شانزدهمین روز از تهاجمات اسرائیل به نوار غزه و عملیات موشکی حماس، در حالی سپری میشود که رژیم صهیونیستی از روشهای مختلف تلاش ميکند جامعه بینالملل را در مورد روایت مورد نظر خود اعم از توجیه اقدامات خود، اهداف، آغازگر جنگ و هماکنون طرف منکر آتش بس، غالب کند.
اسرائیل نه تنها از مسیر رسانههای طویل و عریض خود در جهان برای این کار بهره ميگیرد بلکه دیپلماسی خارجی خود را در این راه به شدت فعال کرده است. با توجه به اهمیت این امر و تبعات آن برای طرف فلسطینی که یک دیپلماسی خاموش و منفعلانه را در جامعه بینالملل به نمایش گذاشته است، مهمترین اقدامات اسرائیل در این چارچوب بیان ميشود:
الف- رسانهها آینه دیپلماسی هدفمند اسرائیل
رژیم صهیونیستی از همان روز آغازین جنگ، اقدامات خود را به اصل «حق مشروع دولتها در دفاع از خود»، گره زد و حملات هوایی را پاسخ به حملات موشکی حماس و دفاع از شهروندان خود، خواندند. آنها برای این هدف، از تمام رسانههای داخلی و خارجی اعم از تلویزیون، روزنامه، خبرگزاریهای اینترنتی و... نهایت استفاده را بردند. این برنامه نه یک خبررسانی ساده بلکه یک برنامه جامع مبتنی بر اثرگذاری افکار عمومي را شامل ميشد. بر این مبنا ترجمه عملیات خود با عنوان «لبه محافظ» (Operation Protective Edge) بگونهای که حق اسرائیل در دفاع و حمایت از ساکنان خود را به اذهان متبادر کند، نقطه شروع این برنامه جامع بود. پس از آن تصاویر مختلف از آشفتگی ساکنان شهرهای مختلف سرزمینهای اشغالی که با مصاحبهها و فیلمهای مختلف مزین ميشد، در رسانههای داخلی و خارجی انعکاس یافت. در همین بستر حوادث و رویدادها به گونهای بازگو ميشد که ترس و واهمه و نگرانی ساکنان و نیز مقامات، در کانون اخبار قرار گیرد تا همین فضا به اذهان عمومينیز القا شود.
ب- اعلام همبستگی اجباری
یکی دیگر از فعالیتهای مهم اسرائیل در گسترش روایت خود از جنگ کنونی، انعکاس همبستگی مقامات کشورهای خارجی آمریکایی و اروپایی با اسرائیل بود. سران رژیم صهیونیستی برای این کار ابتکار عمل را به دست گرفته و به جای آنکه منتظر اعلام موضع کشورهای مذکور باشد، خود با آنها تماسهای تلفنی مختلف برقرار کرد.
درپی تماسهای مذکور از سوی لیبرمن و نتانیاهو با مقاماتی مانند صدراعظم آلمان، وزیر امور خارجه فرانسه و انگلیس، کاخ سفید و... مقامات مذکور با موضع اسرائیل اعلام همبستگی کردند. در همین راستا لابیهای فعالی شبکهای با نفوذ در بخشهای مختلف حکومتی کشورهای مختلف، خواسته اسرائیل مبنی بر اعلام همبستگی با این رژیم را به پیش بردند. به عنوان نمونه نامهای برای تمام سفرای کشورها در سازمان ملل متحد و نیز وزرای امور خارجه ۲۸ کشور اروپایی ارسال شد که بخشی از محتوای آن به این شرح است: «ما از شما ميخواهیم خود را بجای اسرائیل بگذارید. شما با ما در این مسئله موافق هستید که اگر شهرهای یک کشور مورد تهاجم قرار بگیرد، حکومت و دولت آن وظیفه محافظت از شهروندان خود را بر عهده دارد.» از اینرو اعلام همبستگی اجباری کشورها از طریق اعمال فشارهای رسمي و غیررسميجنبه دیگری از دیپلماسی صهیونیستها را کامل کرد.
ج- سفرهای برنامهریزی شده
یکی دیگر از ابعاد دیپلماسی اسرائیل، میزبانی مقامات ارشد بینالمللی به صورت فردی و جمعی و هدایت آنان به پذیرش روایت مورد نظر اسرائیل از رویدادهای جاری بود. بر این اساس اسرائیل در روزهای اخیر از میهانان دیپلماتیک که سفر آنها از سوی سازمانهای صهیونیستی ترتیب داده شده بود و همچنین مقامات بلندپایه دولتی که برای بررسی اوضاع و پیشنهاد آتشبس، به سرزمینهای اشغالی رفته بودند، نهایت استفاده را کرد. یکی از مهمترین برنامههایی که اسرائیل برای این هیئتها و یا اشخاص اجرا ميکرد، ترتیب رفتن آنها به شهرهایی که موشکهای حماس به آنجا اصابت ميکند، بوده است.
دیدار لارس فابورگ اندرسون سفیر اتحادیه اروپا از اشکلون، دیدار فدریکا موگرینی وزیر امور خارجه ایتالیا از اشدود، دیدار فرانک والتر اشتان مایر وزیر امور خارجه آلمان، دیدار هیئتی از رهبران ارشد بینالمللی با مقامات، نمایندگان کنست و فرماندهان نظاميدر اسرائیل و سفر آنها به شهرهای جنوب اسرائیل و... از جمله این برنامهها به شمار ميآید.
دیپلماسی یکی از مهمترین ابزارهای سیاست خارجی به منظور نفوذ و نقش آفرینی در جامعه بینالملل امروز است. از این رو این مسئله اهمیت بسیاری در موفقیتهای روابط خارجی یک ساختار سیاسی در سطح بینالمللی دارد. این در حالی است که طرف فلسطینی به ویژه تشکیلات خودگردان که نمایندگی فلسطین در محافل رسميرا بر عهده دارد، در روزهای گذشته هیچگونه فعالیتی برای انکار روایت اسرائیلی از جنگ کنونی و نفوذ در اذهان عموميبه نفع فلسطینیها نکرد. در مقابل اسرائیل از این خلاء و جمود دیپلماتیک تشکیلات در راستای منافع خود به روشهای مختلف بهره گرفت. مطالب فوق تنها جنبههای آشکار دیپلماسی خزنده اسرائیل برای همراه کردن فضای جامعه بینالملل به نفع این رژیم است.
وحیده احمدی- موسسه تحقيقات و پژوهشهاي سياسي - علمي ندا