معرفی مصوبه
شناسنامه مصوبه
نام مصوبه: سياست ها و راهبردهاي ارتقاي سلامت زنان
شماره جلسه تصویب: ۶۱۳
تاریخ تصویب: ۰۸/۰۸/۱۳۸۶
شماره ابلاغ: ۵۳۹۹/دش
تاریخ ابلاغ: ۱۱/۰۹/۱۳۸۶
شرح:
سلامت زنان به عنوان جايگاه والاي او در جوهره خلقت به ويژه در شكلگيري فرهنگ، تربيت، سعادت و حفظ و ارتقاي سلامت خانواده و جامعه داراي نقش تعيين كننده است كه اين خود تحت تأثير حقوق اساسي آنان در خانواده و اجتماع قرار ميگيرد. قانون اساسي جمهوي اسلامي ايران با حمايت از حقوق انساني، اجتماعي و فرهنگي همه افراد اعم از زن و مرد، سلامت افراد را يك حق اساسي دانسته و تأمين نيازهاي سلامت آنها را تكليف اصلي دولت شمرده است. منشور حقوق زنان در نظام جمهوري اسلامي ايران نيز بر حق سلامت زنان در بهرهمندي و دسترسي به خدمات، حمايتها و مراقبتهاي بهداشتي درماني مورد نياز و با كيفيت مناسب تأكيد مينمايد. شوراي عالي انقلاب فرهنگي براساس پيشنهاد شوراي فرهنگي- اجتماعي زنان سياستهاي لازم و راهبردهاي اساسي براي تضمين سلامت زنان و دستيابي آنان به مراقبتهاي همه جانبه و مورد نياز در دورههاي مختلف زندگي را با تكيه بر پژوهشهاي انجام شده در ابعاد مختلف و با تأكيد بر عوامل فرهنگي تأثيرگذار به شرح ذيل تصويب مينمايد:
ماده ۱- تعاريف:
۱- سلامت: عبارت از رفاه كامل جسمي، رواني، اجتماعي و معنوي است و تنها به نبود بيماري و معلوليت اطلاق نميشود.
۲- حق سلامت: حق سلامت زنان به معناي برخورداري از سلامت جسمي، رواني، اجتماعي و معنوي در زندگي فردي، خانوادگي و اجتماعي با توجه به ويژگيهاي آنان در مراحل مختلف زندگي بوده و از جمله حقوق طبيعي و همگاني محسوب ميشود و مسئوليت تأمين آن بر عهده دولتها ميباشد. يافتههاي علمي جديد درباره سلامت زنان و نظامهاي سلامت بر رويكردهاي ادغام يافته سلامت در طي دورههاي زندگي تأكيد دارد و آن را نكتهاي كليدي و با اهميت در برنامههاي پژوهشي و برنامهريزي به شمار ميآورند. در چنين رويكردي ابعاد فيزيكي، رواني، اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و معنوي زندگي زنان با در نظر گرفتن نقشهاي چندگانه فردي، اجتماعي و خانوادگي آنان مد نظر قرار ميگيرد.
۳- سلامت معنوي: يكي از ابعاد سلامت كه در ارتباط با زندگي و رستگاري در دنيا و پس از آن است و با احساسات عميق و عقايد انسان به ويژه در بعد مذهبي و جداي از بخش مادي و جسماني زندگي ميباشد.
۴- ارتقاي سلامت: عبارت است از فرآيند توانمندسازي افراد جهت افزايش تسلط بر سلامت خود و بهبود آن.
۵- پيشگيري از بيماريها: پيشگيري از بيماريها، دربرگيرنده اقداماتي است كه علاوه بر جلوگيري از وقوع بيماري (نظير كاهش عوامل خطر)، پيشرفت آن را نيز متوقف كرده و در صورت بروز، عوارض آن را كم ميكند.
۶- رفتارهاي پرخطر: رفتارهايي است كه موجب افزايش احتمال بروز بيماري، جراحت و يا ناتواني در طول زندگي ميگردد.
۷- عواملخطر: عبارت است از رفتار، ابعاد شيوه زندگي يا وضعيت اجتماعي، اقتصادي يا زيست شناختي كه همراه با استعداد فزايندهاي از ابتلا به بيماري، ناخوشي يا صدمات بوده و يا به وجود آورنده و علت اين حالتها باشد.
۸- نظام سلامت: تمام فعاليتهايي كه هدف اصلي آنها، حفظ، ارتقاء و يا بازگرداندن سلامت است.
۹- معلوليت اجتماعي: هرگونه نقص يا ناتواني شديد در انجام فعاليتهاي اساسي و عملكرد زندگي خانوادگي و اجتماعي (تحصيل، اشتغال، معاشرت) كه بر سلامت تأثير ميگذارد.
ماده ۲- اهداف:
۱- ارتقاء و توسعه سلامت زنان در ابعاد جسمي، رواني، فرهنگي، اجتماعي و معنوي در دورههاي مختلف زندگي و پيشگيري از بيماريها و كاهش عوامل خطر سلامت زنان.
۲- تقويت سياستها و برنامههاي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي به سمت سلامت زنان و نيازهاي بهداشتي ـ درماني آنان.
۳- افزايش آگاهي جامعه و خانواده از دانش و نيازهاي سلامت زنان و نقش آن در توسعه.
۴- تقويت نقش محوري زنان در تأمين سلامت خود، خانواده و جامعه و افزايش مشاركت آنان در سطوح مختلف تصميمگيري و اجرا.
۵- افزايش دسترسي زنان به اطلاعات (به ويژه از طريق رسانههاي ملي و جمعي) خدمات و مراقبتهاي سلامت واجد كيفيت و متناسب با نيازهاي آنان در دورههاي مختلف زندگي.
۶- اصلاح و رفع موانع فرهنگي- اجتماعي و اقتصادي مؤثر بر سلامت زنان.
ماده ۳- سياستها:
۱- توجه به مسئوليتها و نقشهاي متعدد فيزيولوژيك، خانوادگي و اجتماعي زنان و توجه به انسجام مراقبتهاي بهداشتي و درماني زنان و پيشگيري از بيماريها در تمامي دورههاي زندگي.
۲-توجه به ابعاد مختلف سلامت زنان از جمله جسمي، رواني، اجتماعي و معنوي.
۳- توجه به تأثير شرايط فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي زندگي بر سلامت زنان.
ماده ۴- راهبردها:
۱- بازنگري مستمر، ارزشيابي و نظارت بر اجراي سياستها و برنامههاي سلامت زنان، طراحي و استقرار نظام پايش و مراقبت سلامت زنان در نظام سلامت كشور.
۲- تقويت همكاريها و هماهنگيهاي بين بخشي در تدوين برنامههاي مؤثر بر ارتقاي سلامت زنان از طريق شوراي عالي سلامت.
۳- شناسايي و تلاش جهت رفع موانع فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي مؤثر بر ارتقاي سلامت زنان.
۴-ارزيابي مستمر وضعيت سلامت زنان و شناسايي عوامل مؤثر بر بهبود آن و راههاي تقويت و توسعه آنها، طراحي و استقرار نظام جامع اطلاعات سلامت زنان.
۵- توسعه آگاهي زنان و خانوادهها از نقش و مسئوليتهاي متعدد زنان در خانواده و اجتماع و همچنين نيازهاي سلامت زنان در مراحل مختلف زندگي اعم از كودكي، بلوغ، ازدواج، باروري، شيردهي، يائسگي و سالمندي.
۶- تدوين برنامههاي آموزشي متناسب با نيازهاي سلامت زنان و عوامل فرهنگي و اجتماعي تأثيرگذار بر آن از طريق تعامل بين بخشي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي با دستگاههاي ذيربط.
۷- فرهنگسازي و اصلاح باورهاي جامعه نسبت به جايگاه زنان در تصميمگيري و تصميمسازي و نقش آنان در سلامت خود و جامعه و افزايش مشاركت آنان در مديريتهاي بخش سلامت زنان.
۸- حمايت از مشاركت سازمانهاي غيردولتي مرتبط با زنان در توسعه سلامت زنان و بهبود محيط زيست.
۹- افزايش دسترسي زنان به نيروهاي متخصص و همگن خدمات سلامت در ابعاد كمي و كيفي متناسب با نيازهاي دورههاي مختلف زندگي آنان و رفع موانع فرهنگي، اقتصادي و فيزيكي براي دسترسي و استفاده از خدمات مورد نياز سلامت خود.
۱۰- برنامهريزي مناسب جهت دسترسي به خدمات و حمايتهاي ويژه مورد نياز سلامت براي دختران و زنان آسيبپذير، زنان سرپرست خانوار، خودسرپرست و داراي معلوليتهاي فيزيكي،