مقام معظم رهبری برای نخستین‌بار ادبیات اقتصاد مقاومتی را در مقابله با تحریم‌های بین‌المللی مطرح نمودند. ایشان همواره براین مساله تاکید داشته‌اند که اقتصاد ایران باید بر مبنا و اصول درستی گام نهد تا از این رهگذر بتواند بر تحریم‌های بین‌المللی فائق آمده و تهدید تحریم را به فرصت تبدیل کند.
ایشان در سخنان خود در موارد مختلفی دراین باره تاکید داشته اند و همواره عنوان کرده‌اند که «تنها راه حل مشکلات اقتصادی کشور، نگاه به ظرفیت‌های بیشمار درونی است و نه نگاه به بیرون و برداشته شدن تحریم‌ها. به دشمن نمی‌توان چشم دوخت و از دشمن نمی‌توان انتظار داشت.»
رهبر معظم انقلاب «تکیه بر نیروی داخل» را نجات‌دهنده کشور و زمینه‌ساز حل مسائل گوناگون اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دانستند و فرموده‌اند سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در آینده نزدیک ابلاغ خواهد شد و در پی آن، اقدامات و ساخت‌های لازم برای ایجاد اقتصاد مقاومتی بوجود خواهد آمد.
آنچه مسلم است با وجود تاکیدات معظم‌له اما همچنان اقتصاد ایران با مشکلات متعددی روبرو است و متولیان بخش اعظم این معضلات را به تحریم‌های ناجوانمردانه نسبت می‌دهند در حالی که به اعتقاد کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی بخش قابل توجهی از این مهم را به سوءمدیریت‌ها و ... نسبت می‌دهند.
استفاده حداكثري از ظرفيت‌ها
کارشناسان و منتقدان اقتصادی با تکیه بر فرمایشات مقام معظم رهبری در بررسی مساله اقتصاد مقاومتی اینگونه عنوان می‌کنند که مشکل اقتصاد ایران، مشکل طرف عرضه است و این مساله بر کسی پوشیده نیست.
این گروه معتقدند این مشکلی که امروز خود را در کاهش ظرفیت‌های تولیدی، افزایش بیکاری و سوزاندن سرمایه‌های انسانی (تخصص‌زدایی به جای تخصص‌زایی) و انواع و اقسام مشکلات دیگر نشان می‌دهد ازاین مهم نشات می‌گیرد و آنچه سبب شده تا اقتصاد ایران نتواند تمرکزی بر مشکل اصلی خود کند به یک نوع عدم برنامه‌ریزی یا به عبارت بهتر نوعی سردرگمی مربوط می‌شود.
تحلیلگران با اشاره به اینکه مبنای نامگذاری و استراتژی اقتصاد مقاومتی که مقام معظم رهبری آن را تبیین کردند به این مفهوم است که تکیه‌گاه تولید ناخالص ملی بر منابع داخل کشور باشد و آنچه منجر به محصول یا تولید نهایی می‌شود می‌گویند: این مساله ناشی از به کارگیری منابع انسانی و سرمایه به عنوان نماد سرمایه تکنولوژی‌های مختلف است.
قطع وابستگی
طبق اظهار نظر کارشناسان آنچه مسلم است متاسفانه کشورهای جهان سوم مصرف‌کننده تکنولوژی‌های از رده خارج کشورهای توسعه یافته‌اند و این کشورهای توسعه یافته هر‌گاه اراده کنند می‌توانند با عدم صادرات تکنولوژی به آنها، تولیدکشورهای جهان سوم را تحت‌الشعاع قرار دهند و همین مورد مشکلات قابل توجهی را فراهم کرده و اگر مورد توجه قرار نگیرد می‌تواند مشکلات را دوچندان کند.
تحلیلگران اوضاع اقتصادی کشور در تشریح این مهم به تداوم تحریم‌هایی که تاکنون اعمال شده در ۱۰ ماهه گذشته سال‌جاری به واسطه و مشکلاتی که در سر راه نقل و انتقال پول وجود داشته است اشاره می‌کنند و می‌گويند: این مساله موجب شده تا عملا صادرات غیر‌نفتی کشور در مقایسه با مدت مشابه سال قبل متناسب با ظرفیت‌های اقتصادی کشور نبوده و رشد قابل توجهی نداشته است. به عبارت دیگر فازهای ۱۰ تا ۲۸ پارس جنوبی مقرربود که عملیاتی شود اما از آنجایی که به تکنولوژی غرب وابسته بود مورد بهره‌برداری قرار نگرفته و نتیجه این شده که کشور قطر بیشتر از سهم خود از این میادین برداشت کرده و موجب شده تا در سرمای زمستان نیز با کمبود گاز مواجه شویم.
تکیه بر مزیت‌های داخلی
با توجه بر موارد یاد شده آنچه مسلم است اقتصاد مقاومتی به معنای تکیه بر ابزارهای تولید داخل کشور و همچنین تکیه بر مزیت‌های نسبی داخل کشور است که ایران در خیلی موارد از آن غنی است.
طبق آمار و مستندات موجود نکته قابل توجه اين است که کشور ایران در برخی عرصه‌ها دارای رتبه‌های بالا و بعضا پنجم و ششم است که از جمله آن می‌توان به محصولات باغی و معادن و ... را برشمرد. از سوی دیگر ایران به واسطه دارا بودن مسیر ترانزیتی شمال به جنوب و غرب به شرق یا عرصه‌هایی از این قبیل ظرفیت‌های بالقوه‌ای دارد که می‌توان برآن تکیه زد تا فرمایشات مقام معظم رهبری در مورد اقتصاد مقاومتی را جامه عمل پوشاند بنابراین این ظرفیت‌های بالقوه به ظرفیت‌های بالفعل تبدیل شود، دیگر نیازی به تکنولوژی‌های غربی نیست.
رهنمود رهبری؛ فصل‌الخطاب
با توجه به موارد یاد شده و با مبنا قرار دادن فرمایشات مقام معظم رهبری در مورد اقتصاد مقاومتی؛ و با در نظر گرفتن اینکه نگاه دولت مبنی بر اینکه اقتصاد ایران که در سال ۹۱ و ۹۲ در رکود تورمی به سر برده است خارج شود لذا برای خارج شدن از این مسیر راهی نیست جز آنکه از امکانات موجود حداکثر استفاده صورت گیرد وجود ندارد و برای رشد هر چه بهتر در این زمینه‌ها نیازی به استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا وجود ندارد. به عبارت دیگر هر چند در سال‌های گذشته به خاطر بروز چالش‌ها و تحریم‌ها با مشکلاتی روبرو بوده‌ایم اما به نظر می‌رسد با انجام این اقدامات و الگو قرار دادن سخنان مقام معظم رهبری؛ سال ۹۳ سال مبنای خوبی باشد تا اقتصاد ایران از توانمندی داخلی بهره گرفته و به وضعیت مطلوب اقتصادی برسد.
