر فردی در مواجهه با بیمار مبتلا به آنفلوآنزا رعایت بهداشت فردی و عمومی را به نحو احسن اجرا کند احتمال ابتلای وی به بیماری بسیار کم است، افزود: در دستورالعملی که برای استفاده از واکسن آنفلوآنزا اعلام شده در درجه اول گروههای پر خطر قرار دارند ولی امسال اشکالی ندارد که گروههای کم خطر هم از آن استفاده کنند. وی اظهار داشت: این که واکسن آنفلوآنزا از امریکا به ایران وارد شود بسیار بعید است چرا که ما با شرکتهای هلندی و فرانسوی هماهنگ و با نمایندگان آنها در سازمان غذا و دارو طرف هستیم. این متخصص عفونی به مردم توصیه کرد: واکسنهایی که وزارت بهداشت پس از تایید روانه بازار میکند، مصرف کنند و اگر واکسنی مشخصات وزارت بهداشت را نداشته باشد نمیتواند وارد کشور شود بنابراین ایجاد ترس و هراس، به دلیل مصارف دیگر است.
عبدی با اشاره به اینکه برای جلوگیری از چنین جریان سازیهایی باید سطح اطلاعات عمومی مردم افزایش یابد، گفت: تمام اطلاعات عمومی داروها در داروخانه روی جبعه آن درج شده و بسته بندی دارو دست نخورده است. اما مردم توجه داشته باشند که طرف بازار سیاه نروند و تنها واکسن های سال۲۰۲۰ – ۲۰۲۱ را خریداری کنند. وی به مردم توصیه کرد: برای افراد کم خطر بهترین روش رعایت پروتکل های بهداشتی است. این متخصص بیماری های عفونی خاطرنشان کرد: نیازی حتی به ژل های ضد عفونی، استفاده مرتب از الکل و ... نیست کافی است که افراد ماسک بزنند، فاصله ایمن را رعایت کنند، دستهای خود را مرتب با آب و صابون بشویند تا مانع از انتقال و ابتلا به این بیماری شوند.
نویسنده: کتایون مافی