۳۰ آوریل روزی مهم و سرنوشتساز برای مردم عراق میباشد. مردم این کشور در این روز برای انتخاب نمایندگان پارلمان پای صندوقهای رای میروند. انتخابات پارلمان عراق از آن جهت دارای اهمیت است که ترکیب پارلمان تعیینکننده دولت آینده این کشور میباشد. به طور سنتی رئیس پارلمان از اهل سنت، رئیسجمهور از اکراد و نخستوزیر از شیعیان انتخاب میگردد.
با توجه به ساختار قبیلهای جاری بر عراق، احزاب و جریانهای سیاسی متعددی در انتخابات حضور دارند که بر حساسیتهای انتخابات افزوده است. این انتخابات از زوایای دیگر نیز دارای اهمیت است و آن اینکه دولتمردان و ملت عراق با برگزاری منسجم انتخابات میتوانند بار دیگر این امر را به اثبات رسانند که از یک سو توان اجرای دموکراسی با ساختاری بومی و بدون نظارت غرب را دارند و از سوی دیگر توان تامین امنیت کشورشان را دارا میباشند. آمریکاییها در حالی سال ۲۰۱۱ از عراق خارج گردیدند که تا به امروز همواره تلاش کردهاند تا چنان وانمود سازند که عراق توان تامین امنیت و اجرای مطالبات مردم را ندارد لذا بازگشت آمریکا به این کشور امری ضروری میباشد که برگزاری انتخابات آتی میتواند خنثیکننده این طراحیها باشد.
در این میان عراق برای تحقق این مهم با چالشهایی مواجه است که رفع آنها تا زمان برگزاری انتخابات امری مهم برای دولتمردان و مردم این کشور است. نخست آنکه برخی از جریانهای سیاسی از جمله برخی از فهرست العراقیه با تکیه بر نیروهای بر جای مانده از حزب بعث به دنبال کسب انحصاری قدرت میباشند چنانکه در ماههای اخیر ازابزارهای متعددی حتی همگرایی با گروههای تروریستی برای رسیدن به این مقصود در پیش گرفتهاند.
جریانهایی که برخی از آنها دارای وابستگی به کشورهای عربی و غربی میباشند که به جای توجه به منافع عراق برای تامین منافع این کشورها گام بر میدارند. عملکردهای اقلیم کردستان عراق به ریاست مسعود بارزانی نیز در مقاطعی چالشهایی ایجاد کرده است.
خلاء حضور جلال طالبانی رئیسجمهور عراق موجب شده تا برخی اقدامات از سوی این منطقه برای کسب امتیازات از دولت مرکزی عراق صورت میگیرد که امنیت و ثبات عراق را تحت تاثیر قرار داده به ویژه اینکه کشوری مانند ترکیه از این شرایط برای دخالت در امور عراق بهره گرفته که بر نابسامانیهای این کشور دامن زده است.
نکته قابل توجه آنکه دولت عراق به نخستوزیری مالکی اقدامات و رایزنیهای متعددی را برای ایجاد وفاق ملی در میان جریانهای سیاسی و حل اختلافات اقلیم کردستان با بغداد صورت داده است هر چند که از ادعاهای این جریانها برای ایجاد چالش سیاسی و امنیتی را مخالفت با سومین دور نخستوزیر مالکی عنوان کردهاند اما در نهایت مالکی به عنوان نخستوزیر قانونی عراق تلاش دارد تا عراق را در مسیر وحدت هدایت نماید چنانکه وی بر اصل تشکیل دولت وفاق ملی و نیز برگزاری انتخابات در زمان مقرر تاکید کرده است.
دوم آنکه برقراری امنیت مولفهای مهم برای برگزاری انتخابات عراق میباشد. گروههای تروریستی از جمله بازماندگان حزب بعث، داعش در ماههای اخیر تحرکات خود را برای ناامنسازی بیشتر عراق تشدید کردهاند.
هر چند که انفجارهای خونین و حملات تروریستی از تحولات روزمره عراق از زمان حضور نیروهای خارجه (۲۰۰۳) تاکنون بوده اما در ماههای اخیر این تحرکات تشدید شده که نمود آن را در فعالیت گسترده داعش در استان الانبار و مناطق الرمادی و فلوجه میتوان مشاهده کرد.
این جریانهای تروریستی در حالی به دنبال کسب قدرت و رسیدن به طرح ایجاد امارات اسلامی عراق و شام میباشند که همسویی اهداف آنها با برخی کشورهای عربی نظیر عربستان و قطر و منافع آمریکا موجب حمایت این کشورها از این گروهها گردیده است. نکته بسیار مهم آن است که مخالفان دموکراسی در عراق برآنند تا از شرایط موجود و تحرکات گروههای تروریستی برای تاثیرگذاری بر انتخابات بهره گیرند. طراحی آنان چنان است که از یکسو با ناامنسازی کشور و ناکارآمد نشان دادن دولت از اقبال مردمی به جریانهای سیاسی نزدیک به دولت کنونی عراق جلوگیری نمایند چنانکه همزمان با حملات تروریستها برخی از جریانهای سیاسی عراق در فضای سیاسی و رسانهای طرح سرنگونی دولت عراق را مطرح کردهاند.
از سوی دیگر این جریانها برآنند تا با ایجاد ناامنی در مناطقی خاص مانع از حضور مردم در انتخابات گردند تا از میزان آرای احزاب رقیب به ویژه آرای دولت کنونی عراق بکاهند.
تکمیلکننده این طرح تقویت مناطق مورد نظر این جریان برای افزایش مشارکت مردمی برای افزایش آراءشان است نکته قابل توجه آنکه کشورهای عربی نظیر عربستان و عراق نیز میلیونها دلار برای تحقق این طرح اختصاص دادهاند که بخش عمدهای از آن شامل مناطق روستایی و اقشار فقیر عراق میشود. آنها دموکراسی عراق را چالشی خطرناک برای کشورهای خود میدانند که در آنها انتخاباتی برگزار نمیشود و ساختار پادشاهی حاکم است.
با توجه به آنچه ذکر شد میتوان گفت که عراق تا زمان برگزاری انتخابات عراق دورانی بس حساس را سپری میکند به ویژه اینکه برخی جریانهای سیاسی با حمایت کشورهای مرتجع عربی و غرب برآنند تا از مسئله ناامنی و مشکلات اقتصادی برای سرنگونسازی دولت کنونی عراق و کسب اعضای قدرت بهره گیرند؛ لذا در روزهای آینده عراق شاهد ناآرامیهای بیشتری خواهد بود هر چند که طرحهای گسترده امنیتی ارتش و دولت عراق برای مقابله با ناامنیها و سرکوب تروریسم این سناریو را با ناکامیهایی همراه ساخته است.