یکی از قدیمیترین خیابانهای تهران خيابان ناصرخسرو است. خياباني كه با نام دارو آن هم از نوع قاچاقش شناخته ميشود و روزي نيست كه بازارش از سكه افتاده باشد.
در واقع اغلب کسانی که در دو دهه گذشته با داروهای نایاب و کمیاب سروکار داشتهاند، خیابان ناصرخسرو را به عنوان تنها مرکز تهیه چنین داروهایی میشناسند.
اگرچه طي اين چند سال وضعيت قاچاق دارو در اين خيابان كمي بهتر شده اما هنوز هم برخي داروهای خاص در خیابان ناصرخسرو عرضه میشود.
به رغم اینکه فرمانده نیروی انتظامی و وزیر بهداشت ادوار مختلف تاکید کردهاند که با پاکسازی خیابان ناصرخسرو قصد دارند تا به توزیع داروها سروسامانی بدهند، اما ظاهرا خون در رگهای ناصرخسرو گويا قرار نيست هيچ وقت تمام شود و هنوز هم كه هنوز است ميتوان اين خيابان را يكي از بزرگترين داروخانههاي پخش دارو در تهران و كشور دانست.
داروخانهاي كه نحوه فعاليت آن با ساير داروخانهها متفاوت بوده و از طريق مجاري غيرقانوني مشغول به كار است.
عرضه داروهای بیماران خاص
داروهایی که در ناصرخسرو توزیع میشود را میتوان به سه دسته تقسیم کرد: داروهایی که مورد مصرف بیماران خاص است و در بازار رسمی کشور کمبودشان احساس میشود مثل زوبیون، فیفول و کلسیم برای خانمهای باردارو پلاویکس برای عمل قلب باز. دیگر داروهایی که به علت مصارف غیرقانونی با ممنوعیت عرضه در بازار رسمی روبهرو هستند، مانند میزوپرستول و پروستادین برای سقط جنین، اما دسته سوم این داروها را شاید بتوان خطرناکترین آنها دانست داروهایی هستند که بعد از شیوع یک بیماری به عنوان واکسن آن در بازار زیرزمینی ناصرخسرو عرضه میشوند و با وجود قیمت بالا تنها ترکیبی تقلبی از چند دارویی هستند که هیچ تاثیری در بهبود بیماری ندارند. مثل واکسن آنفلوانزای خوکی یا آنفلوانزای نوع A که فروش آنها در برهه زمانی خاص سود کلانی را نصیب فروشندگانشان کرد.
انواع داروهای سقط جنین جزء پرطرفدارترین داروهای قاچاق در بازار ناصرخسرو هستند که این داروها در ۳ نوع اروپایی، هندی و پاکستانی در این بازار به فروش میرسند.
یکی از فروشندگان این نوع داروها میگوید که روزانه بین حدود ۱۰ مشتری برای این داروها دارد که برخی از آنها از شهرستانهای مختلف کشور به وی مراجعه میکنند.
با این وجود به دلیل شرایط نگهداری این نوع داروها و نوع عرضه آن، بسیار پیش میآید که حتی داروی فاسد را به مشتریهای بخت برگشته میفروشد.
خریداران داروهای دلالان این خیابان یا افرادی هستند که از تهیه دارو در داروخانهها رانده شده یا وقت آن را ندارند که بخواهند در داروخانهها دنبال دارو بگردند و فروشندههای دارو نیز که از این قضیه باخبرند تا آنجایی که میتوانند قیمتها را بالا میبرند.
تا یک ماه آینده اقدامات جدی خواهيم داشت
مدیرکل دفتر بازرسی، ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات سازمان غذا و دارو، از عزم جدی وزارت بهداشت برای مقابله با عرضه داروهای قاچاق در کشور خبر داد و گفت: تا یک ماه آینده، اقدامات جدی برای برچیدن داروهای قاچاق از ناصر خسرو انجام خواهیم داد.
جلال غفارزاده در گفتوگو با مهر به تشریح برنامه سازمان غذا و دارو برای مقابله با عرضه داروهای قاچاق در خیابان ناصرخسرو پرداخت و گفت: در دو ماه اخیر جلسات متعددی با ستاد مبارزه با قاچاق کالا و پلیس برگزار کرده ایم تا بتوانیم برای همیشه با معضل قاچاق دارو به صورت ریشهای برخورد کنیم.
وی همچنین از برگزاری این جلسات با وزیر بهداشت خبر داد و افزود: با توجه به اینکه کمبودهای دارویی تامین گردیده و بازار دارو نیز اشباع شده است، دیگر جای هیچ عذر و بهانهای برای مقابله با قاچاق دارو نمیماند. از همینرو، در جلساتی که با پلیس برگزار کردهایم، این هماهنگی حاصل شده و به زودی وارد فاز اجرایی میشود.
غفارزاده با اشاره به برگزاری جلسات با حضور صنف عرضه دارو و همچنین داروخانهداران، گفت: کلیت برنامه ما در رابطه با آن دسته از داروهایی است که خارج از چرخه رسمی کشور، توزیع و عرضه میشود.
مدیرکل دفتر بازرسی، ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات سازمان غذا و دارو، از داروی قاچاق به عنوان تهدید جدی سلامت مردم و بیماران یاد کرد و افزود: بسیاری از داروهایی که در نقاطی مثل ناصرخسرو عرضه میشود، فقط داروهای درمانی نیستند. بلکه دارونماهایی هستند که بیشتر از داروهای درمانی، سلامت مردم را تهدید میکند.
وی به داروهای سقط جنین و نیروزا به عنوان دارونماها اشاره کرد و ادامه داد: الان خیالمان راحت است که به داروهای خارج از شبکه توزیع رسمی نیازی نداریم و آنچه به عنوان داروی قاچاق عرضه میشود، بیشتر دارونماها هستند و کمتر شاهد عرضه داروهای درمانی در خارج از شبکه رسمی توزیع دارو هستیم.
غفارزاده با تاکید بر انجام هماهنگیهای لازم با سایر دستگاههای دخیل در امر مبارزه با قاچاق کالا، اظهار داشت: به همین منظور، کارگروهی در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز تشکیل شده است و حداکثر تا یک ماه دیگر و از اواخر شهریورماه، برنامه سازمان غذا و دارو برای برچیدن ناصرخسرو، اجرایی میشود و این برنامه به هیچ وجه مقطعی نخواهد بود.
وی از برگزاری دورههای توجیهی - آموزشی برای پلیس و نیروهای بهداشتی و درمانی در جمعآوری داروهای قاچاق خبر داد و گفت: رویکرد ما مبارزه با قاچاق کالاهای سلامت محور است. روزانه تماسهای زیادی از افرادی داریم که از مصرف کالاهای قاچاق آسیب دیدهاند و دنبال شکایت هستند.
حرف آخر
تاكنون بارها و بارها اين خبر را مخابره كردهايم كه قرار است بازار قاچاق دارويي در ناصرخسرو براي هميشه از بين برود.
يادمان نرفته و فراموش نكردهايم و يك ماه آينده را نيز رصد ميكنيم تا ببينيم در بازار ناصرخسرو چه اتفاقاتي خواهد افتاد.